Ditën e djeshme, presidenti Donald Trump, njoftoi se Shtetet e Bashkuara do të dalin nga Organizata Botërore e Shëndetësisë, duke thënë se agjencia globale e shëndetit kishte keqpërdorur pandeminë COVID-19 dhe kriza të tjera ndërkombëtare shëndetësore.
Trump tha se OBSH kishte dështuar të vepronte në mënyrë të pavarur nga “ndikimi i papërshtatshëm politik i shteteve anëtare të OBSH-së” dhe kërkoi “pagesa të padrejta të rënda” nga SHBA që janë në disproporcion me shumat e ofruara nga vende të tjera, më të mëdha, si Kina.
“Shëndeti botëror na shkatërroi, të gjithë shkatërrojnë Shtetet e Bashkuara. Nuk do të ndodhë më”, tha Trump në nënshkrimin e një urdhri ekzekutiv për tërheqjen, menjëherë pas inaugurimit të tij për një mandat të dytë.
OBSH nuk iu përgjigj menjëherë një kërkese për koment.
Lëvizja do të thotë që SHBA do të largohet nga agjencia shëndetësore e Kombeve të Bashkuara në 12 muaj dhe do të ndalojë të gjitha kontributet financiare në punën e saj.
Shtetet e Bashkuara, janë deri tani mbështetësi më i madh financiar i OBSH-së, duke kontribuar rreth 18% të financimit të saj të përgjithshëm. Buxheti më i fundit dyvjeçar i OBSH-së, për 2024-2025, ishte 6.8 miliardë dollarë.
Largimi i SHBA ka të ngjarë të rrezikojë programet në të gjithë organizatën, sipas disa ekspertëve brenda dhe jashtë OBSH-së, veçanërisht ata që trajtojnë tuerkulozin, vrasësi më i madh i sëmundjeve infektive në botë, si dhe HIV/AIDS dhe urgjenca të tjera shëndetësore.
Urdhri i Trump tha se administrata do të pushonte negociatat për traktatin e pandemisë së OBSH-së, ndërsa tërheqja është në progres.
Personeli i qeverisë amerikane që punon me OBSH-në, do të tërhiqet dhe do të ricaktohet dhe qeveria do të kërkojë partnerë për të marrë përsipër aktivitetet e nevojshme të OBSH-së, sipas urdhrit.
Qeveria do të shqyrtojë, shfuqizojë dhe zëvendësojë Strategjinë Globale të Sigurisë Shëndetësore të SHBA-së, për vitin 2024 sa më shpejt që të jetë e mundur, thotë urdhri.
Donatorët e ardhshëm më të mëdhenj të OBSH-së, janë Fondacioni Bill & Melinda Gates, megjithëse shumica e këtij financimi shkon për çrrënjosjen e poliomielitit dhe grupi global i vaksinave Gavi, i ndjekur nga Komisioni Evropian dhe Banka Botërore. Donatori tjetër më i madh kombëtar është Gjermania, e cila kontribuon me rreth 3% të financimit të OBSH-së.
Tërheqja e Trump nga OBSH nuk është e papritur. Ai ndërmori hapa për të lënë trupin në vitin 2020, gjatë mandatit të tij të parë si president, duke akuzuar OBSH-në se ka ndihmuar përpjekjet e Kinës për të “mashtruar botën” në lidhje me origjinën e COVID.
OBSH-ja e mohon me forcë akuzën dhe thotë se vazhdon të bëjë presion ndaj Pekinit, për të ndarë të dhëna për të përcaktuar nëse COVID doli nga kontakti i njeriut me kafshë të infektuara, ose për shkak të kërkimit për viruse të ngjashme në një laborator shtëpiak.
Trump pezulloi gjithashtu kontributet e SHBA-së për agjencinë, duke i kushtuar asaj gati 200 milionë dollarë në 2020-2021 kundrejt buxheteve të mëparshme dyvjeçare, pasi ajo luftoi urgjencën më të keqe shëndetësore në botë në një shekull.
Sipas ligjit të SHBA-së, largimi nga OBSH kërkon një periudhë njoftimi një vjeçare dhe pagesën e çdo tarife të papaguar. Përpara se tërheqja e SHBA të përfundonte herën e fundit, Joe Biden fitoi zgjedhjet presidenciale të vendit dhe i ndaloi ato në ditën e tij të parë në detyrë më 20 janar 2021.
