Irani dhe Pakistani kanë kryer sulme ajrore në territoret e njëri-tjetrit, duke synuar grupet e armatosura pranë kufirit të tyre të paqëndrueshëm 900 km të gjatë.
Korpusi i fuqishëm i Gardës Revolucionare Islamike të Iranit (IRGC) shënjestroi një grup të armatosur në qytetin Panjgur të provincës Balochistan të Pakistanit të martën, duke bërë që Pakistani të bombardojë strehëzat e grupeve të armatosura në provincën Sistan-Baluçestan të Iranit të enjten, shkruan Al jazeera.
Le të hedhim një vështrim se përse fqinjët kanë përdorur sulme të drejtpërdrejta ushtarake, kush ishin objektivat dhe çfarë do të thonë sulmet.
Çfarë ka ndodhur deri tani?
IRGC, një forcë elitare e cila është një pjesë jetike e krijimit iranian, por e ndarë nga ushtria iraniane, goditi grupin e armatosur Jaish al-Adl me sulme raketash dhe dronësh në një rajon malor në Pakistan afër kufirit iranian.
Irani tha se kishte në shënjestër grupin “terrorist” të cilin e fajësoi për sulmet e fundit në qytetin iranian Rask në provincën juglindore të Sistan-Baluçestanit.
“Grupi është strehuar në disa pjesë të provincës Balochistan të Pakistanit. Ne kemi biseduar me zyrtarë pakistanezë disa herë për këtë çështje”, tha të martën ministri i Jashtëm i Iranit Hossein Amirabdollahian nga qyteti zviceran i Davos.
Videot nga vendi i ngjarjes treguan se goditja ishte e saktë dhe mediat iraniane festuan shkatërrimin e një vendi “terrorist”.
Qeveria pakistaneze tha se dy fëmijë u vranë gjatë sulmit, që besohet të jetë sulmi i parë i tillë nga Irani në tokën pakistaneze.
Pakistani nisi disa sulme ajrore duke përdorur dronë dhe raketa në një fshat kufitar në qytetin Saravan, rreth 1,800 km (1,100 milje) nga kryeqyteti iranian, Teherani, duke thënë se goditi separatistët “terroristë famëkeq” Baloch. Teherani tha se nëntë persona, përfshirë shtatë gra dhe fëmijë, u vranë.
Ministritë e Jashtme të të dy vendeve lëshuan deklarata për të thënë se respektojnë integritetin territorial të tjetrit, por kanë marrë masa për të mbrojtur sigurinë e tyre kombëtare.
Sulmi iranian erdhi disa orë pasi Irani dhe Pakistani zhvilluan një stërvitje të përbashkët detare dhe ministrat e Jashtëm të të dy vendeve folën në Davos në margjinat e Forumit Ekonomik Botëror. Të dy thirrën të dërguarit e tyre përkatës, por nuk është folur për ndërprerjen e marrëdhënieve diplomatike.
Irani zhvilloi të enjten një stërvitje ushtarake në shkallë të gjerë në zonat e tij juglindore pranë Pakistanit, duke vendosur një sërë sistemesh avionësh dhe raketash.
Kush janë “terroristët” në shënjestër?
Objektivi i Iranit brenda Pakistanit ishte grupi etnik Baloch dhe Sunit i njohur si Jaish al-Adl, që do të thotë Ushtria e Drejtësisë, e cila u shfaq rreth vitit 2012.
Ajo synon të luftojë për kushte më të mira jetese në provincën juglindore Sistan-Baluchestan, e cila është më e varfëra e Iranit dhe skena e gjatë e tensioneve kufitare.
Teherani e konsideron atë një grup “terrorist” për shkak të sulmeve të shumta vdekjeprurëse ndaj postave iraniane dhe forcave të sigurisë pranë kufirit gjatë më shumë se një dekade. Zyrtarët e quajnë atë Jaish al-Zulm – Ushtria e Padrejtësisë.
Grupi lindi nga Jundallah, një tjetër grup iranian Baloch, të cilin Teherani e akuzoi për lidhje të drejtpërdrejta me Shtetet e Bashkuara dhe Izraelin. Ajo ishte përgjegjëse për një sërë sulmesh vdekjeprurëse, duke përfshirë një në vitin 2009 që vrau dhjetëra persona, duke përfshirë zyrtarë të lartë të IRGC.
Udhëheqësi i Jundallah, Abdolmalek Rigi, u kap në një operacion nga ushtria iraniane në vitin 2010. Ai u ekzekutua në Teheran në të njëjtin vit.
Pakistani, nga ana e tij, tha se objektivat e tij ishin Fronti Çlirimtar Balochistan (BLF) dhe Ushtria Çlirimtare Balochistan (BLA), grupe të armatosura separatiste të cilat kanë nisur sulme të shumta brenda Pakistanit.
BLF pretendoi në një deklaratë të enjten se asnjë nga luftëtarët e saj, të njohur si Sarmachar, nuk u vra, duke e hedhur poshtë një deklaratë të mëparshme të një prej anëtarëve të saj e cila konfirmonte se sulmet ajrore kishin goditur pozicionet e BLF brenda Iranit.
Çfarë do të thonë sulmet iraniane?
Edhe pse sulmet vijnë pas vitesh tensionesh kufitare, ato po ndodhin brenda kontekstit të luftës së Izraelit në Gaza.
Kjo ishte hera e parë që Irani dhe Pakistani nisën sulme të drejtpërdrejta në territorin e njëri-tjetrit dhe hera e parë që nga fundi i pushtimit tetë-vjeçar të Iranit nga Iraku në vitin 1988, që toka iraniane u shënjestua nga një raketë.
Sulmi i Iranit ndaj Pakistanit erdhi një ditë pasi lëshoi 24 raketa nga tre provinca të ndryshme iraniane në Irak dhe Siri në një shfaqje ushtarake të forcës mes sulmeve të SHBA-së dhe Mbretërisë së Bashkuar në Jemen dhe mbështetjes perëndimore për luftën në Gaza.
Sulmet në Levant u cilësuan gjithashtu si hakmarrje për dy bomba në Kerman në fillim të këtij muaji që vranë të paktën 90 civilë.
Megjithatë, ato shfaqin gjithashtu aftësitë dhe saktësinë e arsenalit më të madh dhe më të larmishëm të raketave të Lindjes së Mesme.
Në Irak, Irani pretendon se ka goditur një objektiv të lidhur me Mossad. Një biznesmen i pasur kurd Peshraw Dizayee u konfirmua i vrarë.
Pamjet nga zona tregojnë se vetëm vila e Dizayee është shkatërruar dhe ajo ndodhej në afërsi të konsullatës amerikane dhe aeroportit ndërkombëtar në kryeqytetin rajonal Erbil, ku janë stacionuar forcat amerikane dhe të huaja.
Për objektivat e lidhura me ISIL (ISIS) në Idlib të Sirisë, IRGC theksoi se përdori raketën e saj të re balistike Kheibar Shekan me një rreze të caktuar prej 1,450 km (900 milje).
Edhe pse raketat mund të ishin lëshuar nga një provincë më afër Sirisë, vendi i tyre i deklaruar i lëshimit ishte në Khuzestan, i cili është disa qindra kilometra më larg.
Kjo do të thotë se raketat udhëtuan afër 1300 km (807 milje) për të goditur objektivat e sakta. Kjo e vendos tërë Izraelin dhe territoret e pushtuara palestineze brenda mundësive të raketave iraniane, duke dërguar një mesazh se kërcënimi i kahershëm i Teheranit për të “rrafshuar Tel Avivin dhe Haifën” nëse është e nevojshme, mund të zbatohet.
