Facebook mund të ketë ndryshuar emrin e tij në Meta, por ndërtimi i metaverse nuk do të ndryshojë problemet më të mëdha me të cilat përballet.
Në konferencën e zhvilluesve të Facebook, Mark Zuckerberg përshkroi vizionin e tij për metaverse. Sigurisht, detajet humbën disi në mes të njoftimit të tij se kompania që ai themeloi në dhomën e konviktit në Harvard po ndryshonte emrin nga Facebook në Meta, në një përpjekje për të përcaktuar më mirë misionin e saj, ndërsa lëviz përtej aplikacioneve kryesore të mediave sociale.
Ekziston një çështje shumë më e rëndësishme për t’u diskutuar, pse metaverse duhet të na shqetësojë të gjithëve.
1. “Unë besoj se metaverse është kapitulli tjetër për internetin”
Një përmbledhje e shpejtë e asaj që nënkuptojmë me metaverse. Kjo është ajo që do të thotë Mark Zuckerberg.
Fillimisht, termi vjen nga një roman distopian, i quajtur Snow Crash (nga Neal Stephenson), për njerëzit që ikin nga një shoqëri e shkatërruar duke hyrë në një “metaverse”, ku mund të lidhen me njerëzit dhe të ndajnë përvoja. Ideja bazë është që, në vend që të merrni iPhone tuaj për t’i dërguar një mesazh një miku për t’u takuar në një kinema, të vendosni një palë syze dhe “të merrni pjesë” në film së bashku, virtualisht.
Ky është një mbithjeshtëzim drastik, por në fund të fundit metaverse po vjen në një formë ose në një tjetër. Kur të ndodhë, jam i sigurtë se disa prej tyre do të jenë interesante. Thënë kjo, nuk jam i bindur se do të jetë një element i përhershëm i jetës sonë të përditshme, veçanërisht nëse do të thotë të lidhësh një kompjuter në fytyrë.
Edhe nëse metaverse është aq spektakolar sa premtojnë kompanitë e teknologjisë, unë ende nuk mendoj se ndonjëri prej nesh duhet të jetë i emocionuar për ndërtimin e tij nga Facebook. Natyrisht, Facebook është jashtëzakonisht i suksesshëm si biznes, por ky sukses vjen me një kosto të madhe.
Gjatë javëve të fundit është bërë më e qartë se kurrë se Facebook është i vetëdijshëm për koston, por zgjedh ta injorojë atë në ndjekje të rezultatit. Nëse nuk mund të menaxhoni platformën që keni ndërtuar tashmë, ndoshta nuk është një ide e mirë të ndërtoni një platformë edhe më të gjerë.
2. “Kjo nuk është mënyra se si ne duhet të përdorim teknologjinë.”
Ndoshta aspekti më zbulues i metaverse sipas Facebook është mënyra sesi Zuckerberg mendon se si duhet përdorur teknologjia. Gjatë fjalimit të tij kryesor, ai e shpjegoi në këtë mënyrë:
“Jemi në vitin 2021 dhe të gjitha pajisjet tona janë ende të ndërtuara rreth aplikacioneve, jo njerëzve. Përvojat që lejohemi të ndërtojmë dhe përdorim kontrollohen më shumë se kurrë dhe taksat e larta për idetë e reja krijuese janë mbytëse. Kjo nuk ishte mënyra se si duhej të përdornim teknologjinë.”
Në thelb, Facebook duhet të luajë në sandbox të Apple dhe kjo nuk i pëlqen. Si përgjigje, po ndërton vendin e tij aty ku vendos rregullat dhe nuk mund t’i thuhet “më falni, nuk mund të vazhdoni të mblidhni informacionin e njerëzve pa kërkuar lejen e tyre”, sepse kjo është e papërshtatshme dhe ndikon në fund.
Sigurisht, Zuckerberg është i frustruar që ka një ndërmjetës mes tij dhe përdoruesve. Metaverse është kryesisht një përpjekje për të ndërtuar diçka që nuk është e përqëndruar rreth telefonit inteligjent, sepse Facebook, i njohur tani si Meta, nuk e kontrollon telefonin inteligjent. Kjo do të thotë se sado i suksesshëm që ka qenë, Facebook nuk e kontrollon vetë fatin e tij. Vizioni i Zuckerberg se si njerëzit përdorin teknologjinë ka të bëjë vetëm me këtë, duke u shkëputur nga kontrolli i Apple mbi iPhone.
3. “Ëndrra ishte të ndiheshim prezent me njerëzit për të cilët kujdesemi”.
Zuckerberg tregoi një histori sesi, ndërsa ishte në shkollën e mesme, ëndrra e tij ishte të ndërtonte produkte që i ndihmonin njerëzit “të ndihemi të pranishëm me njerëzit për të cilët kujdesemi”. Kjo flet për dy arsye. E para është se “të jesh i pranishëm” nuk është njësoj si “të ndihesh i pranishëm”. Mendoj se e para është shumë më e rëndësishme për të krijuar lidhje reale me njerëzit që ju interesojnë.
E dyta është se Facebook dhe Instagram janë ndërtuar tërësisht rreth premisës së shkëputjes së njerëzve nga marrëdhëniet aktuale në favor të atyre virtuale. Njerëzit ulen përballë njëri-tjetrit në tryezë, duke lëvizur nëpër lajmet e tyre në Facebook në vend që të bëjnë biseda. Nëse mësuam diçka nga Facebook, është se kompania do të bëjë pothuajse gjithçka për t’i mbajtur njerëzit të angazhuar dhe për të shpenzuar më shumë kohë në Facebook.
“Ne jemi një kompani që fokusohet në lidhjen e njerëzve,” tha Zuckerberg. “Ndërsa shumica e kompanive të tjera të teknologjisë fokusohen në mënyrën se si njerëzit ndërveprojnë me teknologjinë, ne fokusohemi në ndërtimin e teknologjisë, në mënyrë që njerëzit të mund të ndërveprojnë me njëri-tjetrin.”
Ne mendojmë se jemi të lidhur me njerëzit, sepse shohim një rrymë të pafund imazhesh të njerëzve dhe vendeve që njohim ndërsa lëvizim nëpër News Feed. Ne postojmë gjëra në Instagram dhe marrim kënaqësi sa herë që shfaqet pika e vogël e kuqe për të na bërë të ditur se dikush ka komentuar ose ‘pëlqyer’ foton tonë.
Ky nuk është krijimi i lidhjeve me njerëzit, por me teknologjinë. Natyrisht, e gjithë premisa e Zuckerberg është se njerëzit preferojnë t’i bëjnë gjërat virtualisht në vend që t’i bëjnë ato në të vërtetë. Nga kjo përfiton Facebook, i cili ka nevojë që njerëzit të kalojnë sa më shumë kohë të jetë e mundur duke u angazhuar në platformën e tij, në mënyrë që të mbledhë më shumë të dhëna dhe të shfaqë më shumë reklama.
4. “Përvoja gjithëpërfshirëse gjatë gjithë ditës.”
Ndërsa Zuckerberg po përshkruante llojin e teknologjisë që do të nevojitej në mënyrë që Metaverse të funksionojë, ai foli për hologramet, projektorët, procesorët dhe sensorët “për të projektuar botën përreth jush”.
“Përvojat gjithëpërfshirëse gjatë gjithë ditës do të kërkojnë shumë teknologji të reja”.
Edhe pse kalojmë shumë kohë duke parë telefonat tanë inteligjentë, shumica prej nesh kanë njëfarë sensi të vetëdijes se ndoshta nuk është gjëja më e mirë për shëndetin tonë mendor ose fizik. Megjithatë, ëndrra e Zuckerberg për të ardhmen përfshin njerëzit që kalojnë gjithë ditën duke mbajtur syze dhe duke marrë pjesë në botë virtuale në vend të asaj që ndodhet përballë tyre.
5. “Një e ardhme ku, vetëm me një palë syze….”
Në fjalimin kryesor të Connect, Zuckerberg përshkroi një të ardhme ku mund të keni ato përvoja gjithëpërfshirëse “me vetëm një palë syze”. Zuckerberg e zgjeroi idenë në një intervistë me Ben Thompson të Stratechery:
“Unë mendoj se për realitetin e shtuar, për shembull, ju do të keni syze dhe do të keni diçka si EMG në kyçin tuaj dhe do të jeni në gjendje të merrni mesazhi kur jeni në mes të një takimi ose duke bërë diçka tjetër dhe askush tjetër nuk do ta vërë re”.
Pra, në thelb, metaverse është i njëjtë me internetin e zakonshëm, përveçse është më pak e qartë se nuk po i kushtoni vëmendje personit që keni përballë. Nuk jam i sigurt se kjo është e ardhmja që të gjithëve na është premtuar./bm/
