Raporti vjetor mbi politikat e zgjerimit të BE 2023 për Shqipërinë, vlerëson se vendi ynë duhet të bëjë më shumë përpjekje në luftën kundër drogave të paligjshme, duke përfshirë rritjen e kapaciteteve të autoriteteve të zbatimit të ligjit.
Në raportin e siguruar nga Albeu.com, theksohet se pas miratimit të ligjit për kanabisin mjekësor Shqipëria duhet të sigurojë se ekzistojnë mekanizma për të parandaluar në mënyrë efektive devijimin e kanabisit në përdorim të paqëllimshëm. Progresi që është arritur me sekuestrimin dhe konfiskimin e aseteve të lidhura me krimin e organizuar duhet të vazhdojë.
Lufta kundër krimit kibernetik, pastrimi i parave dhe parandalimi dhe luftimi i trafikimit të qenieve njerëzore mbeten fusha në të cilat nevojiten rezultate shtesë, vlerëson raporti.
“Shqipëria ka një nivel përgatitjeje në luftën kundër krimit të organizuar, me një nivel të mirë të vazhdueshëm bashkëpunimi me shtetet anëtare të BE-së dhe agjencitë e BE-së. Duhet të bëhen më shumë përpjekje në luftën kundër drogave të paligjshme, duke përfshirë rritjen e kapaciteteve të autoriteteve të zbatimit të ligjit. Pas miratimit të një ligji për prodhimin e kanabisit për qëllime mjekësore dhe industriale, Shqipëria duhet të sigurojë se ekzistojnë mekanizma për të parandaluar në mënyrë efektive devijimin e kanabisit në përdorim të paqëllimshëm. Progresi që është arritur me sekuestrimin dhe konfiskimin e aseteve të lidhura me krimin e organizuar duhet të vazhdojë.
Përpjekjet gjithashtu duhet të vazhdojnë për të siguruar një rritje të numrit të ndjekjeve penale dhe dënimeve përfundimtare, veçanërisht në rastet e nivelit të lartë, dhe për të krijuar zyrën e rikuperimit të pasurisë. Lufta kundër krimit kibernetik, pastrimi i parave dhe parandalimi dhe luftimi i trafikimit të qenieve njerëzore mbeten fusha në të cilat nevojiten rezultate shtesë. Të gjitha format e abuzimit seksual të fëmijëve në internet duhet të kriminalizohen dhe ndiqen penalisht. Është arritur progres në zbatimin e rekomandimeve të Moneyval dhe Planit të Veprimit të Task Forcës së Veprimit Financiar (FATF). Shqipëria mbeti në listën e FATF-së të juridiksioneve nën monitorim të shtuar për shkak të projektligjit të saj për Pajtueshmërinë Vullnetare Tatimore (QAP) (duke përfshirë një amnisti penale).
Pas tërheqjes së projektligjit, në qershor 2023 FATF vendosi të propozojë një vizitë në terren, e cila u zhvillua në gusht dhe çoi në heqjen e Shqipërisë nga lista në tetor 2023. Megjithatë, Shqipëria duhet të sigurojë që çdo ligj i ardhshëm i QAP-së (përfshirë amnistitë e mundshme penale) të jetë në përputhje me acquis të BE-së dhe standardet ndërkombëtare. Rekordi mbi rastet e pastrimit të parave dhe korrupsionit të nivelit të lartë mbetet i pamjaftueshëm dhe hetimet financiare duhet të zhvillohen më tej.
Për të drejtat themelore, përpjekjet për zbatimin e kornizës ligjore dhe të politikave duhet të intensifikohen. Është bërë përparim në përdorimin e alternativave të paraburgimit. Ka pasur disa përparime në të drejtat e personave me aftësi të kufizuara, sa i përket vlerësimit biopsikosocial. Procesi i regjistrimit të parë të pronave dhe proceset e tjera kalimtare duhet të avancojnë me transparencë të plotë, duke përfshirë edhe trajtimin e korrupsionit. Për mbrojtjen e pakicave kombëtare, miratimi i legjislacionit të mbetur zbatues nuk ka avancuar. Për më tepër, Shqipëria duhet të vendosë garanci të forta ligjore dhe institucionale për të parandaluar shkeljet e mëtejshme të të dhënave personale.
Shqipëria ndodhet mes një niveli të moderuar përgatitjeje në fushën e lirisë së shprehjes. Është bërë përparim i kufizuar. Ndërthurja e interesave të biznesit me ato politike, mungesa e transparencës së burimeve të financimit, përqendrimi i pronësisë së medias. frikësimi dhe kushtet e pasigurta të punës vazhduan të pengojnë pavarësinë e medias, pluralizmin dhe cilësinë e gazetarisë. Atmosfera e sulmeve verbale dhe fizike, fushatave të shpifjeve dhe padive për frikësim ndaj gazetarëve nuk është përmirësuar.
Zbatimi i buxhetimit të përgjegjshëm gjinor vazhdoi të përmirësohet. Që nga janari i vitit 2022, qeveria shqiptare ka zbatuar një sërë masash që synojnë mbështetjen e familjeve, grave dhe vajzave dhe grupeve vulnerabël, si përgjigje ndaj krizës së shkaktuar nga pandemia COVID-19 dhe lufta agresive e Rusisë kundër Ukrainës. Është rritur ndjeshëm ndihma ekonomike për viktimat e dhunës në familje. Zbatimi i ligjit për barazinë gjinore dhe i strategjisë kombëtare për gjininë duhet të intensifikohet më tej. Kuadri ligjor për migracionin është kryesisht në përputhje me acquis të BE-së, por ka nevojë për përditësim në përputhje me zhvillimet në anën e BE-së. Shqipëria ka kontribuar në menaxhimin e flukseve të përziera të migracionit drejt BE-së duke bashkëpunuar për zbatimin e Planit të Veprimit të BE-së për Ballkanin Perëndimor. Ajo përfundoi një marrëveshje të rishikuar të statusit të Frontex në shtator.”
