Seanca e sotme parlamentare nisi me debate mes deputeteve të mazhorancës dhe opozitës. Klevis Balliu teksa mori fjalën për procedurë tha se Belinda Balluku që tashmë është e pandehur dhe me akuza nga SPAK ka marrë 70% të buxhetit.
“Ku është ajo e pandehura aty, që ka marrë 70% të buxhetit nga 9 miliardë euro. Ku e keni fshehur?”, tha Balliu.
Po ashtu, deputeti demokrat iu referua një investigimi te medias italiane “Domani”, që nxjerr në dritë hije dhe dyshime mbi aftësinë dhe lidhjet politike të kompanisë KAYO.
“Vetëm sot mediat ndërkombëtare po flasin për KAYO-n e Ballukut”, tha Balliu në Parlament.
E përditshmja italiane “Domani” i ka dedikuar këtë hulumtim kompanisë shqiptare “KAYO” dhe marrëveshjes me “Fincantieri”, duke nxjerrë në dritë hije dhe dyshime mbi aftësinë dhe lidhjet politike të kompanisë.
Më 13 nëntor 2025 u nënshkrua një marrëveshje midis “Fincantieri” dhe kompanisë shqiptare “KAYO” për të prodhuar tetë anije. Por kompania nuk duket e aftë të përballojë këtë sfidë.
Midis shumë “marrëveshjeve të cilësisë” për të cilat Presidentja Giorgia Meloni u krenua me të pranishmit, ka edhe një pakt për Mbrojtjen. Gjatë takimit midis presidentit të “Fincantieri”, Pierroberto Folgiero, dhe homologut të tij shqiptar, Pirro Vengu, u diskutua për një marrëveshje për rilançimin e bazës ushtarake shqiptare në Pashaliman, pranë Vlorës. Në këtë qytet buzë Adriatikut, Leonardo, “Fincantieri” dhe kompania shqiptare ‘KAYO’ do të prodhojnë tetë anije 80 metra të gjata dhe 800 tonë. Por a është kompania shqiptare me të vërtetë e aftë të luajë një rol kaq të rëndësishëm?
ÇFARË ËSHTË ‘KAYO’?
‘KAYO’ u themelua në tetor 2024 nga qeveria shqiptare, me qëllim të rindërtojë sektorin e prodhimit të armëve dhe municioneve, në rënie që nga rënia e komunizmit. Mori në menaxhim ish-plantet e Mjekësit, Gramshit dhe Poliçanit, me synimin për të filluar prodhimin e armëve “Made in Albania” brenda vitit 2030. Projekti mbështetet edhe nga fonde europiane. Megjithatë, ‘KAYO’ ka një problem themelor: kapital shumë të ulët. Klevis Balliu, deputet i Partisë Demokratike (opozita ndaj kryeministrit Edi Rama), e quan “qesharak”. Financimi i parë nga qeveria Rama ishte 150 milionë lekë, më pas u rrit në 300 milion lek, që në euro do të thotë një kapital prej 1.5 deri 3 milionë euro. Për shembull, ndryshimi i flamurit të anijes Libra (dhuratë nga Italia për Shqipërinë këtë vit) kushtoi 1.5 milionë euro. Ndërkohë, korvetat, anijet që përputhen me profilin e joint venturesë së re, kushtojnë 300-500 milionë euro për prodhim. Leonardo ka një kapital prej rreth 30 miliardë euro, “Fincantieri” prej 6 miliardë euro. Shuma të tjera përdoren për të kundërshtuar sulme ose për të mbuluar humbje që nuk mund të justifikohen nga mosha e re e kompanisë.
BLERJET “E DYSHIMTA”
Menjëherë pas themelimit, ‘KAYO’ u bë lojtar kyç i Mbrojtjes shqiptare: “Po flasim për një kompani që, në kohën e shitjes së aksioneve, vlente rreth 35 mijë euro. Në dy muaj, përmes një marrëveshjeje me KAYO, MSK u bë furnizuesi ekskluziv i armëve dhe uniformave të ushtrisë shqiptare, me 400 punonjës. Për ju kjo është normale?”, – thotë Balliu. Administratori i ‘KAYO’, Ardi Veliu, është shumë afër Ramës, ish-komandant i policisë i zgjedhur nga kryeministri dhe më pas zv.ministër i Energjisë dhe Infrastrukturës. Në 2024 u bë CEO i kompanisë. Disa hije mbi njerëzit pranë tij: ish-shoferi i tij është hetuar nga Prokuroria kundër Korrupsionit (SPAK). Në gusht, policia, mbi të cilën Veliu ka ende ndikim, hyri në ambientet e “News24”, televizion i opozitës, për ta pastruar dhe kthyer në selinë e re të ‘KAYO’. Qeveria tha se duhet të zbrazeshin ambientet dhe kontrata kishte skaduar. Por mungesa e një dekreti formal të shpalljes së ekskluzionit bëri që shumë ta shihnin këtë si veprim të drejtpërdrejtë të Veliut.
Kush paguan? Administratori i diskutueshëm, kapitali i dobët i kompanisë dhe blerjet e dyshimta lënë shumë dyshime mbi marrëveshjen Itali-Shqipëri. Termat e marrëveshjes nuk janë bërë publikë
Sa do të kontribuojnë Leonardo dhe “Fincantieri”, kompani me pjesëmarrje të fortë publike, në modernizimin e kantierit të Pashaliman? Dhe mbi të gjitha: çfarë ndodh nëse ‘KAYO’ ka vështirësi financiare? Ministri Vengu flet për të ardhura prej 8 milionë euro, që janë ende të pamjaftueshme për të mos e konsideruar investimin të rrezikuar. Leonardo ka një kapital prej rreth 30 miliardë euro, “Fincantieri” prej 6 miliardë euro. Shuma të tjera përdoren për të kundërshtuar sulme ose për të mbuluar humbje që nuk mund të justifikohen nga mosha e re e kompanisë. Menjëherë pas themelimit, KAYO u bë lojtar kyç i Mbrojtjes shqiptare:
Prill 2025: Rama organizoi shitjen e 49% të aksioneve të ‘Timak’ tek një mbështetës i tij, Ron Yeffet, një sipërmarrës izraelit.
Gusht 2025: ‘Timak’ dhe ‘KAYO’ krijuan një joint venture, ‘Timak Defense’, për prodhimin e mjeteve ushtarake.
Përveç kësaj, ‘KAYO’ hyri me 20% në kapitalin e ‘Myslym Keta Defence’ (MSK) dhe ‘Guna Tactical’, kompani në pronësi të një aleati historik të Edi Ramës, prodhuesi i armëve Emiliano Dusha.
“Po flasim për një kompani që në kohën e shitjes së aksioneve, vlente rreth 35 mijë euro. Në dy muaj, përmes një marrëveshjeje me Kayo, MSK u bë furnizuesi ekskluziv i armëve dhe uniformave të ushtrisë shqiptare, me 400 punonjës. Për ju kjo është normale?” – thotë Balliu. Administratori i ‘KAYO’, Ardi Veliu, është shumë afër Ramës, ish-komandant i policisë i zgjedhur nga kryeministri dhe më pas zv.ministër i Energjisë dhe Infrastrukturës. Në gusht, policia, mbi të cilën Veliu ka ende ndikim, hyri në ambientet e “News24”, televizion i opozitës, për ta pastruar dhe kthyer në selinë e re të Kayo. Qeveria tha se duhet të zbrazeshin ambientet dhe kontrata kishte skaduar. Por mungesa e një dekreti formal të shpalljes së ekskluzionit bëri që shumë ta shihnin këtë si veprim të drejtpërdrejtë të Veliut. Administratori i diskutueshëm, kapitali i dobët i kompanisë dhe blerjet e dyshimta lënë shumë dyshime mbi marrëveshjen Itali-Shqipëri. Termat e marrëveshjes nuk janë bërë publikë. Sa do të kontribuojnë Leonardo dhe Fincantieri, kompani me pjesëmarrje të fortë publike, në modernizimin e kantierit të Pashaliman? Dhe mbi të gjitha: çfarë ndodh nëse ‘KAYO’ ka vështirësi financiare? Ministri Vengu flet për të ardhura prej 8 milionë euro, që janë ende të pamjaftueshme për të mos e konsideruar investimin të rrezikuar.
