Këshilli i Evropës shprehu të hënën shqetësimin për marrëveshjen që Roma dhe Tirana arritën javën e kaluar që Italia të krijojë qendra emigrantësh në Shqipëri.
“Memorandumi i Mirëkuptimit (MoU) midis Italisë dhe Shqipërisë për zbarkimin dhe përpunimin e kërkesave për azil, i përfunduar javën e kaluar, ngre disa shqetësime për të drejtat e njeriut dhe shton një prirje shqetësuese evropiane drejt eksternizimit të përgjegjësive për azil,” tha Dunja Mijatoviç, Komisioneri i Këshillit të Evropës për të Drejtat e Njeriut.
Mijatović tha se marrëveshja ngre pyetje në lidhje me ndikimin që do të kishte zbatimi i tij për të drejtat e njeriut të refugjatëve, azilkërkuesve dhe migrantëve. Këto kanë të bëjnë me çështje të tilla si zbarkimi në kohë, ndikimi në operacionet e kërkim-shpëtimit, drejtësia e procedurave të azilit, identifikimi i personave të cenueshëm, mundësia e ndalimit automatik pa një shqyrtim adekuat gjyqësor, kushtet e ndalimit, aksesi në ndihmë juridike dhe efektiviteti mjetet juridike.
Dunja Mijatoviç tha se memorandumi i mirëkuptimit krijon një “regjim azili ekstra-territorial ad hoc i karakterizuar nga shumë paqartësi ligjore.
“Në praktikë, mungesa e sigurisë ligjore ka të ngjarë të dëmtojë garancitë thelbësore të të drejtave të njeriut dhe përgjegjësinë për shkeljet, duke rezultuar në trajtim të ndryshëm midis atyre që aplikojnë për azil do të shqyrtohet në Shqipëri dhe ata për të cilët kjo do të ndodhë në Itali,” vazhdoi Mijatoviç.
Ajo shtoi se marrëveshja ishte “tregues i një përpjekjeje më të gjerë nga vendet anëtare të Këshillit të Evropës për të ndjekur modele të ndryshme të eksternizimit të azilit si një “rregullim i shpejtë” i mundshëm ndaj sfidave komplekse të paraqitura nga ardhja e refugjatëve, azilkërkuesve dhe emigrantëve”.
Ajo tha se masat e jashtme “rrisin ndjeshëm rrezikun e ekspozimit të refugjatëve, azilkërkuesve dhe migrantëve ndaj shkeljeve të të drejtave të njeriut.
“Zhvendosja e përgjegjësisë përtej kufijve nga disa shtete gjithashtu nxit të tjerët të bëjnë të njëjtën gjë, gjë që rrezikon të krijojë një efekt domino që mund të minojë sistemin evropian dhe global të mbrojtjes ndërkombëtare,” shtoi komisioneri.
“Sigurimi që azili mund të kërkohet dhe vlerësohet në territoret e vetë shteteve anëtare mbetet një gur themeli i një sistemi që funksionon mirë, në përputhje me të drejtat e njeriut, që ofron mbrojtje për ata që kanë nevojë për të. Prandaj është e rëndësishme që shtetet anëtare të vazhdojnë të përqendrojnë energjinë e tyre mbi përmirësimin e efikasitetit dhe efektivitetit të sistemeve të tyre vendase të azilit dhe pritjes, dhe se ato nuk lejojnë që diskutimi i vazhdueshëm rreth eksternalizimit të largojë burimet dhe vëmendjen shumë të nevojshme nga kjo. Në mënyrë të ngjashme, është thelbësore që shtetet anëtare të sigurojnë që përpjekjet e bashkëpunimit ndërkombëtar t’i japin përparësi krijimit të rrugëve të sigurta dhe ligjore që lejojnë individët të kërkojnë mbrojtje në Evropë pa iu drejtuar rrugëve të rrezikshme dhe të parregullta të migracionit”.
