Marrëdhëniet janë forcuar muajt e fundit midis selisë së Mossad-it dhe Stambollit.
Oficerët e agjencisë së spiunazhit kanë qenë në kontakt të rregullt me homologët e tyre turq për të penguar komplotet e inteligjencës iraniane, e cila është e etur për hakmarrje ndaj Izraelit.
Kjo pas një seri atentatesh dhe operacionesh sabotuese në tokën iraniane që i janë atribuar Mossad-it.
Në komplotin më të fundit dhe më dramatik turk të Iranit, të zbuluar këtë javë, një celulë vrasëse nga Forca Quds e Gardës Revolucionare Islamike ishte vetëm një hap larg turistëve izraelitë në një hotel.
Të dyshuarit u arrestuan nga agjentët e inteligjencës turke dhe kombësia e tyre nuk u publikua.
Bashkëpunimi gjithnjë e më i ngushtë midis Mossad-it dhe Organizatës Kombëtare të Inteligjencës së Turqisë është ajo që deri më tani i ka penguar iranianët të arrijnë qëllimet e tyre.
Në përgjithësi, Mossad-i është ai që jep informacionin dhe inteligjenca turke më pas hyn në veprim, duke arrestuar të dyshuarit dhe duke rritur sigurinë për izraelitët.
Pas sulmit të fundit të dështuar, ministri i Jashtëm izraelit, Yair Lapid, dhe Këshilli i Sigurisë Kombëtare publikuan një paralajmërim udhëtimi për Turqinë.
Ata u kërkonin izraelitëve të mos fluturonin atje ose – nëse ishin tashmë atje – të largoheshin menjëherë.
Disa izraelitë, por jo të gjithë, e ndoqën udhëzimin.
Turqia nuk është e kënaqur me paralajmërimet publike të Izraelit.
Ankaraja do të preferonte që këshilla të tilla të mos publikoheshin, pasi ato minojnë turizmin në Turqi, dhe rrjedhimisht ekonominë e Turqisë.
Megjithatë, zyrtarët e lartë turq – përfshirë ministrin e Jashtëm Mevlüt Çavusoglu, i cili vizitoi Izraelin tre javë më parë (vizita e parë e këtij lloji në 15 vjet) – e kuptojnë se këto paralajmërime janë të vërteta dhe për këtë arsye të pashmangshme.
Organizata Kombëtare e Inteligjencës së Turqisë – Milli İstihbarat Teskilati në turqisht, ose MIT – ndodhet në Ankara, por selia e saj më e madhe e qarkut është në distriktin Sariyer të Stambollit verior.
Dy vjet më parë, aty u përurua një ndërtesë e re moderne me të pranishëm presidentin turk, Recep Tayyip Erdogan.
Në fjalën e tij, Erdogan theksoi rëndësinë e luftimit të terrorizmit dhe ekspozimit të spiunëve.
Kur Erdogan flet për terrorizëm, ai kryesisht nënkupton organizatën e fshehtë kurde PKK, të cilën ai e përbuz.
Por herë pas here, Turqia gjithashtu duhet të ndërmarrë veprime kundër rrjeteve terroriste dhe rrjeteve të spiunazhit nga vende të tjera.
Në këtë kontekst, vlen të përmendet operacioni saudit i tetorit 2018 për vrasjen e gazetarit disident Jamal Khashoggi në konsullatën e vendit në Stamboll, ku MIT më vonë u zbulua se kishte instaluar pajisje përgjimi.
Tetorin e kaluar, media turke raportoi gjerësisht mbi suksesin e MIT-it në ekspozimin e një celule të Mossad-it që kërkonte të rekrutonte studentë palestinezë në Turqi.
Megjithatë, që atëherë, faqja është kthyer.
Nga rivalë që spiunojnë njëri-tjetrin, MIT dhe Mossad janë bërë sërish aleatë që punojnë së bashku për të prishur komplotet iraniane.
Inteligjenca izraelite kohë më parë vuri re një intensifikimin e përpjekjeve iraniane për të sulmuar objektivat izraelitë dhe hebrenj jashtë shtetit.
Urdhri për ta bërë këtë erdhi nga nivelet më të larta politike në Teheran.
Udhëheqësi suprem Ali Khamenei, së bashku me këshilltarët e tij të lartë për inteligjencën dhe çështjet e jashtme, me sa duket janë në fshehtësi.
Ky urdhër është pjesë e strategjisë së Iranit për një fushatë të shumëanshme kundër Izraelit.
Taktikat që Irani ka adoptuar në përpjekjet e tij të fundit për të sulmuar izraelitët kanë qenë karakteristikë e aktivitetit të tij terrorist prej vitesh.
Ai përdor agjentë të rekrutuar nga inteligjenca iraniane, mercenarë pakistanezë dhe afganë, tregtarë droge, kontrabandistë dhe kriminelë iranianë me lidhje në Turqi.
Duke përdorur të huajt dhe kriminelët, Irani shpreson të fshehë fajin e tij.
Dëshpërimi i Iranit për të kryer një sulm është i dukshëm, ndër të tjera, në planet që kërkojnë vrasjen e izraelitëve edhe me thika, në vend të armëve apo mjeteve shpërthyese.
Dhe rrëmbimi i izraelitëve jashtë shtetit është një detyrë edhe më e vështirë.
Arsyeja pse Irani e ka parë Turqinë (dhe gjithashtu Azerbajxhanin) si një arenë legjitime dhe madje të dëshirueshme për veprim kundër Izraelit është qasja: afërsia gjeografike, një tregti e gjallë e turistëve dhe mallrave që e bën shumë të lehtë krijimin e infrastrukturës së nevojshme për sulme dhe, siç u përmend, lidhjet ndërkufitare mes kriminelëve.
Por ia vlen të kujtojmë gjithashtu se marrëdhëniet iranio-turke, pavarësisht se janë shumë të ngushta, kanë pasur uljet dhe ngritjet e tyre.
MIT, i cili është drejtuar nga Hakan Fidan gjatë dhjetë viteve të fundit, ka ndihmuar më parë Iranin, me urdhër të Erdoganit, të shmangë sanksionet ndërkombëtare duke kontrabanduar shufra ari dhe naftë (përfshirë Shtetin Islamik).
Ky bashkëpunim i ngushtë është një nga faktorët që e bëri të lehtë për inteligjencën iraniane vendosjen e një terreni në Turqi, ndonjëherë me Ankaranë që mbyll një sy.
Marrëdhëniet e luhatshme
Mossad, Inteligjenca Ushtarake dhe Forcat Mbrojtëse të Izraelit kanë pasur të gjitha marrëdhënie të shkëlqyera për më shumë se pesë dekada me homologët e tyre turq – MIT dhe ushtrinë turke.
Këto marrëdhënie u krijuan në vitin 1958 në një takim midis kryeministrit të atëhershëm David Ben-Gurion dhe homologut të tij turk, Adnan Menderes, i cili u ekzekutua tre vjet më vonë pas një grusht shteti ushtarak.
Arkitekti i kësaj marrëdhënieje, e cila u quajt “aleanca periferike”, ishte Reuven Shiloah, kreu i parë i Mossad dhe këshilltari i Ben-Gurion.
Marrëdhëniet sekrete – të bazuara në nocionin “armiku i armikut tim është miku im” – u krijuan në mënyrë të ngjashme gjatë asaj periudhe me vende të tjera myslimane joarabe (për shembull, Irani nën Shah Mohammad Reza Pahlavi), si dhe me pakicat etnike dhe fetare.
Bashkëpunimi me MIT dhe SAVAK (agjencia iraniane e inteligjencës), përfshinte një kuadër zyrtar takimesh dhe shkëmbimesh informacioni të paktën një herë në vit.
Shërbimi i sigurisë Mossad dhe Shin Bet trajnuan personelin e MIT dhe SAVAK në falsifikimin e doktrinave luftarake, përvetësimin e teknologjisë dhe mbledhjen e inteligjencës.
Në këmbim, ata morën ndihmë në mbledhjen e inteligjencës në Siri dhe Irak.
Në kulmin e këtyre marrëdhënieve, bashkëpunimi i inteligjencës u zgjerua në shitjen e armëve për ushtritë turke dhe iraniane.
Me kalimin e kohës, Turqia përdori njohuritë, teknologjinë dhe armët që Izraeli i shiti asaj (si p.sh. dronët) për të ndërtuar një industri të saj të fortë mbrojtëse.
Epoka e muajit të mjaltit në lidhjet izraelito-turke mori fund pasi Erdogan u zgjodh kryeministër në vitin 2003 dhe më vonë president.
Një adhurues i Vëllazërisë Myslimane, Erdogan kaloi në fjalime agresive kundër Izraelit që nuk ishin pa një nuancë antisemitizmi.
Për më tepër, ai urdhëroi MIT të krijonte marrëdhënie me Hamasin dhe lejoi grupin militant të krijonte një qendër të madhe komandimi që planifikonte dhe kryente sulme kundër kolonëve hebrenj në Bregun Perëndimor të pushtuar.
Pati dy ulje të mëdha gjatë kësaj periudhe: sulmi i dështuar i Izraelit në një flotilje të sponsorizuar nga Turqia në Rripin e Gazës në 2010 dhe raportet, dy vjet më vonë, se MIT kishte ndihmuar Teheranin të ekspozonte një rrjet agjentësh të rekrutuar nga Mossad në Iran.
Disa nga agjentët u ekzekutuan.
Përpjekjet e fundit të Erdoganit për të ngrohur marrëdhëniet me Izraelin shkaktuan një interes të përbashkët për rinovimin e bashkëpunimit midis Mossad dhe MIT.
Megjithatë, është e rëndësishme të theksohet se edhe kur marrëdhëniet midis Ankarasë dhe Jerusalemit (dhe midis komuniteteve të tyre përkatëse të inteligjencës) ishin në pikën e tyre më të ulët, kontaktet sekrete midis palëve vazhdonin ende.
Fidani është i njohur për shefat e inteligjencës izraelite dhe është takuar jo pak herë me ish-drejtorët e Mossad-it, Meir Dagan, Tamir Pardo dhe Yossi Cohen.
Kjo thjesht tregon se edhe në kohë krize, agjencitë e inteligjencës dinë t’i mbajnë të hapura kanalet e komunikimit dhe të shmangin mbylljen e tyre./Albanianpost/
