“Ghost Shark” dhe “Manta Ray” mbrojnë mbretërinë nënujore. Tingëllon si komploti i një filmi të ardhshëm të Marvel, por në fakt mund të jetë e ardhmja e mbrojtjeve detare të Paqësorit.
“Ghost Shark” dhe “Manta Ray” janë emrat e automjeteve nënujore pa ekuipazh, UUV ose drone, të prezantuara së fundmi nga Australia dhe Shtetet e Bashkuara.
Ekspertët thonë se zhytësit mund të përfaqësojnë të ardhmen e luftës nënujore.
Përdorimi i dronëve në luftën ajrore është bërë i zakonshëm. SHBA i përdori ato gjerësisht gjatë konflikteve në Irak dhe Afganistan, duke filluar në vitet 1990, dhe dronët janë bërë pjesë kyçe e pajisjeve ushtarake për të dyja palët në pushtimin rus të Ukrainës.
Kievi ka ndërtuar gjithashtu drone sipërfaqësore detare, të cilët kanë shkaktuar humbje në anijet e mëdha dhe të shtrenjta të flotës ruse të Detit të Zi.
Dronët ajrore dhe sipërfaqësore të detit mund të kontrollohen duke përdorur satelitët dhe valët e dritës dhe radios. Por ato nuk funksionojnë në të njëjtën mënyrë në thellësi.
Një studim i vitit 2023 i botuar në revistën zvicerane Sensors thekson se komunikimet nënujore kërkojnë më shumë energji.
Prodhuesit e gjeneratës së re të UUV-ve ushtarake nuk po thonë se si do të kapërcenin problemet e komunikimit.
Por kur Australia zbuloi “Ghost Shark” muajin e kaluar, ajo i quajti prototipet “automjetet autonome nënujore më të avancuara në botë”.
“Ghost Shark do t’i sigurojë Marinës një aftësi të fshehtë, autonome me rreze të gjatë luftarake nënujore, e cila mund të kryejë vëzhgime të vazhdueshme, zbulime (ISR) dhe goditje,” tha një deklaratë nga Ministria Australiane e Mbrojtjes, duke shtuar se ajo pret që modelet e para të dorëzohen deri në fund të vitit të ardhshëm.
“Dorëzimi i prototipit të parë Ghost Shark përpara afatit vendos një standard të ri për zhvillimin e aftësive”, tha në një deklaratë kryeshkencëtarja e mbrojtjes e Australisë, Tanya Monro.
Anduril Australia tha se Ghost Shark tërësisht i zhvilluar në vend do të vihet në dispozicion për eksport pasi të bashkohet me flotën detare australiane.
Provat e Manta Ray
Ndërkohë, në të gjithë Paqësorin, Orca nuk është i vetmi UUV që po zhvillohet në SHBA.
Hyrja e fundit UUV e Amerikës është “Manta Ray” e Northrop Grumman, një prototip i të cilit u testua në Kaliforninë Jugore në shkurt dhe mars.
Agjencia e Produkteve të Kërkimit të Avancuar të Mbrojtjes (DARPA), thotë se forca e Manta Ray është në modularitetin e saj, aftësinë për të hequr ngarkesën në varësi të misionit.
Sipas Northrop Grumman, ai mund të zbërthehet dhe të futet në pesë kontejnerë standarde të transportit, të zhvendoset atje ku do të vendoset dhe të rimontohet në terren.
Prototipi u ndërtua në Maryland dhe më pas u rimontua në brigjet e Kalifornisë.
“Kombinimi i transportit modular, montimi në terren dhe vendosja pasuese demonstron një aftësi shumë të madhe për një UUV,” tha në një agjenci Kyle Woerner, i cili drejton programin Manta Ray në DARPA.
Ai gjithashtu vuri në dukje se metoda modulare e transportit do të thotë se Manta Ray mund të kursejë energji të brendshme për misionin e saj, në vend që ta përdorë atë për të arritur në vendin e vendosjes.
Ndërkohë, Kina, e quajtur nga ushtria amerikane si “kërcënimi i saj” në Paqësor, po bën gjithashtu përparime në UUV.
Përveç Australisë, SHBA-së dhe Kinës, vende të tjera që punojnë në UUV përfshijnë Kanadanë, Francën, Indinë, Iranin, Izraelin, Korenë e Veriut, Norvegjinë, Rusinë, Korenë e Jugut, Ukrainën dhe Mbretërinë e Bashkuar, sipas Sutton.
