Në qershor, Organizata Botërore e Shëndetësisë rekomandoi që shkencëtarët të vazhdojnë të hulumtojnë të gjitha origjinat e mundshme të pandemisë Covid-19, duke përfshirë rrjedhjen laboratorike, sipas CNN.
Dy studime të publikuara rishtazi kanë qasje krejtësisht të ndryshme, por arrijnë në të njëjtin përfundim: Tregu i ushqimeve të gjësë së gjallë në ëuhan, Kinë, ka shumë të ngjarë të jetë epiqendra e koronavirusit.
Në njërin prej studimeve, shkencëtarët nga e gjithë bota përdorën harta dhe raporte të mediave sociale për të bërë një analizë më të thellë. Ata sugjerojnë se edhe pse “rrethanat mbeten të paqarta”, virusi ndoshta ishte i pranishëm në kafshët e gjalla të shitura në treg në fund të vitit 2019.
Kafshët mbaheshin afër njëra-tjetrës dhe mund të kenë shkëmbyer lehtësisht mikrobe. Megjithatë, studimi nuk përcakton se cilat kafshë mund të kenë qenë të infektuara. Studiuesit përcaktuan se rastet më të hershme të Covid-19 u regjistruan në treg midis shitësve që shisnin këto kafshë të gjalla ose njerëzve që bënin pazar atje. Ata besojnë se ka pasur dy viruse të ndara që qarkullonin te kafshët që u përhapën më pas te njerëzit.
“Të tetë rastet e COVID-19 që u zbuluan para 20 dhjetorit ishin nga ana perëndimore e tregut, ku shiteshin edhe specie gjitarësh”, sipas studimit.
Studiuesit studiuan rastet e para që nuk kishin lidhje me tregun, vuri në dukje ëorobey, dhe ata njerëz jetonin ose punonin në afërsi të tregut.
“Ky është një tregues që virusi filloi të përhapet te njerëzit që punonin në treg, dhe më pas filloi të përhapej në komunitetin lokal përreth pasi shitësit shkonin në dyqanet lokale, dhe infektuan njerëzit që punonin në ato dyqane,” tha Worobey.
Studimi tjetër duket se përcakton kur filloi virusi të përhapej nga kafshët te njerëzit. Versioni më i hershëm i koronavirusit, ndoshta është shfaqur në forma të ndryshme që shkencëtarët i quajnë A dhe B.
Studiuesit sugjerojnë se transmetimi i parë nga kafsha te njeriu ndoshta ka ndodhur rreth datës 18 nëntor 2019, nga lloji B. Ata gjetën llojin B vetëm te njerëzit që kishin një lidhje të drejtpërdrejtë me tregun në ëuhan.
Autorët besojnë se virusi kaloi te njerëzit nga një kafshë brenda javësh.
“Këto gjetje tregojnë se nuk ka gjasa që SARS-CoV-2 të qarkullonte gjerësisht te njerëzit para nëntorit 2019 dhe përcaktojnë dritaren e ngushtë midis kohës kur SARS-CoV-2 u përhap për herë të parë te njerëzit dhe kur u raportuan rastet e para të COVID-19. “, thuhet në studim.
“Ashtu si me koronaviruset e tjerë, përhapja e SARS-CoV-2 ka të ngjarë të jetë nga kafshët.”
Andersen tha se studimet nuk e hedhin poshtë përfundimisht teorinë e rrjedhjes së laboratorit, por janë jashtëzakonisht bindëse, aq sa ai ndryshoi mendje për origjinën e virusit. Për të zvogëluar shanset e pandemive të ardhshme, studiuesit shpresojnë se mund të përcaktojnë saktësisht se cila kafshë mund të jetë infektuar fillimisht dhe si.
“Përbërësit e një virusi zoonotik me potencial pandemik janë ende të fshehura në natyrë,” tha ëertheim. Ai beson se bota duhet të bëjë një punë shumë më të mirë duke mbikëqyrur dhe monitoruar kafshët dhe kërcënimet e tjera të mundshme për shëndetin e njeriut.
Andersen tha se megjithëse nuk mund të parandalojmë shpërthimet, bashkëpunimi midis shkencëtarëve të botës mund të jetë çelësi për ndryshimin midis një sëmundjeje me një ndikim të vogël dhe asaj që vret miliona./abcnews.al
