Ndër teknikat e përdorura për të na joshur është pasuria leksikore e menusë, e cila e bën një “fileto Angus skocez” të duket shumë më tërheqëse sesa një “biftek dhe patate të skuqura” të thjeshta.
Sa ndikon tek ne një menu restoranti kur porosisim? Çfarë e bën përshkrimin e një pjate pak a shumë tërheqëse për sytë dhe mendjen tonë?
I intervistuar nga BBC, Charles Spence, pedagog në psikologjinë eksperimentale dhe perceptimin multisensor në Universitetin e Oksfordit shpjegoi se “ka shumë elementë në një menu që mund të modifikohen për të inkurajuar klientin të bëjë një zgjedhje ose një tjetër dhe restorantet të përfitojnë prej tyre për t’i bërë njerëzit të porosisin pjata më të shtrenjta”.
FUQIA E FJALËVE. Ndër teknikat e përdorura për të na joshur është pasuria leksikore e menusë, e cila e bën një “fileto Angus skocez” të duket shumë më tërheqëse sesa një “biftek dhe patate të skuqura” të thjeshta.
Përdorimi i emrave përshkrues të pjatave duket se rrit shitjet deri në 27%, veçanërisht nëse përshkrimi i atribuon një origjinë të saktë përbërësve: “Emërtimi i fermerit që rrit perime ose specifikimi i racës së derrit mund të ndihmojë në shtimin e origjinalitetit në një produkt,” thotë Spence, libri i fundit i të cilit Gastrophysics: the New Science of Eating, shqyrton vetë lidhjen midis ushqimit dhe psikologjisë.
“Konsumatorët e shohin atë si një shenjë të cilësisë, edhe nëse është e gjitha e shpikur. Fjalët mund ta bëjnë një pjatë më tërheqëse”.
PËRSHKRIMET KRAHASUESE. Një studim i fundit i botuar nga shkencëtarë të Universitetit Stanford, California, zbuloi se perimet që u ishin dhënë përshkrime të syrit – të tilla si “djegës dinamiti”, “fasule jeshile cëcëritëse” – u zgjodhën 23% më shpesh, sepse fjalët dukej se i jepnin shije. Një studim tjetër nga Universiteti i Këlnit në Gjermani tregoi se përshkrimet e gatimeve mund të rrisin shijen e ushqimit.
SHKENCA E MENUVE. Nuk janë vetëm fjalët ato që na shtyjnë të zgjedhim, por edhe mënyra se si janë shkruar: fonti i shkrimit me të cilin shtypet menyja ka rëndësinë e vet. Shkronja e pjerrët na bën të mendojmë për një ushqim cilësor.
“Mund të duhen deri në 18 muaj për të krijuar menutë për një zinxhir të madh që mund të ketë një milion njerëz në ditë në restorantet e tyre në të gjithë botën,” shpjegon Gregg Rapp, mësuesi amerikan i inxhinierisë së menusë.
“Konsumatorët kalojnë vetëm disa minuta duke parë menunë, kështu që ne duam që ata ta bëjnë atë në mënyrë efikase. Nëse ata mund të gjejnë atë që duan shpejt, ata mund të kalojnë kohë shtesë duke parë gatimet e tjera që mund të porosisin.’
Ndër truket e ideuara nga Rapp për ta bërë një menu më tërheqëse, është ta organizoni atë sikur të ishte një revistë, duke rregulluar ushqimet më fitimprurëse për restorantin në të djathtën e sipërme, sepse aty shikojmë së pari. Dhe menutë nuk duhet të mbushen kurrë: shumë zgjedhje krijojnë pavendosmëri dhe shpesh na bëjnë të zgjedhim pjatën më të lirë ose më të njohur. Sipas Rapp, 7 pjata për çdo kategori janë shumë, 5 janë mirë, por numri perfekt është 3.
PËRSHKRIMET DHE ÇMIMET. Një gjë tjetër që duhet t’i kushtojmë vëmendje janë përshkrimet e pjatave. Kur ato janë të detajuara dhe plot mbiemra, ata mund të fshehin një kurth: Dan Jurafsky, profesor i gjuhësisë llogaritëse në Stanford, analizoi fjalët dhe çmimet e 650,000 pjatave në 6,500 menu, duke gjetur se nëse fjalët më të gjata përdoreshin për të përshkruar një pjatë, ajo prirej të kushtonte më shumë.
“Sa më i gjatë të jetë përshkrimi, aq më e lartë është vlera e artikullit dhe aq më i ulët çmimi do të duket në kokën e klientit,” thotë Rapp. “Nëse shkruani vetëm Neë York Steak 43 dollarë, mund të duket e shtrenjtë, por nëse shkruani një paragraf në lidhje me atë nëse është një copë mishi, nga vjen dhe sa kohë është gatuar, atëherë çmimi duket më i përshtatshëm”.
Dhe akoma duke folur për çmimet, kushtojini vëmendje, shpesh pjata më e shtrenjtë është në krye të menusë: sipas Aaron Allen, konsulent restoranti, ky truk ndihmon që ata që e ndjekin atë në listë të duken shumë më të përballueshëm.
ALGORITMET. Teknologjia do të ndihmojë ekspertët të krijojnë menutë gjithnjë e më joshëse në të ardhmen. Disa vjet më parë zinxhiri amerikan Pizza Hut filloi të provonte gjurmimin e syve, për të parashikuar se çfarë mund të dëshironin darkat duke lëvizur nëpër menu ndërsa zinxhirët e tjerë të mëdhenj të restoranteve përdorin të dhëna të mëdha për të parë se çfarë ndikimi mund të ketë lëvizja e një pjate në një menu.
Dhe tashmë ka nga ata që po flasin për përdorimin e algoritmeve të afta për të parashikuar zgjedhjet tona si klientë të rregullt të një restoranti për të na siguruar menutë e personalizuara. Pak si disa faqe në internet, ku në mënyrë magjike shfaqet reklama e asaj që ne po kërkonim.
