Organizata e Vendeve Eksportuese të Naftës (OPEC), është cilësuar shpesh si banka qendrore e tregut të naftës. Çdo muaj organizata dhe aleatët e saj, rreth 23 vende që prodhojnë 40% të naftës në botë, mblidhen për të vendosur mbi objektivat e prodhimit.
Në një samit me 5 tetor, vendet e organizatës diskutuan problematikat por vendimi që u mor në fund ishte i diskutueshëm. Duke i dhënë fund një sërë takimesh online dhe masave të tjera të prodhimit, OPEC+ – që përfshin Rusinë u mblodh personalisht për herë të parë që nga pandemia e Covid-19.
Pas përfundimit të takimit, ministrat konfirmuan se do të ulnin prodhimin me 2 milion fuçi në ditë, një sasi e barabartë me 2% të prodhimit të përgjithshëm botëror.
Vendimi, i udhëhequr nga Arabia Saudite dhe Rusia, vendosi një çmin të ri për naftën e papërpunuar Brent me një rritje prej 2% në 93.80 dollarë, më i larti që nga 15 shtatori.
Administrata e Joe Biden kishte shpresuar të bindte vendet e Lindjes së Mesme që të mos reduktonin furnizimet, gjë që mund të rriste më tej çmimet e karburantit dhe të rriste inflacionin.
I pyetur në lidhje me vendimin e OPEC+ në rrugën e tij për të inspektuar dëmet nga uragani në Florida, Biden tha se e konsideronte atë “të panevojshëm”. Një deklaratë nga këshilltari i sigurisë kombëtare, Jake Sullivan, dhe drejtori i Këshillit Ekonomik Kombëtar, Brian Deese, tha se presidenti ishte “i zhgënjyer nga vendimi ndërsa ekonomia globale po përpiqet të ngrihet pas pushtimit të Putinit në Ukrainë. “
Pas muajsh paqëndrueshmërie të tregut dhe objektivave që nuk u arritën, organizata ishte e vendosur të rikthente besueshmërinë e tij, raporton abcnews.al.
Kriza e gazit në Europë, politikat e Kinës për Covid-in dhe rritja e normave të interesit paralajmërojnë se një një recesion global është shumë afër.
Forcimi i dollarit e ka bërë karburantin akoma më pak të përballueshëm në vendet jashtë Amerikës. OPEC+ sigurisht nuk e ka thënë në mënyrë eksplicite këtë gjë por anëtarët e tij duan një kufi të çmimit, në një kohë kur rritja e shpenzimeve nënkupton çmime të larta.
Ekspertët e vendosin atë kufi midis 80 dhe 100 dollarë, në krahasim me 70 deri në 80 dollarë para Covid. Organizata rrallëherë ka pasur një mundësi të tillë për të vendosur në lidhje me çmimet. Asnjë vend tjetër nuk ka kapacitetin për të rritur prodhimin dhe stoqet globale janë të ulëta, raporton abcnews.al.
Inventarët e papërpunuar në OECD, një klub i vendeve kryesisht të pasura, mbeten shumë nën mesataren e tyre pesëvjeçare; Kina po mbaron rezervat e saj në një përpjekje për të plotësuar kërkesat e rafinerive.
Problemi me të cilin ballafaqohet opec+ është se besueshmëria e tij është në rënie. Anëtarët e saj kanë dështuar të investojnë në prodhim, duke çuar në një hendek midis objektivit dhe prodhimit aktual.
Në realitet, reduktimi i prodhimit të naftës do të zbatohet vetëm për anëtarët që afër objektivave të tyre. Çmimi i naftës është rritur me 11% që nga 26 shtatori. Kjo e bën reduktimin të vlefshëm edhe për Arabinë Saudite, e cila do të reduktojë prodhimin e saj me 5%, por duhet të përfitojë nga një rritje e çmimit dy herë më shumë, raporton abcnews.al.
Jorge León, një ish analist i OPEC-ut tani në Rystad Energy, një konsulencë, mendon se Brent mund të arrijë 100 dollarë deri në fund të vitit. Pas takimit, ministri saudit i energjisë tha se, nëse tregu nuk ndryshon, kufizimet e furnizimit do të mbeten në fuqi deri në fund të vitit 2023.
Por vendimi nuk është pa rrezik.
Tregu i e opec+ ende nuk është rikuperuar nga shkurtimet e mëdha që bëri në vitin 2020 për të mbështetur çmimet mes një kolapsi të kërkesës. Reduktimi i prodhimit është gjithashtu një mospërfillje për presidentin Joe Biden, i cili së fundmi vizitoi Arabinë Saudite në një përpjekje për ta nxitur atë të prodhojë më shumë, përpara zgjedhjeve të vështira afatmesme muajin e ardhshëm.
Shtëpia e Bardhë akuzoi organizatën për “lidhje me Rusinë”, duke njoftuar se Amerika do të përdorte 10 milion fuçi të tjera nga rezervat muajin e ardhshëm. Ulja e prodhimit në një treg që po përballet me probleme krijon gjithashtu më shumë paqëndrueshmëri.
Vendimi gjithashtu mund të rindez tensionet diplomatike brenda organizatës. Meqenëse kuotat nuk pasqyrojnë më prodhimin aktual, reduktimet e fundit përfshijn vetëm nga një pjesë e vogël të anëtarëve – Iraku, Kuvajti, Arabia Saudite dhe Emiratet e Bashkuara Arabe, të cilët tashmë nuk po prodhonin aq sa dëshironin.
Emiratet e Bashkuara Arabe, e cila shënoi një rritje të vogël në korrik, por planifikon të zgjerojë kapacitetin e saj të prodhimit nga 4 milionë fuçi në ditë sot në 5 milionë fuçi në ditë në vitin 2025.
Kjo do të hase rezistencë nga vendet e dobëta si Angola dhe Nigeria, tha Robin Mills nga Qamar Energy, një kompani tjetër konsulence, me shpresën se një ditë ata mund të rindërtojnë kapacitetin e tyre.
Ironikisht, Rusia mund t’i ofrojë organizatës një zgjidhje. Vendi ka qenë prej kohësh një nga vendet më prodhimin më të lartë. Por prodhimi i saj tani ka të ngjarë të shënojë rënie, si rezultat i një embargoje europiane që do të nisë në dhjetor.
Vendimi i OPEC + “do të ketë ndikimin më negativ në vendet me të ardhura të ulëta dhe të mesme, të cilat po përpiqen të përballojnë çmimet e larta të energjisë. Megjithëse çmimet e naftës janë rritur për shkak të luftës në Ukrainë, kostoja e jetesës në Mbretërinë e Bashkuar dhe SHBA është rritur gjithashtu.
Pushtimi i Ukrainës ka përmbysur tregjet botërore të naftës, me vendet perëndimore që po heqin dorë nga nafta ruse dhe eksportuesit në Rusi por importojnë gjithnjë e më shumë në Indi dhe Kinë.
