Tani që fillon shkolla, ankthi është i lartë mes prindërve pasi fëmijët do të duhet të rikthehen në klasat e mbushura plot, ku rreziku i infektimit nga koronavirusi është i madh.
Prindërit kanë një arsye për t’u shqetësuar, pasi tashmë virusi po “gjuan” të pavaksinuarit dhe fëmijët nuk e kanë bërë vaksinën anti-Covid.
Adoleshentët e moshës 12 vjeç e sipër mund të vaksinohen kundër Covid-19, por fëmijët më të vegjël ende nuk munden. Fëmijët përbënin më shumë se një të katërtën e rasteve të raportuara për javën e kaluar në SHBA, sipas CNN.
“Pas rënies në fillim të verës, rastet e fëmijëve janë rritur në mënyrë eksponenciale, me mbi 750,000 raste të shtuara midis 5 gushtit dhe 2 shtatorit,” tha Akademia Amerikane e Pediatrisë të martën. Numri më i fundit i rasteve javore shënon një rritje prej 250% që nga java e 22-29 korrikut, kur AAP numëroi 71,726 raste të reja tek fëmijët.
Për shkak të imunitetit të tyre të lartë, rastet e rënda të Covid19 te fëmijët janë të rralla dhe ata nuk e kanë përjetuar më të keqen e pandemisë edhe pse po rritet ndjeshëm numri i vogëlushëve që po mbushin spitalet Covid në të gjithë SHBA-në.
Ka disa arsye pse vaksina për fëmijët nuk mund të vijë më shpejt, por edhe procesi normal është duke zgjatur shumë. “Ne me të vërtetë kishim shpresuar se ndoshta do të kishim diçka në vend para se të përpiqeshim t’i sillnim fëmijët në klasë, por, për fat të keq, nuk kemi qenë në gjendje ta bëjmë këtë,” tha Dr Emily Chapman, nënkryetare e lartë dhe oficeri kryesor mjekësor për fëmijët në Minesota, raporton abcnews.al.
Pse një vaksinë për fëmijët zgjat më shumë?
Qindra miliona të rritur janë vaksinuar, duke dëshmuar se vaksinat Covid-19 janë të sigurta dhe efektive, por ato rezultate nuk janë të përdorshma sa i përket fëmijëve.
“Sado që ne do të donim të shkonim përpara dhe të fillonim vaksinimin e fëmijëve tanë tani, është më e rëndësishme që të marrim këtë kohë për të siguruar që shkenca është rigoroze,” tha Chapman.
Për versionin e vaksinës anti-Covid te fëmijët, shkencëtarët përdorin rezultate nga provat për të rriturit, sigurisht duke kryer edhe teste pediarike.
Në fillim të gushtit, FDA kërkoi gjatë muaj të dhëna të vazhdueshme nga testimet kompanive të vaksinave nga dy muaj që kërkohet zakonisht për vaksinat e të rriturve.
Ajo gjithashtu i kërkoi “Pfizer-it” dhe “Moderna-s” të dyfishonin numrin e fëmijëve të moshës 5 deri në 11 vjeç për provat klinike.
Këshilltarët e vaksinave thanë në qershor se ka një lidhje të mundshme midis vaksinave të mRNA Covid-19 dhe rasteve jashtëzakonisht të rralla të inflamacionit të zemrës tek adoleshentët dhe të rinjtë, por përfitimet e vaksinimit ende tejkalojnë qartë rreziqet. Rastet e inflamacionit dukeshin të jenë të lehta dhe ato zgjidheshin shpejt vetë ose me trajtim minimal.
Në Spitalin e Fëmijëve në Teksas, pediatri i përgjithshëm i përgjithshëm Dr. James Versalovic tha se nuk ishte problem të rekrutoni më shumë fëmijë për testet klinike të “Pfizer” dhe “Moderna-s”. Zgjerimi i provës, megjithatë, i shtoi të paktën një muaj më shumë procesit të kërkimit.
“Ne të gjithë u pajtuam se ishte e vlefshme, vetëm për t’i bërë gjykimet edhe më të dhëna më të fuqishme për të siguruar atë nivel shtesë sigurie për prindërit në të gjithë vendin. Kjo e zgjat gjykimin, por vetëm pak,” tha Versalovic.
“Fëmijët nuk janë të rritur të vegjël”
Provat e vaksinave të fëmijëve në fakt fillojnë tek të rriturit.
“Në mënyrë tipike, çdo vaksinë, edhe për kushtet e tjera, do të vlerësohej së pari tek pacientët e rritur dhe më pas në moshat më të reja,” shpjegoi Dr. Kari Simonsen, e cila po udhëheq testete vaksinës Pfizer në Spitalin e Fëmijëve dhe Qendrën Mjekësore në Omaha.
“Ne nuk mund të bëjmë supozime në lidhje me sigurinë ose tolerancën e ilaçeve tek fëmijët të jenë të njëjta si për të rriturit,” tha ajo. Kjo është për për shkak të biologjisë.
“Siç duam të themi në pediatri: Fëmijët nuk janë të rritur të vegjël. Fëmijët janë fëmijë,” tha Versalovic. “Trupat e tyre po zhvillohen dhe do të reagojnë ndryshe, dhe ne duhet t’i trajtojmë ata ndryshe.”
Kur bëhet fjalë për fazën e testimit të fëmijëve, shkencëtarët bëjnë gjykimet e tyre cila dozë do të ishte e sigurt dhe do të gjeneronte një përgjigje imune.
“Në përgjithësi fëmijët tanë kanë sistem imunitar shumë aktiv dhe kështu ne dyshojmë se doza më të vogla të vaksinës do të shkaktojnë një përgjigje të përshtatshme tek një fëmijë për të luftuar me sukses infeksionin,” tha Chapman. Ashtu si me çdo test vaksine, ai duhet të kalojë një provë me tre faza para se FDA të mund ta autorizojë atë. Testet e fazës së parë për të parë nëse vaksina është e sigurt bëhet në rreth 20 deri në 100 fëmijë të shëndetshëm.
Meqenëse këto janë prova të përshpejtuara, shkencëtarët kanë kombinuar fazat 2 dhe 3 në mënyrë që ata të mund të bëjnë më shumë hapa paralelisht, tha Versalovic. Në këto faza, shkencëtarët monitorojnë sigurinë dhe testojnë për të parë nëse sistemet imune të fëmijëve i përgjigjen vaksinës. Në këtë hap, shkencëtari rekruton qindra apo edhe mijëra fëmijë. Disa marrin vaksinë, disa marrin placebo dhe rezultatet krahasohen.
Vetëm pasi të jenë përfunduar këto hapa, një kompani mund të kërkojë autorizim ose miratim nga FDA. Nëse FDA e jep atë, vaksina vlerësohet më pas edhe nga shumë ekspertë të tjerë. Ata ofrojnë edhe një rekomandim zyrtar rreth shpërndarjes, ruajtjes, kohës dhe administrimit të vaksinës. Rekomandimi i komitetit bëhet zyrtar kur drejtori i CDC e shqyrton dhe miraton atë.
Në këto muaj që ndërhyjnë, thonë ekspertët, fëmijët mund të qëndrojnë të mbrojtur nga Covid-19. “Gjëja më e mirë që mund të bëjmë për ta është t’i rrethojmë me të rritur që janë të vaksinuar,” tha Chapman. “Dhe rrethojini ata me njerëz që mbajnë maskat sa më shumë që të jetë e mundur.” /Përshtati: Abcnews.al
