Vdekja e konfirmuar nga Rusia e Yevgeny Prigozhin pas rrëzimit të avionit të tij privat në veri të Moskës mund të ishte pritur nga disa persona, duke pasur parasysh “përplasjen” e shefit të Wagner me Vladimir Putin, por kjo i shtohet listës në rritje të vrasjeve të dyshuara dhe të konfirmuara të politikanëve nëpërmjet rrëzimet e avionit.
Siç raporton Guardian, vrasja e dikujt përmes një përplasjeje avioni mund të jetë një metodë efektive për dikë që është shumë i mbrojtur, për sa kohë që vrasësit nuk kanë frikë për shkaktimin e dëmit kolateral.
Rrëzimet e avionit janë të dobishme për vrasësit pasi ato shpesh shkatërrojnë provat, duke i bërë hetimet të vështira dhe duke e lënë shkakun e vdekjes të mbuluar me pasiguri dhe teori konspirative që mund të zgjasin për vite apo edhe pafundësisht.
Aeroplanët janë shënjestruar disa herë në të kaluarën, me metoda të tilla si sulme me raketa, sulme nga avionë të tjerë ose duke vendosur eksploziv në avion.
Dy metodat e para zakonisht kërkojnë pajisje ushtarake të kontrolluara kryesisht nga shtete ose grupe të mëdha të armatosura, ndërsa kjo e fundit është më e aksesueshme për një gamë të gjerë vrasësish.
Aktorë të ndryshëm, duke përfshirë kundërshtarë vendas, fuqi të huaja dhe grupe terroriste, janë akuzuar për orkestrimin ose kryerjen e sulmeve të tilla.
Ndoshta vrasja më shkatërruese me avion ndodhi në vitin 1994, kur presidenti i Ruandës, Juvénal Habyarimana, u vra në një incident që përfundimisht kulmoi në gjenocid.
Avioni i Habyarimana, që mbante atë dhe homologun e tij nga Burundi, u qëllua nga një raketë tokë-ajër ndërsa iu afrua Kigalit.
Kjo ngjarje shkaktoi konflikte të dhunshme etnike në Ruandë, duke kulmuar me vrasjen masive të 800,000 personave nga ushtarët dhe milicitë Hutu.
Autori pas lëshimit të raketës nuk është identifikuar kurrë përfundimisht, por provat e paraqitura para një gjykatësi francez në vitin 2012 sugjeruan përfshirjen e ekstremistëve Hutu që kundërshtonin bisedimet e paqes të Habyarimana.
Ndërsa disa përplasje avioni u njohën menjëherë si akte të vrasjeve të synuara, të tjera fillimisht u shfaqën si aksidente tragjike derisa presioni politik ose hetuesit e vendosur detyruan një rivlerësim.
U deshën më shumë se pesë dekada që Kombet e Bashkuara të pranonin se një “grup i konsiderueshëm i provave” tregonte për një avion të dytë që shkaktoi rrëzimin e avionit të vitit 1961 që vrau Sekretarin e Përgjithshëm të OKB-së Dag Hammarskjöld.
Në atë kohë, dy hetime të udhëhequra nga Britania ia atribuuan përplasjen gabimit të pilotit.
Në vitin 1980, vdekja e kryeministrit portugez Francisco Sá Carneiro në një aksident avioni fillimisht çoi në një hetim zyrtar, i cili më vonë u pasua nga një hetim i dytë në 2004, duke arritur në përfundimin se avioni ishte sabotuar.
Vdekje që nuk u zgjidhën kurrë
Disa vdekje të dyshimta mbeten të pazgjidhura. Në vitin 1971, trupi i Lin Biaos, pasardhësi i mundshëm i Mao Ce Dunit, u gjet në vendin e një aksidenti avioni në Mongoli.
Autoritetet kineze pretenduan se Lin ishte përpjekur të ikte në Bashkimin Sovjetik pas një grushti të dështuar dhe se aeroplanit i mbaroi karburanti. Megjithatë, qarkulluan zëra se avioni u rrëzua nga avionët kinezë, ose se Lin kishte vdekur në të vërtetë brenda Kinës dhe trupi i tij ishte vendosur në avion.
Në vitin 1955, Kryeministri i Kinës Zhou Enlai i shpëtoi një sulmi në një aeroplan të Air India i cili do udhëtonte në Indonezi.
Kuomintang, fraksioni i mundur në luftën civile të Kinës, vendosi një bombë në avion në një përpjekje për të rrëzuar qeverinë komuniste nga baza e saj në Tajvan. Zhou ndryshoi planet e tij të udhëtimit në minutën e fundit pas një lajmërimi. Megjithëse shpërthimi shkaktoi rrëzimin e avionit në Detin e Kinës Jugore, duke vrarë të 11 pasagjerët, tre anëtarët e ekuipazhit mbijetuan.
Në vitin 1987, kryeministri i Libanit, Rashid Karami, u vra kur një bombë e vendosur në pjesën e pasme të sediljes së tij shpërtheu ndërsa ishte në bordin e një helikopteri ushtarak. Edhe pse të tjerë mbetën të plagosur, piloti arriti të ulë avionin në mënyrë të sigurt./Albeu.com/
