Kush nuk ka qarë në jetë. Sado që disa njerëzve nuk u pëlqen të qajnë, nuk duan t’i shohin të tjerët ose veten të nënshtrohen ndaj emocioneve të tyre dhe t’i shprehin ato përmes të qarit, hulumtimet sot na tregojnë se është në rregull të qash. Sepse e qara, përveç shkaqeve të shumta të shfaqjes së saj, ka edhe shumë dobi për shëndetin tonë.
E qara është pjesë e përvojës njerëzore. Disa njerëz qajnë rrallë dhe të tjerët qajnë më shpesh. Ka shumë arsye pse dikush mund të qajë. Shpesh, mund të jetë ngushëlluese dhe përmes saj mund të shprehni trishtim, gëzim, zemërim ose zhgënjim.
Nëse ndiheni më mirë pas një të qari “të mirë”, mund të jetë për shkak se e qara çliron endorfinë dhe mund të reduktojë nivelet e stresit. Ka shumë përfitime nga të qarat, kështu që ndoshta nuk keni nevojë të përpiqeni të mbani lotët. Le të shohim tani shkencën pas të qarit dhe jemi të sigurt që mund t’ju habisë.
Para së gjithash, ajo që duhet të dini është se shëndeti juaj mendor mund të ndikohet nëse mbani lotët ose përpiqeni shumë të mos qani. Por e qara nuk është shenjë dobësie dhe ka shumë arsye pse të qarit mund t’ju sjellë dobi.
1. Sinjali i rrezikut
Një arsye pse njerëzit mund të qajnë është të shprehin shqetësimin. Kjo shihet shpesh tek foshnjat që nuk kanë fjalë për të shprehur atë që kanë nevojë.
Për shembull, tek foshnjat, të qarat shpesh do të thotë se janë të uritur, kanë dhimbje ose kanë pelena të pista. E qara mund të jetë gjithashtu një shprehje e shqetësimit fizik ose emocional tek fëmijët, të rriturit dhe adoleshentët.
Ndjenjat si stresi, zemërimi, trishtimi janë arsyet e zakonshme pse dikush mund të qajë. E qara mund të ndodhë gjithashtu kur ndiheni thellësisht të frustruar nga një situatë ose përjetoni një ngjarje të papritur.
2. Hidhërim dhe humbje
Hidhërimi është një stres me të cilin të gjithë do të përballemi në një moment. Madje mund të jetë aq dërrmuese saqë vështirë se do të arrini të përfundoni aktivitetet tuaja të përditshme.
Shumë njerëz qajnë për të shprehur pikëllimin e tyre, gjë që mund të jetë një pjesë tipike e procesit të pikëllimit. Jo të gjithë mund të qajnë kur përjetojnë një humbje dhe mund të përdorin mjete të tjera për të shprehur ndjenjat, të tilla si shkrimi në ditar ose bashkimi me një grup mbështetës.
Ka shumë ngjashmëri në përvojat e humbjes së një personi të dashur dhe një kafshë shtëpiake. Hulumtimet tregojnë se njerëzit kanë gjuhë të ngjashme në forumet në internet kur flasin për humbjen e një njeriu ose kafshës së tyre shtëpiake.
Ata gjithashtu sugjerojnë ngjashmëri në simptomat e pikëllimit, të tilla si trishtimi dhe e qara, në të dyja rastet e humbjes.
3. Depresioni
Depresioni është i ndryshëm nga trishtimi në atë që trishtimi është një emocion dhe depresioni është një gjendje e shëndetit mendor. Por një simptomë e depresionit është e qara e shpeshtë.
Biseda me një profesionist të shëndetit mendor mund të jetë e dobishme nëse qani shpesh. Duke marrë ndihmë profesionale, ju mund të mësoni për emocionet tuaja dhe të merrni trajtim për depresionin.
4. Lëndim trupor
Kur lëndoheni fizikisht dhe keni dhimbje, të qarat është një përgjigje e natyrshme. Lëndimi fizik mund të nënkuptojë se jeni në ankth dhe keni nevojë ose dëshironi që një person tjetër t’ju ndihmojë.
Kur jeni në dhimbje fizike, trupi juaj përjeton më shumë stres dhe liron kortizolin, hormonin e stresit. E qara mund të çlirojë kortizol dhe të ndihmojë trupin tuaj të rikuperohet nga dhimbja që keni përjetuar.
5. Lëshon endorfinë
Nëse ndiheni më mirë pasi keni qarë, kjo mund të jetë për shkak të çlirimit të endorfinës. Endorfinat janë përgjithësisht kimikate që ndikojnë në të ndjerit mirë që mund të ndikojnë në shëndetin tuaj fizik dhe mendor.
Kur qani, lotët tuaj gjithashtu mund të ulin kortizolin. Hulumtimet e mëparshme kanë treguar se një mekanizëm i të qarit që ju ndihmon të qetësoheni është përmes çlirimit të endorfinës, si oksitocina dhe kortizoli, të cilat ndihmojnë në përmirësimin e humorit.
6. Shprehje gëzimi
A keni qarë ndonjëherë nga gëzimi? Me siguri. Për disa njerëz, përvoja e gëzimit prodhon lot. Kjo zakonisht shihet gjatë ngjarjeve pozitive të jetës si lindja e një fëmije ose një martesë.
E qara nuk duhet të bëhet në momente dhimbjeje fizike ose emocionale. Të derdhësh lot gëzimi kur je i lumtur është e shëndetshme.
7. Lidhja me të tjerët
Njerëzit priren të ndihen më të afërt me ata që qajnë. Një studim gjithëpërfshirës hulumtues me 7007 pjesëmarrës zbuloi se ata të ekspozuar ndaj fytyrave me dhe pa lot kishin më shumë gjasa të mbështesin ata me fytyra të përlotur.
Studiuesit sugjerojnë se e qara mund të jetë një formë e lidhjes sociale për disa, pasi ata që perceptohen si të përlotur perceptohen si më të ngrohtë. Ata gjithashtu vërejnë se ata që vëzhgojnë njerëzit duke qarë shpesh ndjehen të lidhur me njerëzit që qajnë, gjë që mund të rrisë lidhjen shoqërore.
8. E mirë edhe për sytë
E qara ka përfitime edhe për sytë tuaj. Sipas Akademisë Amerikane të Oftalmologjisë (AAO), lotët mbrojnë sytë tuaj duke i mbrojtur ata nga papastërtitë, mbeturinat dhe irrituesit.
Lotët mund të ndihmojnë në lubrifikimin e syve dhe mbrojtjen e tyre nga bakteret. Pra, e qara është një mënyrë për të siguruar që sytë tuaj të qëndrojnë të shëndetshëm.
Po sikur të mbaj lotët?
Nëse i mbani lotët, mund të mos jeni në gjendje t’i shprehni emocionet në mënyrë të shëndetshme. Meqenëse e qara çliron endorfinë si oksitocina, në përgjithësi mund të përjetoni një humor më të ulët nëse i mbani lotët.
Ju mund të mos dëshironi të qani për të shmangur disa karakterizime. Duke mos qarë dhe duke u përpjekur për të mbajtur lotët tuaj mund të dëmtojnë shëndetin tuaj mendor, pasi shtypja e emocioneve mund të çojë në depresion, ankth ose rritje të niveleve të stresit.
Disa njerëz në përgjithësi qajnë më pak se të tjerët, gjë që mund të jetë gjithashtu e shëndetshme. Nëse nuk qani shumë, mund t’i shprehni ndjenjat në mënyra të tjera dhe të keni ende rrugë të shëndetshme për të përballuar dhimbjen fizike ose emocionale.
