Ekuadori po përjeton një krizë të thellë dhune dhe pasigurie. Masakrat në burgje, vrasësit me pagesë në rrugë dhe grabitjet e dhunshme janë fakte që raportohen çdo ditë. Versioni zyrtar pohon se vala e dhunës është përgjigja ndaj luftës kundër trafikut të drogës. Megjithatë, ky version mund të justifikonte vetëm vrasjet me porosi dhe shfaqjen e kufomave, që sipas ekspertëve janë praktika të lidhura me mafiozët e drogës.
Sipas Policisë Kombëtare , në Guayaquil, Durán dhe Samborondón, qytete në bregdetin e Ekuadorit dhe ku ka porte detare ku janë zbuluar dërgesa droge të kamufluara në kontejnerë, 86% e krimeve ndodhin për shkak të konflikteve mes bandave që trafikojnë drogë, 8% për shkak të dhunës ndërpersonale dhe 6% për grabitje. Këtyre përqindjeve i shtohen edhe viktimat kolaterale, të cilat gjithashtu vdesin ose plagosen duke qenë në vendet ku ndodh dhuna, si p.sh. i mituri që mori një plumb pas një tentative sulmi në autobusin e shkollës me të cilin udhëtonte.
Skenari i parë, i krimeve mes bandave që i përgjigjen trafikut të drogës dhe që mbështet versionin zyrtar, tregon akte makabre që nuk janë parë, si prerje kokash, kufoma të varura në ura, dronë me eksploziv dhe makina bomba, i fundit. këto shpërthyen në orët e para të së dielës, 29 maj, përballë një njësie policore.
Rastet e vrasjeve me pagesë dhe vrasjeve me dashje janë rritur në pesë muajt e parë të 2022 me 147% krahasuar me një vit më parë. Deri në maj janë numëruar 577 vdekje të qëllimshme. 80% e këtyre vrasjeve janë të përqendruara në lagjet ku Policia ka zbuluar shitblerjen dhe transportin e drogës, ndaj vrasjet ia atribuon një sherri mes bandave apo ekzekutimeve.
Edhe këtë vit ka pasur vrasje në zona ku këto krime nuk kanë ndodhur, për shembull në Los Ceibos, në veriperëndim të Guayaquil. Në këtë zonë banimi deri në maj të vitit 2022 janë vrarë 4 persona, ndërsa në vitin 2021, po në të njëjtat muaj, nuk ka pasur vrasje me dashje. Në Samborondón, një zonë zhvillimesh private, vdekjet e qëllimshme janë dyfishuar.
Koloneli në shërbimin pasiv të Forcave të Armatosura, Alberto Molina , është dakord me versionin e qeverisë dhe tha për El Universo se rritja e vrasjeve ndodh në të njëjtën kohë që janë shtuar edhe sekuestrimet e drogës. Deri më tani këtë vit, autoritetet kanë sekuestruar 90 ton drogë, më shumë se dyfishi i vitit 2021, Jo vetëm që janë në Meksikë, rritja e vrasjeve është për shkak të kapjes së drogës. Reagimi i menjëhershëm është krijimi i terrorit, varja e kufomave. Dy janë mesazhet, njëri për bandat rivale dhe tjetri për qytetarët dhe Qeverinë”, thotë Molina.
Sipas Molinës, në Ekuador ka banda kriminale si karteli Jalisco Neë Generation dhe karteli Sinaloa, përveç mafias italiane, shqiptare dhe kineze.
Sipas hetimeve të shumta gazetareske, Guayaquil është kthyer në qendër të konfrontimit mes bandave shqiptare që kërkojnë të kontrollojnë linjat e trafikut të kokainës. Në dekadën e fundit ka pasur tashmë të paktën gjashtë shqiptarë të ekzekutuar – një formë e vrasjes tipike për mafiozët. Të gjithë kanë pasur lidhje me trafikun e drogës. E fundit nga këto ekzekutime ndodhi në një restorant në Guayaquil ku u qëllua bosi shqiptar i drogës Ergys Dashi.
Në qytetin port të Ekuadorit ka një luftë midis karteleve kolumbiane, meksikane, shqiptare dhe ruse që konkurrojnë për tregun fitimprurës evropian. Mafia shqiptare lidh aleanca me kartelin Sinaloa, i cili gjithashtu ka qenë i lidhur me Choneros, një bandë kriminale ekuadoriane që fajësohet për gjakderdhjet në burgjet e vendit.
Ndikimi i mafies shqiptare në Amerikën Latine shihet në shtimin e dërgesave drejt Durrësit, një port në Shqipërinë perëndimore, ku është sekuestruar më shumë se një ton kokainë e fshehur në kuti bananesh. Droga që niset nga Guayaquil, sipas informacioneve nga autoritetet, zakonisht fshihet në kontejnerë. Ekuador është një nga eksportuesit më të mëdhenj të bananeve në botë.
Ardhja e shqiptarëve në Ekuador daton në fillim të viteve 2010. Shumica e tyre jetojnë në Guayaquil me identitete të rreme për të shmangur persekutimin në Shqipëri. Shqiptarët dhe mafia ballkanike besohet se kanë fituar ndikim në tregtinë ndërkombëtare të drogës. Kjo përkon me një hetim të kryer nga media dixhitale “Plan V” e Ekuadorit, e cila në vitin 2019 zbuloi tashmë operacionin e mafies shqiptare në vend.
Sipas hetimeve, grupet kriminale shqiptare kanë mbërritur në vend nga viti 2014 deri në 2015. Ata janë tërhequr nga mundësia për të vendosur kontakte të drejtpërdrejta me kartelet e Kolumbisë, Bolivisë, Venezuelës, ndër të tjera. Përveç kësaj, Ekuadori është konsideruar si një vend i pambrojtur i rrënuar nga korrupsioni, i cili u lejon anëtarëve të këtyre mafieve të blejnë dokumente mashtruese, si karta identiteti dhe pasaporta.
Sipas Molina për El Universo , këto organizata kriminale kanë vepruar në vend për të paktën 15 vjet dhe janë vendosur në Ekuador duke respektuar mosndëshkimin që rrethon krimet që ata kryejnë.
Ekuadori është identifikuar si një vend tërheqës për trafikun e drogës për shkak të rrugëve për dërgimin e drogës në Amerikën e Veriut, Amerikën Qendrore dhe Evropë. Një nga rrugët, sipas Molina-s, fillon në departamentin kolumbian të Nariño, në kufirin verior të Ekuadorit, dhe kalon përmes Esmeraldas, Manabí dhe Guayas, tre provincat që tani janë në gjendje të jashtëzakonshme.
Portet e Guayaquil dhe Manta preferohen nga trafikantët e drogës për të dërguar drogën e fshehur në kontejnerët që eksportohen prej andej: “85% e drogës dërgohet nga deti”, thotë Molina.
