Nga Leonid Ragozin, Aljzaeera
Ndërsa ministri rus i mbrojtjes Sergey Shoigu njoftoi tërheqjen e ushtrisë së tij nga Kherson, kryetari i shefit të shtabit të përbashkët të SHBA, Mark Milley tha se kjo krijon një mundësi për bisedimet e paqes midis Rusisë dhe Ukrainës.
Pushtimi i plotë i Rusisë ndaj fqinjit të saj ka zgjatur tashmë për më shumë se tetë muaj, dhe viktimat dhe shkatërrimet janë shtuar ditë pas dite. Milley tha se më shumë se 100,000 ushtarë rusë mund të jenë vrarë dhe plagosur në këtë luftë, ndërsa Ukraina “ndoshta” ka pësuar një numër të ngjashëm viktimash.
Për të theksuar mendimin e tij për paqen, Milley përmendi dështimin e fuqive të mëdha për të negociuar në një fazë të hershme të Luftës së Parë Botërore – një gabim që shkaktoi miliona viktima të tjera dhe zhvillime katastrofike në disa vende, veçanërisht në Perandorinë Ruse.
Vërejtjet e Milley përfaqësojnë një ndryshim të qëndrimit në retorikën zyrtare të SHBA-së, duke ngritur pikëpyetje rreth bisedimeve të paqes midis Moskës dhe Kievit.
Për më tepër, disa javë para tërheqjes së forcave ruse nga Kherson, Shtetet e Bashkuara dhe Rusia rifilluan komunikimet në lidhje me Ukrainën në nivelin e zyrtarëve të lartë të sigurisë.
Por a janë të gatshëm të negociojnë presidenti ukrainas Volodymyr Zelenskyy dhe presidenti rus Vladimir Putin? Dhe si do të reflektonte nisja e një dialogu tek qeveritë e tyre?
Ukraina kërkon tërheqjen e plotë të trupave ruse nga territori i saj, dëmshpërblim dhe ndëshkimin e kriminelëve të luftës. Vetë Zelenskyy ka nënshkruar një dekret që e ndalon pa mëdyshje të flasë me Putinin.
Qëndrimi zyrtar i Kievit në fakt përbën një kërkesë për ndryshimin e regjimit në Rusi si kusht për bisedime. Moska, nga ana e saj, prej kohësh ka hequr dorë nga qëllimi i saj i mëparshëm për të hequr qeverinë ukrainase dhe ka pohuar zyrtarisht se është gati për bisedime pa kushte.
Nga këndvështrimi i ukrainasve, negociatat janë një mënyrë që Rusia të fitojë më shumë kohë. Por qeveria e Zelensky-t thuhet se është nën presion nga Uashingtoni për të zbutur qëndrimin e saj pa kompromis.
Me gjasë duke reaguar ndaj këtyre sinjaleve, presidenti ukrainas thqa në një intervistë me prezantuesen e CNN, Christiane Amanpour se ai ishte “gati të bisedonte me Rusinë por me një Rusi tjetër, një Rusi që është vërtet gati për paqe”
Ndërkohë, në mediat sociale, këshilltari i sigurisë i Zelensky, Mikhaylo Podolyak, ka përsëritur se tërheqja e të gjitha trupave ruse nga territori ukrainas është e paarritshme përderisa Putini mbetet në pushtet.
“Prandaj, ne jemi konstruktiv në vlerësimin tonë: Ne do të flasim me liderin e ardhshëm të Federatës Ruse”, shkroi ai në një postim të fundit në Twitter.
Është e vështirë të thuhet nëse retorika “të gjitha ose asgjë” e Kievit rrjedh nga një bindje e thellë se do të fitojë apo nëse është thjesht qëndrim për të mobilizuar njerëzit përballë agresionit dhe për të shmangur dobësinë ndaj kundërshtarit.
Vendi pritet të humbasë 35% të PBB-së së tij deri në fund të vitit, ndërsa ekonomia ruse pritet të tkurret me 4.5 për qind, sipas Bankës Botërore. Sulmet me raketa dhe dron të Rusisë këtë vjeshtë kanë shkatërruar deri në 40% të infrastrukturës energjetike të vendit, tha në një deklaratë Zelensky.
Nëse sulmet ajrore vazhdojnë, shumë blloqe apartamentesh të epokës sovjetike, në të cilat banojnë shumica e ukrainasve, do të bëhen të pabanueshme sepse varen nga ngrohja e termocentraleve.
Kjo mund të krijojë një valë refugjatësh që Bashkimi Europian nuk do të ishte në gjendje t’i strehonte. Kryetari i bashkisë së Kievit Vitaly Klitschko ka përmendur mundësinë e evakuimit të 3 milionë njerëzve vetëm nga kryeqyteti i Ukrainës.
Rusia ende nuk ka vendosur shumicën e 300,000 burrave që pretendon se ka mobilizuar që nga shtatori. Ajo po blen gjithashtu më shumë drone dhe raketa me precizion të lartë nga Irani, ndërsa vazhdon të rrisë prodhimin vendas.
Ndërsa tërhiqet nga Khersoni, ajo ngadalë po rifillon operacionet sulmuese në rajonin e Donetskut. Momenti kur Ukraina duket se është pala mbizotëruese është gjithashtu momenti kur ajo mund të korrë përfitime maksimale në bisedimet e paqes.
Nëse Rusia merr sërish iniciativën në vijën e frontit, oreksi i saj për pushtimin e më shumë territoreve do të rritet në mënyrë eksponenciale.
Tërheqja e trupave rusë nga Kherson dhe zbutja e tonit të Uashingtonit për mundësinë e bisedimeve na tregon sërish një pamje jo shumë të qartë për një zgjidhje të ardhshme.
Duke u tërhequr nga bregu i djathtë i lumit Dnipro, Moska nuk ka më shprese për të pushtuar Odesën dhe për ta kthyer Ukrainën në një vend pa dalje në det – të paktën tani për tani.
Por marrja në kontroll e Odesës shtrihet shumë përtej pretendimeve territoriale të Rusisë mbi rajonet Donetsk dhe Luhansk. Pas një “referendumi” të rremë në shtator, Rusia gjithashtu aneksoi zyrtarisht rajonet Zaporizhia dhe Kherson, por i la vetes hapësirë për manovrim duke mos përcaktuar kufijtë e tyre.
Pas tërheqjes nga qyteti i Khersonit, Moska ende kontrollon pjesën më të madhe të rajonit Kherson. Që Putini të mund të shpallë fitoren, mjafton të mbajë në kontroll territorin që Rusia tashmë e ka pushtuar.
Ai madje mund të përballojë të humbasë më shumë. Shumica e Rusisë nuk ka treguar kurrë ndonjë oreks serioz për zgjerim territorial ose nuk është shqetësuar se cilat pjesë të territorit ukrainas do të kontrollojë vendi i tyre pasi të rivendoset paqja.
Lufta e Putinit në Ukrainë është më shumë një operacion ndëshkues sesa thjesht marrja në kontroll e rajoneve.
Për sa kohë që rezultati i luftës është më poshtërues për Ukrainën sesa zbatimi i marrëveshjeve të Minskut, të cilat Moska u përpoq t’i impononte Kievit në prag të pushtimit të plotë në shkurt, Putini do të ndihet i shfajësuar.
Zbatimi i marrëveshjes do të kishte rezultuar në krijimin e një rajoni autonom të Donbasit në Ukrainën lindore të kontrolluar efektivisht nga Rusia dhe do të kishte penguar anëtarësimin e Ukrainës në NATO.
Konflikti me Perëndimin e udhëhequr nga SHBA-ja, teksa Kremlini vazhdon luftën në Ukrainë, është tani burimi kryesor i legjitimitetit për qeverinë e Putinit, kjo është arsyeja pse rusët filluan agresionin në radhë të parë.
Humbja e një pjese të territorit të pushtuar nuk do të dëmtojë domosdoshmërisht qeverinë. Përkundrazi, mund të çojë në rritjen e mbështetjes së Putinit përballë asaj që shumë rusë e përceptojnë si një kërcënim ekzistencial.
Për shumë politikanë, Rusia është pak më shumë se një armik i përshtatshëm. Kjo e bën më të lehtë për Putinin të mbajë pushtetin.
Zelensky, nga ana tjetër, është në një mision për të përmbushur pritshmëritë maksimaliste, ndërkohë që po përballet edhe me opozitën, e cila po shqyrton me kujdes çdo lëvizje të tij, gati për ta akuzuar atë për tradhti të interesave të Ukrainës.
Ai duhet të provojë se sakrificat e mëdha të ukrainasve nuk ishin të kota dhe se ata kanë fituar duke refuzuar t’i nënshtrohen presionit rus për të zbatuar marrëveshjet e Minskut.
Kjo do të jetë shumë më e vështirë për t’u arritur, prandaj Kievi po përpiqet të rimarrë në kontroll sa më shumë territore që të jetë e mundur.
Truku është të gjesh kohën e duhur.
/albeu.com
