Kriza energjitike, tre hapat që duhet të ndërmarrë Europa për ta përballuar

Ndërsa vazhdon pushtimi i Ukrainës, bota është në prag të asaj që mund të shndërrohet në krizën më të keqe energjetike që nga vitet 1970. Rusia është një nga prodhuesit më të mëdhenj në botë të pothuajse çdo forme të energjisë: naftë, gaz natyror, qymyr, madje edhe karburantin e përdorur në termocentralet bërthamore, raporton “The Economist”.

Kriza energjetike që po shpaloset kërkon një përgjigje të menjëhershme për të parandaluar një recesion global për shkak të çmimeve të larta të energjisë. Por ndërsa politikëbërësit kërkojnë zgjidhje të shpejta, ekziston gjithashtu urgjenca për tu bërë më pak të varur nga lëndët djegëse fosile, sipas një raporti të Kombeve të Bashkuara muajin e kaluar.

Por sigurisht nevojiten politika pragmatike që sigurojnë energji të sigurt dhe të përballueshme. Europa vazhdon të furnizohet me gazin rus, por udhëheqësit rusë kanë kërcënuar se do t’i ndërpresin këto furnizime në shenjë hakmarrjeje për vendosjen e sanksioneve, raporton abcnews.al

Në një afat të shkurtër, ka pak opsione për të kompensuar humbjen e furnizimit nga Rusia. Për naftën, të gjitha ato përfshijnë marrëveshje komplekse gjeopolitike me Iranin, Arabinë Saudite, Emiratet e Bashkuara Arabe ose Venezuelën.

Qeveritë duhet të jenë të gatshme të  përdorin rezervat por 100-200 milion fuçi nuk do të jetë të mjaftueshme pasi kriza do të vazhdojë të përkeqësohet. Zëvendësimi i gazit natyror rus, i cili furnizon 40% të Europës, do të jetë edhe më i vështirë. Europa mund të vendosë në funksion impiantet ekzistuese të qymyrit, të importojë më shumë gaz natyror të lëngshëm dhe të reduktojë termostatin, por do të duhen vite që Europa të heqë plotësisht dorë nga varësia e grupit rus.

Dhe urgjenca e ndryshimit të klimës nënkupton se opsionet për të frenuar përdorimin e gazit janë më të kufizuara sesa në vitet 1970, kur një nga mënyrat kryesore që vendet e G7 u përpoqën të reduktonin përdorimin e naftës ishte ndërtimi i objekteve të reja të qymyrit. Opsionet më të mira për të forcuar sigurinë energjetike kërkojnë afate më të gjata kohore dhe janë gjithashtu të njëjtat veprime që nevojiten për të frenuar emetimet e karbonit.

Si mund ta menaxhojnë më mirë liderët hendekun midis nevojave për energji dhe klimës veçanërisht pasi hendeku midis të dyjave po rritet, jo po zvogëlohet.

Një tranzicion që përmbush të gjitha objektivat e politikës sonë të energjisë—siguria, përballueshmëria dhe qëndrueshmëria, kërkon tre elementë.

Së pari, ne duhet të dyfishojmë tranzicionin e energjisë së pastër. Shumica e vendeve sot janë shumë larg nga përmbushja e premtimeve të tyre për të reduktuar emetimet e karbonit.

Disa vende po përshpejtojnë planet e energjisë së pastër për të reduktuar varësinë nga Rusia. Gjermania ka njoftuar se do të heqë dorë nga makinat me motorë me djegie të brendshm deri në vitin 2035 dhe do të përshpejtojë vendosjen e burimeve të rinovueshme. Dhe Belgjika po rishqyrton planin e saj për të hequr gradualisht energjinë bërthamore me zero karbon.

Së dyti, ne duhet të investojmë në infrastrukturën e hidrokarbureve për të përmbushur nevojat e sotme energjetike, duke minimizuar shkallën në të cilën investime të tilla pengojnë një tranzicion në një afat më të gjatë.

Në Europë, për shembull, kjo do të kërkojë investim në gazin natyror të lëngshëm dhe tubacione për të importuar më shumë burime të gazit natyror. Komisioni Europian do të luftojë për të arritur qëllimin e tij për të hequr plotësisht dorë nga karburantet fosile ruse para vitit 2030.

Kështu, kriza e sotme energjetike rrit nevojën për të rishqyrtuar rolin e qeverive në infrastrukturën energjetike.

Së treti, në procesin e çrregullt të tranzicionit drejt energjisë së pastër, ne kemi nevojë për më shumë, jo më pak, mjete për të zbutur paqëndrueshmërinë e tregut të energjisë.

Për të zbutur rrugën drejt emetimeve neto të karbonit,  Amerika, BE-ja dhe aleatët e tyre duhet të rrisin rezervat strategjike, të shmangin tërheqjen e parakohshme të aseteve ekzistuese të energjisë, siç janë termocentralet bërthamore; të zgjerojnë programet për të frenuar përdorimin e konsumatorëve në periudhat e krizës energjitike dhe të zhvillojnë më shumë mekanizma për të izoluar konsumatorët nga goditjet periodike të çmimeve të energjisë (siç subvencionet për konsumatorët me të ardhura të ulëta).

Ndërsa familjet luftojnë për të paguar faturat e tyre të energjisë dhe Europa përpiqet të sigurojë se nuk do të mungojnë furnizimet me energji dimrin e ardhshëm, kriza e sotme energjetike duhet të shërbejë si një alarm zgjimi.

Ne duhet të sigurojmë furnizime të mjaftueshme me energji, duke përfshirë lëndët djegëse fosile për të përmbushur nevojat e sotme, ndërkohë që përshpejtojmë në mënyrë dramatike një tranzicion drejt energjisë së pastër dhe miratojmë politika të reja për të lehtësuar investimet dhe për të përmbushur qëllimet.