HARTA/ Ku janë pllakat lëvizëse tektonike të Tokës?

Më 6 dhe 7 shkurt, juglindja e Turqisë dhe veriperëndimi i Sirisë janë goditur nga tërmete shkatërruese. Përveç lëkundjes kryesore që arriti një magnitudë 7.8 ballë të shkallës Rihter, më shumë se 20 pasgoditje me magnitudë nga 5.0 në 7.5 ballë u regjistruan në rajonin e goditur nga tërmeti rreth Gaziantepit.

Që nga e hëna, numri i të vdekurve nga fatkeqësia është rritur në 21,000 në Turqi dhe Sirinë fqinje, sipas CNN.

Shkaku i tërmetit Turqi-Siri, dhe të gjithë tërmeteve të tjera, qëndron në fenomenin e tektonikës së pllakave, domethënë zhvendosja kontinentale e pllakave që përbëjnë mantelin e Tokës.

Siç tregon grafiku, disa pllaka të tilla takohen në Turqi, gjë që rrit ndjeshëm rrezikun e tërmeteve të rënda.

Akoma më e rëndësishmja, disa pllaka në Turqi lëvizin në mënyrë konvergjente, pra po i afrohen njëra-tjetrës, gjë që gjithashtu i bën më të mundshëm tërmetet e mëdha sesa në vendet ku pllakat largohen.

Më konkretisht, çarja e Anadollit Lindor, përgjatë të cilit ndodhi tërmeti i kësaj jave, karakterizohet nga një kufi konvergjent me pllakën afrikane në jug dhe një kufi transformues i lëvizjes horizontale me pllakën euroaziatike në veri.

Turqia shtrihet në Pllakën e Anadollit, e cila është në vijën e tensionit midis Pllakës Arabe dhe Euroaziatike.

Pllaka Afrikane, e cila kontribuoi në formimin e Alpeve 60 milionë vjet më parë duke u zhvendosur në veri, kufizohet gjithashtu me Pllakën e Anadollit.

Përgjatë skajeve të Pllakës së Paqësorit shtrihet e ashtuquajtura Unaza e Zjarrit përgjegjëse për pjesën më të madhe të aktivitetit vullkanik të botës, një vend tjetër ku ekzistojnë kufijtë e pllakave konvergjente.

Pllakat e tjera janë pllakat Australiane, Amerika Veriore dhe Amerika e Jugut.

Tërmetet më të forta në historinë e kohëve të fundit ndodhën të gjithë përgjatë Unazës së Zjarrit, e cila përfshin gjithashtu Hendekun e njohur Mariana, rreth Pllakës së Paqësorit.

Një tërmet me magnitudë 9.5 u mat në Valdiva, Kili, në vitin 1960. Në vitin 2004, një tërmet në Oqeanin Indian pranë Sumatrës arriti një magnitudë 9.1 deri në 9 ballë./Albeu.com


Shtuar 10.02.2023 08:50