Nga Devid Patrikarakos “UnHerd“
Gjithçka rreth Calais është gri. Qielli, rrugët, gardhet. Edhe shishja e ujit që po pi me duket e tillë në errësirën e bregdetit. Calais mund të jetë qyteti më i dëshpëruar që kam vizituar ndonjëherë. Pyes veten pse dikur mbreti anglez Henry VIII kaloi aq shumë kohë këtu.
Kam ardhur këtu për të gjetur “turmat e shqiptarëve plaçkitës” që sipas pretendimeve të Ministries britanike të Punëve të Brendshëm, Suella Braverman, po hyjnë në Britaninë e Madhe nga Franca nën pretendime të rreme për siguri.
“Shumë prej të ardhurve këtu këtë vit kanë qenë nga Shqipëria. Ndaj ne po punojmë ngushtë me qeverinë shqiptare për të inkurajuar rikthimin e tyre, si dhe për shqyrtimin e shpejtë të çdo rasti. Ata gënjejnë duke pretenduar se janë “skllevër të kohëve modernë”, pavarësisht se paguajnë mijëra paund për të ardhur në këtë vend. Duhet të marrë fund abuzimi me sistemin”- deklaroi ajo fundjavën e kaluar.
Mbërrita në Calais në orët e vona të pasdites dhe gjeta hapr disa restorante, që të gjitha të ndriçuara nga drita vezulluese prej neoni që i jepnin një pamje akoma më te dëshpëruar. Duhet të ulem diku për të shkruar dhe për këtë më duhet Wi-Fi.
“Désolé que nous n’ayons pas de WiFi (Më vjen keq por këtu nuk ka)”- më thonë në restorantin e parë ku hyra, gjë që duket e çuditshme, por nuk ka rëndësi. Provoj në restorantin ngjitur. “Ne kemi Wi-Fi, zotëri, por s’kemi vende të lira”- më thotë një kamerieri i ri duke buzëqeshur, duke zgjatur krahët për të treguar restorantin.
Unë e shoh që ka disa rreshta tavolinash bosh. Në fytyrë dhe gjoks më vërshon një shpërthim emocionesh. Së pari konfuzion, më pas zemërim. Ishte e menjëhershme dëshira për ta goditur me grusht fytyrën e tij të qeshur. E kuptoj që ai më ka gjykuar nga pamja ime e jashtme.
Me mjekër dhe me origjinë nga Lindja e Mesme, dhe ndërmend ka 2 gjëra: së pari, që unë jam një emigrant; dhe e dyta, nuk më do mua atje. Ai mund edhe të më gënjente dhe të thoshte se nuk kishte Wi-Fi, por jo. Ajo që më bëri përshtypje ishte ligësia e tij.
Dal nga andej dhe kthej një moment kokën për të fiksuar emrin maroken të restorantit. Ishte koha për të fjetur. Herët në mëngjesin e ditës tjetër nisem për në zonën Marcel Doret, një zonë industriale në periferi të qytetit ku grupohen emigrantët ilegalë.
Në një rrugë anësore, përplasem me një varg çadrash të ngritura në trotuar. Ato kanë të njëjtën nuancë blu si ato të shpërndara nga organizatat humanitare nga Kongo deri në ishullin grek Lesbos. Thërras para njërës dhe pas çaste më vonë shfaqet para meje një burrë me një fytyrë të qeshur.
Ai është nga Afganistani. Flas me të në persisht, duke supozuar se ai do të kuptojë të paktën një pjesë të saj. E pyes nëse ka shqiptarë atje. Duket si i hutuar, tund kokën, dhe më pas tregon një tendë përballë rrugës: “Fol me ta. Ata janë iranianë atje.”
Dy burra që duken së jashtmi se janë nga Lindja e Mesme janë duke ecur në rrugë. Hasani dhe Mahmudi janë nga Egjipti. Ata mbërritën këtu 2 javë më parë, dhe i ikën persekutimit në Kajro. Nëpër rrugë shfaqen më shumë fytyra të buzëqeshura që dalin nga tendat.
“Selaam Khubid? Man David Hastam, Madar-am Irani-e val-e farsi-am khoob nist.” (Përshëndetje, si jeni? Unë jam Davidi, nëna ime është iraniane, por persishtja ime nuk është e mirë). Ata më komplimentojnë për përpjekjet e mia për të folur gjuhën e tyre, siç bëjnë gjithmonë iranianët. Një nga burrat është në moshë të mesme dhe me flokë të thinjura. Mehdi është nga Teherani dhe pretendon se po ikën nga regjimi i Mullahëve.
Jeta, ishte bërë e padurueshme nën regjimin shtypës më thotë ai. Si të gjithë të tjerët këtu, ai dhe miqtë e tij shpresojnë të shkojnë në Britani. Po çfarë mendon ai për kampin në Calais? “Khoob nist”. (Gjërat nuk janë aspak mirë). Ndërsa bëj të largohem, më thërret Hasani.
“A mund të më ndihmoni?”. Po të isha në fillimet e karrierës time si gazetar, do t’i thosha se duke folur me mua ai do ta bënte publike historinë e tij, gjë që mund të ndihmonte në marrjen e azilit politik. Por sot e di se në shumë raste të tilla gjërat nuk ndryshojnë, ndaj refuzoj t’i them diçka që do të dukej si gënjeshtër.
Ndaj në vend të këtij premtimi i jap një “Diet Coke” dhe 10 euro. Po ashtu i jap atij e-mailin tim dhe i them të më kontaktojë nëse do t’ia dalë të shkojë në Angli.
Kur e ashtuquajtura xhungla e Calais u shkatërrua nga autoritetet në tetorin e vitit 2016, atje jetonin më shumë se 8.000 njerëz. Sot, vendasit më thonë se Calais ka “vetëm” 3000 emigrantë. Nëse do që të vizitosh një kamp të madh, duhet të udhëtosh 40 km për në Dunkirk.
Jules është një vendas nga Calais dhe na shoqëron për atje. Ai thotë se emigrantët duhet të largohen sa më shpejt drejt Britanisë. Sepse ata flasin shumica anglisht (frëngjishtja na thotë ai është shumë më e vështirë); dhe së dyti, ju nevojiten më pak dokumente për të jetuar dhe punuar në Britani.
Pastaj më tregon se sa e vështirë është që ata të mbërrijnë në MB. “Është gati e pamundur që ata të kalojnë përmes Eurotunelit për shkak të të kontrolleve të forta kufitare”- thotë ai. Dhe këtu hyjnë në lojë trafikantët. Ata i gjen thuajse në të gjitha sheshet e qytetit midis Berck Sur Mer dhe Calais.
Shuma që paguhet për të kaluar në rrugë tokësore varion, por mund të shkojë deri në 15.000 euro. Mbërrijmë në xhunglën e Dunkirk. Shiu i mëngjesit e ka shndërruar kampin e çadrave në një baltovinë. Në krahun e majtë shoh disa njerëz në radhë për të marrë produktet me jetike nga një OJQ. Në të djathtën time, shoh vullnetarët që po shkarkojnë mallra nga bagazhi i një makine tek një grup refugjatësh etiopianë që presin t’i marrin.
Shkoj drejt një tende të improvizuar si mensë. Kështu takoj shqiptarin e parë. “Michi” është një i ri rreth të 20-ave nga një fshat pranë Tiranës, dhe ka vetëm disa ditë që ndodhet në Dunkirk.
Ai më thotë se do të flasë sinqerisht vetëm nëse e përmend me pseudonim dhe nuk i bëj foto. Ai më thotë se shumë njerëz nga Shqipëria po inkurajohen të shkojnë ilegalisht në Britani për të pasur “një të ardhme ekonomike” më të mirë. Në fakt kjo do të thotë të angazhohet në kultivimin dhe trafikun e drogës.
“Të gjithë e dinë se çfarë duhet bërë kur je këtu. Na takojnë disa njerëz që na mësojnë sesi kalohet për në Britani”- thotë ai. “Michi” e di se bashkatdhetarët e tij kontrollojnë një pjesë të mirë të trafikut të drogave të forta në Britani, ndaj për të rinj si ai do të ketë gjithmonë punë.
Si një shtetas shqiptar, “Michi” mund të qëndrojë në vendet e BE-së deri 3 muaj pa vizë. Pastaj për të shkuar në Britani, shkohet në Dunkirk dhe Calais dhe kontaktohet me njerëzit e duhur. “Do të kaloj së shpejti. Do të më kushtojë shumë, por shpresoj që në ‘biznesin’ që do të angazhohem do t’i rifitoj shumë shpejt”- më thotë ai duke qeshur.
Duke qenë vetë një fëmijë emigrantësh, simpatia ime për shumicën e këtyre njerëzve është e pashmangshme. Kur takova Mehdiun, nuk mund të mos mendoja se si familja ime bëri dikur të njëjtin udhëtim nga Irani në Evropë. Por me një avion dhe jo me gomone. Dhe ata përfunduan jo në një tendë buzë rrugës, por në një shtëpi që e blenë në Londrën Veriore. Ndërkohë, Braverman është e vrazhdë dhe e pandjeshme ndaj tyre.
Ajo bëri një paralajmërim për një “pushtim” të afërt . Në Calais unë pashë shumë gjëra, por jo një pushtim. Ata ishin një grup njerëzish të mjerë të ngecur në një kamp të pistë. Por ajo nuk e ka gabim kur thotë se jo pak shqiptarët vijnë – shpesh në mënyrë të paligjshme dhe me pretendime të rreme – për t’u përfshirë në veprimtari kriminale.
Pastaj le të shohim panoramën e madhe. Nuk ka dyshim se Britania ka përfituar nga emigrimi, ekonomikisht, kulturalisht dhe socialisht. Por shifrat e të ardhurave, gjithnjë e më shumë nga vendet jo anëtare të BE-së, janë të mëdha dhe në rritje.
Kjo është e rrezikshme – jo vetëm për impulset politike që nxit, por edhe për frikën që shkakton. Dhe është pikërisht kjo frikë, të cilën Braverman po përpiqet ta përdorë me retorikën e saj. Në Britani, paaftësia e saj menaxhuese cilësohet si kaos: në Dover, ku sulmohen me bomba molotov qendrat e emigrantëve; në Londër, ku emigrantët braktisen në rrugë; dhe në Westminster, ku qeveria nuk po tregon asnjë shenjë për zgjidhjen e kësaj krize.
Marrë me shkurtime
/albeu.com
