Bashkimi Europian duhet të lëvizë “sa më shpejt të jetë e mundur” nga një qasje e lënies në pritje drejt një strategjie për zgjidhjen e problemeve në trajtimin e zgjerimit dhe Ballkanit Perëndimor.
Kështu deklaroi Ministri i Jashtëm slloven Ançe Logar i tha EURACTIV në një intervistë në lidhje me përparësitë për vendin e tij presidenca e ardhshme e Këshillit të BE-së.
“Në vitet e fundit, strategjia e BE drejt Ballkanit Perëndimor ishte një politikë e pritjes dhe e vëzhgimit, me bllokun që nuk ishte shumë aktiv në rajon përballë një nismave dhe reformave”, tha Logar, duke pranuar që në dekadën e kaluar , zgjerimi “humbur në axhendën e BE”.
“Ne e dimë se ajo ccfarë ka ndodhur, që palët e treta hynë në rajon, disa filluan të ndërmarrin dhe realizojnë interesat e tyre strategjikë dhe kjo tregon cenueshmërinë e rajonit për BE, është strategjikisht e rrezikshme,” tha Logar.
Komentet e tij mund të shihen si një referencë indirekte ndaj vaksinës së Kinës dhe Rusisë dhe maskojnë diplomacinë në kulmin e pandemisë, e cila ka ngritur vetullat në Evropë për qëllimet e tyre në rajon.
“Nëse ne [BE] nuk e mbushim vakuumin në Ballkanin Perëndimor, në zonën tonë të afërt, dikush tjetër do ta plotësojë. […] Në atë kuptim, është në interesin tonë më të mirë strategjik të veprojmë sa më shpejt të jetë e mundur dhe t’i integrojmë këto vende në BE, “shtoi ai.
“Ajo që ne duam të ndryshojmë është të shkojmë nga strategjia e BE-së e orientuar drejt problemeve drejt një strategjie për zgjidhjen e problemeve”, tha Logar, duke shpjeguar se kjo do të përfshinte të menduarit se si të inkurajojmë dhe detyrojmë qeveritë të shpejtojnë reformat.
Ai theksoi se procesi i zgjerimit “duhet të jetë i zbatueshëm, dhe ato vende duhet të jenë të sigurt se nëse përmbushin qëllime të caktuara, hapi tjetër, zgjerimi, do të vijë për ta”, duke shtuar se kjo do t’u referohej veçanërisht vendeve kandidate si Shqipëria dhe Maqedonia e Veriut.
Shpresat e pranimit të të dy vendeve hasën në një pengesë në 2019 pasi Franca dhe Holanda vunë veton në fillimin e bisedimeve të anëtarësimit për mungesën e progresit të reformës në përmirësimin e demokracisë dhe luftimin e korrupsionit.
Fillimi i bisedimeve të pranimit të Shkupit u bllokua nga Bullgaria anëtare e BE në vitin 2020 për shkak të mosmarrëveshjeve mbi historinë e përbashkët, identitetin kombëtar dhe gjuhën.
Vendimi i Bullgarisë u mbështet nga të gjitha partitë politike në vend dhe qeveria aktuale e përkohshme deri më tani nuk e ka ndryshuar atë pozicion. Një parlament i ri pas zgjedhjeve të parakohshme që priten në korrik, mund të ndryshojë qëndrimin.
Në maj, Komisioneri i Zgjerimit të BE Olivér Várhelyi kishte propozuar të shkëpusë të dy shtetet dhe të shkojë përpara vetëm me Shqipërinë, por Logar tha se Sllovenia ishte “vendosmërisht kundër shkëputjes”.
“Të dy vendet përmbushin kriteret që u janë paraqitur nga BE dhe pasi blloku është i bazuar në shtetin e së drejtës dhe të njëjtën masë për të gjithë, të dy duhet të vazhdojnë në fazën tjetër.”
“Ne ende shpresojmë që marrëveshja të jetë e mundur gjatë kësaj jave nën presidencën portugeze,” shtoi Logar. Puna gjashtëmujore e Portugalisë përfundon në 30 qershor.
Sllovenia është vendosur të organizojë një samit informal të Ballkanit Perëndimor me udhëheqësit e BE dhe rajonalë në tetor.
“Ne gjithashtu duam të përfshijmë zërin e bashkëqytetarëve nga vendet e Ballkanit Perëndimor në debatin për të ardhmen e Evropës”, tha Logar.
Më parë këtë vit, një seri shënimesh jozyrtare diplomatike sugjeruan ndryshime kufijsh në Ballkan, të cilat tronditën rajonin dhe ngritën frikën e tensioneve të rinovuara etnike në cepin jug-lindor të Evropës.
I pyetur në lidhje me të ashtuquajturat jo-letra, Logar përsëriti se Sllovenia mbështet vendosmërisht integritetin territorial të Ballkanit Perëndimor, diçka që ai tha se i ishte drejtuar ministrit të jashtëm të Bosnje dhe Herzegovinës gjatë një takimi të fundit.
“Nëse fillojmë me Maqedoninë e Veriut dhe Shqipërinë, dhe nëse ka përparim në procesin Beograd-Prishtinë, kjo patjetër do t’i dërgojë një mesazh shumë pozitiv rajonit dhe me këtë, ne në fund të fundit mund t’i qasemi në mënyrë më efektive Bosnjës,” shtoi ai .
I pyetur në lidhje me perspektivat që ai sheh për marrëdhëniet Serbi-Kosovë, Logar tha “është e vështirë të thuash se ku do të shkojë rruga në negociata”, por emërimi i Përfaqësuesit Special të BE Miroslav Laj?ak ka treguar se BE nuk e ka vënë çështjen në prapavijë .
