Bota është mësuar tashmë që forcat ukrainase të hedhin poshtë teoritë e ndryshme, por mbrojtja 51-ditore e Mariupolit po sfidon imagjinatën. Rusia tashmë ka shpallur fitoren disa herë në qytetin port pothuajse të shkatërruar në detin Azov. Megjithatë, ushtarët e Ukrainës refuzojnë ta pranojnë se janë dorëzuar.
Më 13 prill, komandantët e Batalionit Azov dhe Brigadës së 36-të të Marinës, dy njësitë kryesore për mbrojtjen e qytetit, dhanë një mesazh sfidues.
Ata thanë se do të luftonin deri në pikën e fundit: “Shpirti ynë, morali ynë është i fortë, ne e dimë se çfarë po bëjmë dhe pse jemi këtu”.
Ushtria ruse ka lënë gjurmë kudo që ka shkelur në Ukrainë, por sulmet më brutale i ka rezervuar për Mariupolin. Që në ditët e para, forcat ruse synuan infrastrukturën kritike: nënstacionet e energjisë elektrike, spitalet dhe strehimoret.
Mijëra u vranë, trupat u lanë në rrugë dhe rreth 80,000 banorë u fshehën në bodrume në buzë të jetës dhe vdekjes. Raportet e krematoriumeve të lëvizshme sugjerojnë se shkalla e plotë e sulmeve mund të mos dihet kurrë. Sulmet ruse duket se synojnë jo vetëm përfitime strategjike konkrete, të tilla si një korridor tokësor për në Krime ose shkatërrimin e ekonomisë së Ukrainës. Për Vladimir Putin, fitorja në Mariupol është simbolike: mposhtja e regjimentit ultra-nacionalist Azov do të ishte një çmim që ai mund ta ruante si provë të “denazifikimit” të tij të rreme të Ukrainës.
Nga kontrolli i pjesës më të madhe të qytetit në mes të marsit, forcat ukrainase janë ndarë në dy bastione. Një grup është i vendosur në zonën e portit – një objektiv i rëndësishëm logjistik për rusët, të cilët kontrollojnë detin dhe dëshirojnë qasje të drejtpërdrejtë për furnizime.
Një grup tjetër ndodhet në fabrikën e çelikut Azovstal që ndodhet mbi lumin Kalmius në anën lindore të qytetit. Të dyja janë ndërtuar gjatë Luftës së Ftohtë dhe për këtë arsye kanë rrjete të mëdha bunkerësh.
Vendasit raportojnë se bombardimet ajrore janë intensifikuar rreth të dy vendeve. Më 11 prill, luftëtarët e Azov thanë se trupat ruse kishin përdorur armë kimike në një fabrikë çeliku. Një grup i tretë marinsash ukrainas kanë mbrojtur fabrikën e metaleve Ilyich në veri të qytetit.
Por ata u larguan në javën e dytë të prillit kur mbaruan furnizimet. Një pjesë e grupit u bashkua me trupat e Azov në fabrikën e çelikut më 12 prill pas një misioni të guximshëm gjatë natës. Por një grup tjetër u rrethua dhe u dorëzua. Rusia tha se kishte kapur rob 1026 marinsa, një shifër që Ukraina e ka mohuar.
Me 13 prill, komandanti i Azov, Denis Prokopenko, akuzoi ushtarët për dezertim. Është e qartë se dorëzimi nuk është një opsion për Prokopenko ose ushtarët e tij, duke pasur parasysh premtimin publik të Kremlinit për të “shkatërruar” batalionet kombëtare të Ukrainës, raporton abcnews.al.
“Ne e kuptojmë gjendjen e vështirë,” tha Andriy Biletsky, një themelues i Batalionit Azov, i cili tha se është në kontakt të vazhdueshëm me Prokopenko dhe ushtarë të tjerë në Mariupol.
Akuzat për ekstremin e djathtë të Azovit nuk janë pa bazë historike. Batalioni u formua në maj 2014 me synimin për të rimarrë Mariupolin nga separatistët e mbështetur nga Rusia. Disa nga anëtarët e parë të Azov kishin tatuazhe neo-naziste dhe precedentë penalë.
Nëse grupi vazhdon të jetë ende ekstremist kjo është një pyetje tjetër. Azov u përfshi në Gardën Kombëtare dhe strukturën e ushtrisë në vitin 2015.
Por Putini po përpiqet të bëjë gjithçka për të shkatërruar reputacionin e Azov.
Para luftës, popullsia prej 350,000 e Mariupolit ishte një përzierje etnike e rusëve, ukrainasve, grekëve, armenëve dhe hebrenjve. E përbashkëta e tyre ishte pragmatizmi. Shumica fliste rusisht. Shumë prej tyre ishin dashamirës ndaj Moskës, edhe pas një sulmi me raketa nga forcat e mbështetura nga Rusia në vitin 2015.
Pak prisnin që të fillonte një fushatë kaq e ashpër kundër tyre.
“Për shumë vite, vendasve iu servir një mit për Ukrainën që ishte naziste, për Azov që ishte nazist,” tha Anna Murlykina, redaktore e 0629.ua, uebsajtit më të njohur të Mariupolit, e cila u largua në mes të marsit për shkak të bombardimeve.
“Por ajo që askush nga ne nuk e kuptoi se si do të përfundonte kjo narrativë, se cilët ishin ukrainasit dhe cilët ishin në të vërtetë fashistët.”
Rezistenca e forcave ukrainase në Mariupol është një ngushëllim i vogël për qindra mijëra që kanë humbur shtëpitë dhe të dashurit e tyre.
Ata nuk luftuan për tu bërë heronj, vetëm për të qëndruar të gjallë; dhe jo të gjithë ia dolën mbanë. Është gjithashtu e paqartë, se sa mund të vazhdojë të rezistojë ushtria ukrainase, me furnizimet që po mbarojnë.
Ushtrisë së Ukrainës do t’i duheshin një seri operacionesh të suksesshme për të “thyer” rrethimin e forcave ruse dhe kërcënimin e mizorive ruse. Por kundër të gjitha gjasave, mbrojtësit e qytetit port vazhdojnë të sfidojnë planet e Putin.
“Nëse Kremlini urren diçka më shumë se Ukraina, është Mariupoli”, tha Mikhail Podolyak, një këshilltar i presidentit të Ukrainës, Volodymr Zelensky, në një postim të fundit në Twitter.
Pavarësisht se janë të rrethuar nga forcat ruse, Azov dhe marinsat ukrainas vazhdojnë të luftojnë. Shanset e tyre për të dalë të gjallë janë shumë të pakta, por duke shpërqëndruar trupat rusë, ata mund t’u japin ushtarëve në veri kohën që u nevojitet për të fituar./abcnews.al
