E përditshmja prestigjioze amerikane Washington Post ka publikuar një artikull analitik për marrëveshjet e fundit të udhëhequra nga Shtëpia e Bardhë përfshirë atë mes Kosovës dhe Serbisë.
Për një udhëheqës që kalon shumë kohë duke mbjellë panik në shtëpi, Presidenti Trump duket se është i prirur të rregullojë gardhet jashtë vendit. Java e kaluar ka parë një stuhi iniciativash paqeruajtëse në Shtëpinë e Bardhë, derisa Trump zhytej në një fushatë rizgjedhjeje në nevojë për prova të suksesit të tij si burrë shteti, shkruan Washington Post, transmeton lajmi.net.
Të martën, ai është planifikuar të presë kryeministrin izraelit Benjamin Netanyahu dhe zyrtarë nga Emiratet e Bashkuara Arabe dhe Bahreini për një ceremoni nënshkrimi ndërsa dy monarkitë arabe normalizojnë lidhjet me Izraelin. Ajo pason një takim të Shtëpisë së Bardhë javën e kaluar ku Trump thirri udhëheqësit nga Kosova dhe Serbia në Shtëpinë e Bardhë, duke njoftuar një përparim të supozuar të madh ekonomik midis fqinjëve ballkanikë.
Trump dhe këshilltarët e tij i kanë quajtur të dy takimet si arritje “historike” të pakonceptueshme nën administratat e mëparshme. Si rrjedhojë, dy politikanë skandinavë të krahut të djathtë nominuan Trump për Çmimin Nobel për Paqe. Ekspertja kryesore e medias së djathtë amerikane Laura Ingraham deklaroi se është “e qartë” që Trumpit t’i jepej çmimi, megjithëse nuk pritet ta marrë atë, transmeton lajmi.net.
As ai nuk do të jetë në gjendje të bëjë shumë xhiro fitoreje mbi Afganistanin, qeveria e të cilit filloi negociatat me përfaqësuesit e Talibanëve këtë fundjavë pas disa muaj punimesh diplomatike të SHBA-së. Por, perspektivat për një marrëveshje përfundimtare ekzistojnë në ajër dhe trashëgimia përcaktuese e Trump në Afganistan para zgjedhjeve të nëntorit mund të mbetet vendimi i administratës së tij për të intensifikuar operacionet e bombardimeve në të gjithë vendin.
Dy marrëveshjet e mëdha të udhëhequra nga Shtëpia e Bardhë këtë muaj nuk janë fitoret për “paqen” që Trump pretendon se janë. Filloni me ngjarjen kryesore këtë javë: Si Emiratet e Bashkuara Arabe dhe Bahreini tashmë komunikojnë dhe angazhohen me Izraelin, dhe të tre vendet nuk ishin të mbyllura në asgjë afër konfliktit. “Marrëdhënia strategjike UAE-Izrael u nxitën nga frika e ndërsjellë e Iranit dhe u zyrtarizua nga Shtetet e Bashkuara”, tha Karim Sadjadpour, një analist i Lindjes së Mesme në Carnegie Endowment për Paqen Ndërkombëtare. “Është një shembull i Trump që vendosemrin e tij në një hotel që në thelb ishte ndërtuar tashmë”.
Nxitësit e normalizimit i shohin lidhjet e thella të Izraelit me botën arabe si një zhvillim pozitiv në rajon. Por, nuk ka asnjë tregues të vërtetë se çfarë lloj “paqeje” reale palestineze që vuajnë nën pushtimin izraelit mund të fitojnë nga një pjesë e vogël e shteteve të Gjirit duke marrë ambasadorë izraelitë dhe urdhra të rinj të pajisjeve ushtarake amerikane.
“Është e vështirë të identifikosh një pikë të vetme të progresit në lidhje me paqen Izraelito-Palestineze që është rezultat i ndërhyrjes së SHBA,” vuri në dukje Grace Wermenbol nga Instituti i Lindjes së Mesme. “Politika preternaturale, pro-Izraelite e Trump ka tjetërsuar Autoritetin Palestinez dhe ka sfiduar SHBA-në”, aftësia për të vepruar si një ndërmjetës i paanshëm. Përtej një rivlerësimi të qartë diplomatik të çështjes palestineze, normalizimi i lidhjeve me Emiratet e Bashkuara Arabe nuk ka gjasa të ofrojë shumë më tepër”.
Ekspertë të tjerë gjithashtu ankohen se administrata Trump nuk po përdor fuqinë e saj me Emiratet e Bashkuara Arabe për paqen aktuale – domethënë, duke ushtruar presion për të detyruar Emiratët dhe Sauditët të tërheqin përpjekjet e tyre të luftës të mbështetura nga Shtetet e Bashkuara në Jemen. Një raport i fundit i New York Times zbuloi shqetësime në rritje midis zyrtarëve të Departamentit të Shtetit mbi fajësinë e SHBA në viktimat civile të Jemenit nga duart e koalicionit të udhëhequr nga Sauditi. Dhuna atje – dhe roli amerikan në mundësimin e saj – parashikohet të jetë subjekt i një seance dëgjimore të Kongresit të mërkurën, transmeton lajmi.net.
“Për sa kohë që Shtetet e Bashkuara po shesin armë të sofistikuara në Emiratet e Bashkuara Arabe, ato nuk duhet të hezitojnë të ushtrojnë presion maksimal mbi Emiratet e Bashkuara Arabe për të kufizuar abuzimet e të drejtave të njeriut, për të bërë presion për t’i dhënë fund konfliktit në Jemen, për t’u tërhequr nga krahët e tyre- përdredhja e Katarit dhe për të bërë presion ndaj Sauditëve për të filluar një dialog me Iranin, i cili mund të ndihmojë në lehtësimin e përballjes Saudite-Iran që minon stabilitetin dhe sigurinë rajonale”, shkruajnë ish-diplomatët amerikanë Aaron David Miller dhe Richard Sokolsky.
Ekspertët janë gjithashtu skeptikë për çështjen serbo-kosovare. Serbia dhe Kosova (pavarësia e së cilës nuk njihet nga Serbia) kanë nënshkruar marrëveshje në të kaluarën. Ky raund – i ndërmjetësuar nga Richard Grenell, një i dërguar i Trump dhe ish ambasador i diskutueshëm në Gjermani – kryesisht solli disa marrëveshje infrastrukture që kishin qenë tashmë në lojë dhe nuk e lëvizi gjilpërën në ndonjë pajtim politik real. Për të arritur atje, kërkohej që Grenell të ndihmonte në orkestrimin e rënies së një qeverie reformiste në Kosovë dhe çoi në një ndarje midis zyrtarëve në Bruksel dhe Uashington për rrugën përpara.
Kosova dhe Serbia nuk mund të mblidhnin një deklaratë të përbashkët. “Secila palë u largua nga takimi me rrëfimin e vet për konsumin e brendshëm”, shkroi Majda Ruge i Këshillit Evropian për Marrëdhëniet me Jashtë. “Shtëpia e Bardhë pretendoi fitoren në avancimin e procesit të paqes në një konflikt të gjatë. Presidenti serb Aleksandar Vuçiq e interpretoi ngjarjen si një takim dypalësh me Uashingtonin që synonte përmirësimin e marrëdhënieve dypalëshe. Ndërkohë, Kosova e sfidoi atë me një fitore sepse fitoi njohje nga Izraeli”.
Trump, ndërkohë, arriti ta zgjidhte takimin me fushatën e administratës së tij për të mbështetur Izraelin në skenën botërore. Ai paralajmëroi Kosovën dhe Izraelin duke vendosur marrëdhënie zyrtare diplomatike dhe vazhdoi duke thënë se Serbia do të zhvendosë ambasadën e saj në Jeruzalem, për shkak të tronditjes së dukshme të Vuçiqit ulur pranë Trump. Udhëheqësi serb më vonë tha se Beogradi nuk do të zhvendosë ambasadën e tij në Jeruzalem nëse Kosova hap një të tillë atje. Në Twitter, Trump e përshëndeti marrëveshjen si një ditë të shkëlqyeshme për “paqen në Lindjen e Mesme”, meqenëse Kosova me shumicë myslimane po krijonte lidhje zyrtare me Izraelin, por kjo vetëm tërboi opozitën kosovare, e cila i pa komentet si një fyerje ndaj Evropës dhe laikëve të Kosovës karakteri
“Zbërthimi i shpejtë i marrëveshjes brenda disa ditësh është një masë e natyrës amatore, rezultat i negociatave të administratës Trump”, shkroi Daniel Larison i Konservatorit Amerikan. “Ata nuk mund të zgjidhin ndonjë çështje madhore, kështu që ata vendosen për frutat me varjen më të ulët, dhe madje edhe atëherë ata duken të paaftë për të gozhduar ato detaje. Ata nuk pranojnë të bëjnë punën e nevojshme përgatitore që siguron që një marrëveshje e njoftuar do të zbatohet në të vërtetë, dhe kjo sepse presidenti thjesht dëshiron reklamën e mirë dhe nuk mund të kujdeset më pak për substancë”.
