Numrat e pandemisë nuk kanë të bëjnë vetëm me infeksionet dhe viktimat e Covid. Janë gjithashtu ata që na tregojnë për shëndetin mendor të njerëzve. “Sot 24% e popullsisë vuan nga një shqetësim psikologjik që meriton vëmendje” thotë profesor Davide Lazzari. “24%, praktikisht një në katër persona në këtë moment vuajnë nga probleme psikologjike që meritojnë vëmendje”. Kjo është bilanci i hartuar nga Profesor David Lazzari, president i Këshillit Kombëtar të Urdhrit të Psikologëve, një vit e gjysmë pas fillimit të pandemisë.
“Ka shpresë në popullatë, ekziston dëshira për t’u larguar përsëri, por barra e sëmundjes është akoma shumë e lartë”.
Edhe një herë, janë gratë ato që vuajnë më shumë nga pasojat e pandemisë. Ato kanë humbur punën, kanë marrë menaxhimin e fëmijëve, të afërmve të moshuar dhe nga pikëpamja psikologjike janë ato që vuajnë më shumë.
“Në përgjithësi, gratë kanë një tendencë më të madhe sesa burrat të vuajnë nga ankthi dhe depresioni. Ndryshe nga burrat, që tentojnë të somatizojnë vështirësitë e tyre pa i eksternalizuar, gratë kanë më shumë gjasa t’i verbalizojnë ato. Por në këtë rast, me ngarkesën e gjithçkaje mbi supet e tyre, janë krijuar shqetësime specifike”.
Janë shtuar kërkesat për ndihmë
Dëshmi të mëtejshme të shqetësimit në rritje sigurohen gjithashtu nga vlerësimet e organizatës Telefono Amico, e cila dëgjon (përmes thirrjeve, ëhatsapp dhe email) kujtdo që përjeton një moment të vështirë. “Kërkesat për ndihmë kanë qenë mbi njëqindmijë që nga fillimi i pandemisë. Ato u rritën me 70% krahasuar me vitin e kaluar”, shpjegon për Fanpage.it Cristina Rigon, nënkryetare e organizatës.
“Shqetësimi, ankthi, zemërimi dhe dëshpërimi janë gjendjet shpirtërore më të zakonshme. Gratë rreth 35 vjeç dhe madje edhe më të reja, thanë se kishin ndjenja shumë negative. E kuptoj se sa më e ulët mosha, aq më lehtë ishte për këta njerëz të flasin për vetëvrasje. Sikur gjithçka të ishte e zezë ose e bardhë, pa asnjë nuancë”.
Madje edhe javët e fundit kërkesat kanë qenë të shumta.
“Ritmi nuk është ngadalësuar aspak. Të gjithë jemi përqendruar në sëmundjen fizike, Covid, por ndikimi në mendje po neglizhohet. Izolimi, vështirësia për të pasur marrëdhënie shoqërore po çon në pasoja të rënda. Njerëzit që nuk kanë ëndrra ose shpresa. Ata e kanë të vështirë të projektojnë veten në të ardhmen”.
Pse mbështetja psikologjike është e dobishme
Për të kuptuar shkallën e shqetësimit psikologjik që ende nuk e kemi kuptuar, le të imagjinojmë një ajsberg. E dimë se pjesa që del është gjithmonë më e vogël se ajo e zhytur.
“E njëjta gjë ndodh me shqetësimet psikologjike: ajo që shohim është shumë më e përmbajtur sesa ajo që nuk e shohim. Për këtë duhet të fillojmë të punojmë sa më shpejt që të jetë e mundur”, thotë profesor Lazzari.
Edhe nëse pandemia nuk do të zhduket brenda natës ose me DPCM, tashmë mund të fillojmë të punojmë me veten për të gjetur një ekuilibër të ri, për të kuptuar se cilat janë burimet që mund të nxjerrim. Dhe në këtë rast, mbështetja, veçanërisht për ata që jetojnë në një gjendje shqetësimi të rëndë, është thelbësore.
“Shpesh harrojmë që psikologu ka për detyrë t’i ndihmojë njerëzit të hasin në jetë, të rrisin burimet e tyre përshtatëse, – shpjegon Lazzari. – Ai i ndihmon njerëzit të orientohen, të kapërcejnë vështirësitë dhe të ristrukturohen vetë”.
Rindërtimi pas Covid
Pandemia ka hedhur në erë të gjitha modelet, na ka zhveshur, na ka bërë të ndihemi të prekshëm, në rrezik, por gjithashtu na ka kthyer një vetëdije më të madhe për veten tonë. “Të gjithë veprojmë sipas modeleve të automatizuara që Covid ka thyer. Na është dashur të ndërtojmë zakone të reja, rutina të reja dhe kemi fituar vetëdije më të madhe. Por sapo të mbarojë pandemia, duhet të kuptojmë se si ta kanalizojmë këtë vetëdije.
“Rreziku është që ai të kthehet në ankth, marrje fryme, frikë, se këto ndjenja që kemi zhvilluar gjatë këtyre muajve do të na shoqërojnë edhe në fund të pandemisë. Kjo vëmendje më e madhe në vend të kësaj mund të bëhet një burim, një mundësi për ta vendosur qenien njerëzore përsëri në qendër dhe në mënyrë që ajo të mund të jetë edhe një herë masa e gjërave, – shpjegon Lazzari. – Ne nuk mund të kthehemi në epokën para-Covid, na duhen kompanitë dhe modelet e ndryshme të zhvillimit, kemi nevojë për një ndryshim të ritmit. Dhe për ta vënë në veprim, duhet të fillojmë nga vetja.
Jetojmë në një shoqëri ku qendra e njeriut ka humbur dhe kjo shkakton shqetësim dhe sëmundje. E përdorim këtë ndërgjegjësim të ri për të rimenduar mënyrën tonë të ekzistencës”./revistapsikologji
