Europa po ndryshon. Kontinenti po rivlerëson marrëdhëniet e tij strategjike, po i kushton vëmëndje më të madhe mbrojtjes, duke rimenduar politikat mbi tregtinë dhe sigurinë energjetike.
Në përgjithësi, po rimendon se çfarë do të thotë të jesh europian dhe kjo është kryesisht për shkak të ish komedianit të Ukrainës, që tani mban postin e presidentit. Kjo nuk është hera e parë në vitet e fundit që Ukraina sulmohet nga Rusia. Vendi është hasur me problematika të shumta, nga hakimi i zgjedhjeve, ndërprerja e furnizimeve me gaz apo edhe shkatërrimin e territorit të tij.
Por deri në sulmin e fundit të presidentit rus Vladimir Putin, pjesa tjetër e Europës nuk bëri mjaftueshëm. Kjo u pa në vitin 2004, kur Revolucioni Portokalli premtoi një qeveri pro-europiane, dhe më pas përsëri në protestat e Euromaidan në 2014, të cilat sinjalizuan edhe një herë lidhje më të ngushta midis Ukrainës dhe Europës por këto kryesisht u shkatërruan.
Arsyeja pse gjërat janë ndryshe këtë herë është për shkak të Volodymyr Zelensky.
- Robert Habeck
Kur Rusia pushtoi Ukrainën në shkurt, të gjithë ishin në pikëpyetje se çfarë do të bënte Europa?
Për t’iu përgjigjur kësaj, njerëzit, natyrisht, u drejtuan nga Gjermania, vendi më i madh dhe më i fuqishëm i Bashkimit Europian. Por ata nuk morën parasysh kancelarin gjerman Olaf Scholz; në vend të kësaj, ata u drejtuan nga Robert Habeck.
Ministri 53-vjeçar i ekonomisë dhe klimës ishte në qendër të vendimit të BE-së se deri ku mund të shkonin vendet e bllokut për të sanksionuar Rusinë.
Ai gjithashtu mori përsipër detyrën e vështirë për të kuptuar se si Gjermania mund të gjente furnizime të mjaftueshme të energjisë për të përballuar dimrin, ndërsa synon të ulë emëtimet e saj në zero, raporton abcnews.al.
Po çfarë tha Habeck?
Habeck ka shmangur me mjeshtëri kritikat e drejtuara ndaj qeverisë gjermane lidhur me qëndrimin e saj për luftën në Ukrainë. Zemërimi i vendeve europiane ndaj fondit të urgjencës 200 miliardë euro të Gjermanisë për të subvencionuar çmimet e gazit ka rënë drejtpërdrejt mbi Scholz-in; po ashtu edhe ngurrimi i Berlinit për të armatosur Ukrainën.
Ndërsa Habeck është i më artikuluar, Scholz është më i përmbajtur dhe për një pjesë jo shumë pozitiv. Sa i përket mbajtjes së hapur të centraleve bërthamore të Gjermanisë, Habeck fajëson për këtë Christian Lindner, partnerin e tij liberal të koalicionit dhe ministrin e financave të Gjermanisë.
Megjithatë, pavarësisht vështirëseve për sa kohë që gjermanët dhe europianët janë në gjendje krize, ata do të vazhdojnë të kërkojnë te Habeck për t’i nxjerrë nga ajo.
Christine Lagarde
Ndërsa Europa po përballet me perspektivën e zymtë të recesionit dhe inflacionit, vendimet e marra nga Banka Qendrore Europiane nën udhëheqjen Christine Lagarde. do të përcaktojnë nëse kontinenti mund të gjejë rrugën e tij për të dalë nga problemet e tij ekonomike.
Rritja e inflacionit kërcënon bizneset dhe qytetarët europiane. Lagarde tashmë ka rritur normat e interesit dhe do ta vazhdojë ta bëjë përsëri. Rreziku është se nëse ajo rrit më shumë normat e interesit, do të gjunjëzojë ekonominë europiane.
Një ish-ministre franceze e financave dhe drejtoreshë menaxhuese e Fondit Monetar Ndërkombëtar, Lagarde, 66 vjeç, është mësuar të jetë në qendër të vëmendjes. E kritikuar për mungesën e përvojës së bankës qendrore, ajo e ka balancuar këtë me instinktet e mprehta politike dhe gatishmërinë për të komunikuar me publikun e gjerë.
Muajt e ardhshëm do të kërkojnë që ajo të tregojë aftësi si në bankën qendrore ashtu edhe në politikë.
Ndërsa ajo përpiqet të ruajë Europën që të mos bjerë pre e inflacionit ose recesionit të thellë (ose të dyja), Lagarde do të duhet të menaxhojë ndërlikimet politike dhe ekonomike të eurozonës.
Christopher Cavoli
Mund të mos ketë asnjë person tjetër jashtë Ukrainës më përgjegjës që po përpiqet që Kievi të fitojë luftën e tij kundër Moskës sesa Christopher Cavoli. Gjenerali me katër yje, i emëruar si komandanti suprem aleat i NATO-s dhe komandanti i forcave amerikane në Europë këtë vit, ka për detyrë të sigurojë që Ukraina të marrë të gjithë mbështetjen ushtarake, financiare dhe logjistike që i nevojitet për të vazhduar luftën.
Plani i tij është të krijojë një operacion të ri prej 300 personash me bazë në Ëiesbaden, Gjermani, detyra e të cilit do të jetë t’i përgjigjet nevojave dhe kërkesave ushtarake të Ukrainës.
Ky plan vjen në një kohë kur ka një rigjallërim të aleancës ushtarake, për të cilën presidenti francez Emmanuel Macron dikur tha se ishte “vjetëruar”. Lufta i ka dhënë NATO-s një qëllim të ri, dhe me Europën që po dyfishon përpjekjet e saj për bashkëpunimin e mbrojtjes dhe sigurisë, marrëdhëniet transatlantike janë thelluar.
Cavoli do të jetë në krye gjatë anëtarësimit të mundshëm të Suedisë dhe Finlandës në aleancë dhe ka kërkuar që angazhimi prej 2 për qind i PBB-së për shpenzimet e mbrojtjes të jetë minimal.
Recep Tayyip Erdogan
Në anën e kujt është Recep Tayyip Erdogan?
Përgjigja nuk është gjithmonë e qartë. Me sa duket, presidenti turk kryeson një vend anëtar të NATO-s dhe një vend kandidat në Bashkimin Europian. Në realitet, marrëdhënia e tij me Perëndimin është shpesh transaksionale në rastin më të mirë dhe armiqësore në rastin më të keq.
Ai ka akuzuar Gjermaninë për “praktika naziste” dhe ka kërvënuar në mënyrë rutinore se do të “hapë dyert” për emigrantët për të shkuar në Europë, pavarësisht se blloku i paguan Turqisë miliarda euro për t’i mbajtur emigrantët.
Marrëdhënia e tij me Moskën është një shembull i tillë. Rusia dhe Turqia patën përplasje në konfliktin në Siri, por që nga pushtimi i Ukrainës, Erdogan, 68 vjeç, e ka portretizuar kryesisht veten si neutral, madje duke akuzuar Perëndimin për “provokim” të Rusisë.
Në të njëjtën kohë, Turqia luajti një rol kyç kryesor për eksportimin e grurëve të Ukrainës nëpërmjet Detit të Zi, dhe Erdogan dëshiron të luajë rolin e moderatorit për të gjetur një zgjidhje mes moderator mes Moskës dhe Kievit.
Ekziston edhe statusi i Qipros, të cilin Turqia e pushtoi në vitet 1970 që Erdogan ka treguar pak vullnet për ta zgjidhur. Ai është bërë gjithnjë e më luftarak me Greqinë, një anëtare e NATO-s, duke lënë të kuptohet se mund ta pushtojë nëse Athina vazhdon të vendosë mjetë ushtarake në ishujt afër vijës bregdetare të Turqisë.
Ndërsa kjo mbetet një perspektivë e pamundur, tensionet në Mesdheun lindor po nxehen ndërsa BE-ja po eksploron furnizimet alternative të gazit dhe ujërat e diskutueshme të pasura me gaz rreth Qipros.
Kaja Kallas
Ursula von der Leyen nuk përmendi asnjë emër kur tha: “Duhet të kishim dëgjuar ata që e njohin Putinin”.
Por presidentja e Komisionit Europian ka të ngjarë të ketë në mendje Kaja Kallas. Pak liderë europianë kanë qenë aq të fortë, të artikuluar dhe konsistent sa kryeministrja estoneze. Dhe në një kohë kur vendet e Europës Perëndimore po rimendojnë strategjinë e tyre për Rusinë, pushtimi brutal i Ukrainës ka ndryshuar qasjen e Estonisë ndaj Moskës.
Kallas, 45 vjeç, ka qenë prej kohësh e vetëdijshme për kërcënimin që mund të paraqesë Rusia, duke përfshirë sigurinë energjetike. Gjatë debatit për sanksionet, liderja estoneze, nëna e të cilit u deportua në Siberi nga sovjetikët, ka qenë një nga zërat më të zhurmshëm dhe më efektiv.
Një vit para se Moska të pushtonte Ukrainën, ajo tashmë po bënte thirrje për vendosjen e sanksioneve ndaj zyrtarëve rusë për shkeljet e të drejtave të njeriut si helmimi i liderit të opozitës Alexei Navalny.
Ajo është treguar gjithashtu e ashpër ndaj Kinës. Që nga marrja e detyrës në vitin 2021, ajo ka rritur shpenzimet e mbrojtjes duke siguruar që Estonia të mbetet një nga vendet e pakta europiane që tejkalon angazhimin e NATO-s për shpenzimet prej 2 për qind të PBB-së.
Denis Redonnet
Emërimi i Denis Redonnet është një sinjal nga Bashkimi Europian. Si shefi i parë i zbatimit të tregtisë së bllokut, burokrati me mjekër dhe syze dikur promovoi qëndrimin më të fortë të BE-së ndaj tregtisë së jashtme. Suksesi i kësaj qasjeje do të varet kryesisht nga fakti nëse Redonnet është në gjendje të ndihmojë në ngritjen e nivelit të bllokut.
Një veteran për një kohë të gjatë i Brukselit, i cili ka arritur deri në radhët e departamentit të tregtisë së BE-së, detyra e francezit është të sigurojë që marrëveshjet tregtare të bllokut të ndiqen deri në pikën e fundit.
Kur partnerët tregtarë të BE-së shkelin premtimet e tyre për të drejtat e punës ose objektivat klimatike, është ai që do të vendosë se kur dhe si të evokojë masat e mbrojtjes tregtare.
Kombësia e tij nuk ka gjasa të jetë një rastësi. Franca ka shpenzuar kapital të konsiderueshëm politik për të zbutur axhendën e rinovuar të tregtisë së BE-së, duke rritur standardet në marrëveshjet tregtare dhe duke punuar për të përfshirë dispozita për vendosjen e sanksioneve kur vendet nuk arrijnë t’i zbatojnë ato. Ndërsa BE-ja ka nisur një përpjekje për të diversifikuar zinxhirët e saj të furnizimit, të dërguarit e saj po negociojnë me Indonezinë, Brazilin, Australinë dhe Indinë.
Nëse Redonnet është shumë i kujdesshëm, ofensiva tregtare e Brukselit rrezikon të bjerë, veçanërisht në vendin e tij. Nëse ai është tepër agresiv, BE-ja mund t’i largojë partnerët e saj pikërisht në momentin kur i duhen më shumë.
Marine Le Pen
Le Pen, 54 vjeç, ka mbikëqyrur transformimin e suksesshëm të një partie që ishte një parti e zakonshme. Nxitja e saj për ta bërë partinë e saj më të njohur dhe fushatat e saj politike me kosto të jetesës nënkuptonin se ajo ishte në gjendje të fitonte mbështetje përtej bazës së saj thelbësore dhe të paraqitej si politikania që po lufton për të shtypurit në Francë.
Këtë vit, Rally Kombëtar u bë grupi i tretë më i madh në parlamentin francez, duke u përballur me një sfidë nga Eric Zemmour, një ish-gazetar i ekstremit të djathtë, dhe duke kaluar Les Républicains, partinë tradicionale të qendrës së djathtë.
Le Pen mund të ketë humbur zgjedhjet presidenciale ndaj Emmanuel Macron, por ajo fitoi 3 milionë vota më shumë se herën e fundit që kandidoi në 2017 dhe nuk e ka përjashtuar mundësinë e një fushate të katërt në vitin 2027. Le Pen ka transformuar gjithashtu peizazhin politik dhe kulturor të Francës. Ajo ka zbutur fushatën e saj kundër Islamit.
Fitorja e saj në parlament nënkuptojnë se Macron mund të ketë nevojë për mbështetjen e saj nëse dëshiron të miratojë legjislacionin, duke i dhënë asaj mundësinë të ndikojë gjithashtu në axhendën e tij legjislative.
Dhe kjo do të thotë të kesh akses më të madh te burimet dhe audiencat për fushatat e ardhshme.
Aija Kalnaja
Aija Kalnaja po përballet me një detyrë të vështirë: një reformë rrënjësore të Frontex, e cila merret me sigurinë kufitare dhe është agjencia më e diskutueshme e BE-së.
Ish-oficerja e policisë letoneze mori përsipër organizatën si shefe ekzekutive e përkohshme pasi paraardhësi i saj dha dorëheqjen. Sipas një raporti të agjencisë kundër mashtrimit të BE-së, zyrtarët e Frontex-it ishin në dijeni për migrantët që po shtyheshin ilegalisht në ujërat ndërkombëtare në Mesdhe dhe e mbuluan atë. Këto akuza, së bashku me raportet e brendshme për ngacmime dhe sjellje të pahijshme, takime të paraportuara me lobistët dhe një auditim për të ndihmuar vendet e BE-së, kanë shtuar perceptimin se Frontex nuk po funksionon.
E megjithatë, liderët e BE-së kanë nevojë për të që të funksionojnë. Me numrin e migrantëve të parregullt që vijnë në bllok në nivelin e tij më të lartë që nga viti 2016, ata kanë rritur buxhetin e agjencisë me më shumë se 500% dhe kanë premtuar të zgjerojnë fuqinë e saj punëtore në 10,000 njerëz gjatë pesë viteve të ardhshme.
Enigma që duhet të zgjidhë Kalnaja është se si të justifikojë marrjen e mandatit të Frontex-it, për sigurimin e kufijve të Europës duke garantuar të drejtat themelore dhe transparencën.
Ajo po përpiqet.
Bjoern Seibert
Kreu i kabinetit të Presidentes së Komisionit Ursula von der Leyen është çelësi i marrëdhënieve të ngushta midis Brukselit dhe Uashingtonit. 41-vjeçari gjerman punoi ngushtë me zyrtarët e Shtëpisë së Bardhë përpara sulmit të plotë të Rusisë ndaj Ukrainës, ndërsa ai ndihmoi në miratimin e paketës së sanksioneve që Bashkimi Europian kundër Moskës.
Kur ai mori detyrën në vitin 2019, marrëdhëniet transatlantike ishin në një pikë të ulët. Instinktet nativiste të ish-Presidentit Donald Trump, armiqësia dhe nxitja për Europën për të shpenzuar më shumë për mbrojtjen kishin tensionuar situatën në të gjithë kontinentin.
Ëndërrimtarët
Sanna Marin
Duhet një lloj i veçantë mprehtësie politike për të thyer dekada të precedentit të politikës së jashtme në një vend të caktuar. Por nën udhëheqjen e Sanna Marin, Finlanda nuk mund të akuzohet më për “finlandizim”.
Kryeministrja më në fund theu aktin balancues të vendit të saj për ruajtjen e distancës strategjike midis Rusisë dhe NATO-s dhe vendosi, së bashku me Suedinë, t’i bashkohet aleancës ushtarake perëndimore.
Duke vepruar në këtë mënyrë, Marin është përballur me kërcënimet e Kremlinit për “hapa hakmarrëse” dhe do të mbikëqyrë një militarizimin e mundshëm të kufirit lindor të vendit.
Megjithatë, është e qartë se nuk është roli i Marin, ai që ka tërhequr vëmendjen më të madhe ndërkombëtare. Si një 36-vjeçare, Marin mbetet një aset ierrallë në mesin e një klase politike ende të populluar kryesisht nga meshkujt.
Edhe në një vend me një shkallë të lartë të barazisë gjinore, koha e saj si kryeministre dhe reagimi i shumë njerëzve ndaj saj është dëshmi që ajo dhe të tjerët si ajo duhet të trajtohen të barabartë.
Nicola Sturgeon
Nicola Sturgeon dëshiron një shans të dytë. Ministrja e parë Skocisë ka bërë peticion për një rivotim në tetor. Referendumi, nëse do të mbahej, do të zhvillohej vetëm nëntë vite pas herës së fundit që skocezët arritën të votonin (dhe vendosën me një diferencë të madhe të qëndronin në Mbretërinë e Bashkuar).
Argumenti i Sturgeon është se Brexit ka ndryshuar plotësisht kontekstin duke e larguar Skocinë pa dëshirë nga BE. Gjykata e Lartë hodhi poshtë ofertën e Sturgeon për një votim të ri pa bekimin e Ëestminsterit dhe kryeministrat e njëpasnjëshëm britanikë e kanë përjashtuar diçka të tillë.
Sturgeon, e cila mori detyrën në vitin 2014 menjëherë pas përpjekjes së fundit të dështuar të Partisë së saj Kombëtare Skoceze për t’u shkëputur, ka vënë gjithnjë e më shumë në dukje rëndësinë që ka për të pavarsia skoceze dhe ajo do të vazhdojë të përpiqet.
Shpresa është se një fitore dërrmuese do të krijonte mjaft presion mbi Londrën për t’u hequr dorë.
Si strategji, nuk është pa rreziqe. Së pari, nuk ka asnjë garanci që partia e Sturgeon do të marrë vota të mjaftueshme për të qenë në gjendje të pretendojë një mandat. Por për sa kohë që mundësia e një tjetër votimi për pavarësi ende nuk dihet, prisni që zemërimet dhe tensionet midis Londrës dhe Edinburgut të vazhdojnë të rriten.
Eric Huang
Vija e parë europiane e përplasjes titanike midis SHBA-së dhe Kinës kalon përmes Vilniusit dhe përballë Pekinit është diplomati 49-vjeçar tajvanez Eric Huang. Huang drejton “zyrën përfaqësuese” të Tajvanit në kryeqytetin lituanez, e cila u hap vitin e kaluar dhe shkaktoi një përplasje dramatike midis Kinës dhe Bashkimit Europian.
Çështja: Vendimi i qeverisë lituaneze për të lejuar që ajo të quhet zyra përfaqësuese e Tajvanit. Përdorimi i këtij emri ofendoi Pekinin, i cili këmbëngul se ishulli është pjesë e Kinës dhe preferon që në vend të tij të përdoret emri”Taipei”. Kina vendosi shpejt një embargo tregtare ndaj vendit të vogël baltik.
Si përgjigje Huang iu dërgua një çek prej 200 milionë dollarësh për të kompensuar dëmet. Tajvani, një lider botëror në zhvillimin e mikroçipave, do të investojë në industrinë gjysmëpërçuese, lazer të Lituanisë.
BE-ja ka qenë më e kujdesshme në marrëdhëniet e saj me Pekinin sesa Uashingtonin, por me përshkallëzimin në Lituani, Huang shpreson se kjo do të ndryshojë.
Ai mund të ketë sukses. Europa tashmë po harton legjislacionin që synon të pengojë Kinën që të zgjedhë përsëri vendet e BE-së dhe duke pasur parasysh përpjekjet e vetë Europës për të zhvilluar mikroçipe, një ndihmë nga Tajvani nuk do të ishte diçka e keqe.
Me Huang që udhëheq lidhjet ekonomike në rritje midis Tajvanit dhe BE-së, Kina tashmë është në gatishmëri.
Elke Van den Brandt
Elke Van den Brandt, ministrja e transportit e Brukselit, na ka treguar se si mund të prishen edhe marrëdhëniet më të vështira. Ky ka qenë misioni i veçantë i politikanes 42-vjeçare të Gjelbër që kur ajo erdhi në detyrë në 2019-ën dhe ajo po ia del mbanë.
Van den Brandt është një politikane e sprovuar, duke ndërruar vendet midis parlamenteve të Flanders dhe Brukselit që nga viti 2009. Ajo është e njohur për kompetencat e saj dhe një është një person që komunikon shumë qartë dhe mirë.
Që kur ka qenë në detyrë, ajo ka ulur kufirin e shpejtësisë në 30 kilometra në orë në shumicën e pjesëve të qytetit. Këtë vit ajo miratoi një plan të madh, që do të shkurtonte trafikun në qendër me 24% deri në vitin 2030.
Propozime të tjera, si transporti publik falas për të moshuarit dhe të rinjtë, dhe linjat e reja të tramvajit, janë ende në diskutim e sipër. Sfidat me të cilat ajo përballet janë të vështira. Plani për të ndaluar trafikun nga Bois de la Cambre u mbështet nga një lagje, por u ndryshua.
Por nëse ajo ia del, bashkitë e tjera mund të tundohen të ndjekin të njejtin shembull.
Papa Ndiaye
Pap Ndiaye është një akademik që ka mbaruar shkollat më prestigjioze të Francës dhe ka punuar në një muze. Por ekspertiza e tij (Studimet afrikano-amerikane) dhe raca e tij (me ngjyrë) bënë që ai të futej menjëherë në një debat të furishëm rreth racizmit, universalizmit, meritokracisë dhe, në fund të fundit, identitetit francez.
Tani, Ndiaye ka detyrën e palakmueshme të qetësojë politikanët dhe intelektualët – shumë brenda qeverisë së presidentit francez Emmanuel Macron të cilët besojnë se ai qëndron për “zgjimin”, një term i zakonshëm që përdoret shpesh në mënyrë poshtëruese nga ata që besojnë se lëvizjet politike përqendrohen në përvojën racore dhe pakicat fetare kërcënojnë lirinë e fjalës dhe rrezikojnë ndarje të mëtejshme sociale.
Detyra e tij, siç tha Le Monde, është të bashkojë kombin. Sjellja e tij e qetë dhe stili i papasionuar ka ndihmuar të qetësojë shumë njerëz që kanë frikë se emërimi i tij do ta zhysë Francën në një luftë kulturore por jo të gjithë.
Frans Timmermans
Frans Timmermans po përballet me një sfidë të drejtpërdrejtë, nëse është shumë e vështirë: të mbrojë Marrëveshjen e Gjelbër Europiane, përpjekjen e Komisionit për të ulur emetimet e Bashkimit Europian në zero deri në vitin 2050.
Ndërsa lufta në Ukrainë ka detyruar Europën të rimendojë strategjinë e saj energjetike, pasojat janë ka të ngjarë të ketë një ndikim të madh në aftësinë e kontinentit për të goditur objektivat e tij megjithëse nuk është ende e qartë se si. Në terma afatgjatë, ekspertët thonë se investimet në teknologjinë e gjelbër dhe burimet e rinovueshme të energjisë do të përshpejtohen.
Thierry Breton
Lufta në Ukrainë nuk ka qenë një reklamë e mirë për aftësinë e Europës për të qëndruar e fortë dhe e bashkuar. Por kjo nuk e ka penguar Thierry Breton të dyfishojë përpjeket e tij për më shumë “sovranitet europian”.
Formalisht, ish-ekzekutivi francez i teknologjisë është komisioneri europian për tregun e brendshëm. Në praktikë, ai është avokati më i madh i Europës në kontinent, duke rishqyrtuar se nga cilat vende varet dhe duke u mbështetur më pak tek ata në përgjithësi.
Lufta ka nxjerrë në pah varësinë e BE-së: nga nafta dhe gazi rus, nga tregtia kineze dhe nga ombrella e sigurisë së SHBA-së.
Shumë besojnë se kjo e fundit është një gjë e mirë, por Bretoni vazhdon të shtyjë që Europa të zgjerojë aftësitë e saj për të konkurruar në skenën globale. Breton, 67 vjeç, ka bërë përparim në ambicien e tij për të mos lejuar që të dhënat europiane të largohen nga kontinenti, por plani për ta bërë Europën një qendër të prodhimit të çipave sapo ka nisur.
Sieta van Keimpema
Jo shumë njerëz jashtë Holandës kanë dëgjuar për Sieta van Keimpema. Por ata do të bënin mirë të fillonin t’i kushtonin vëmendje asaj. Si fytyra e Forcës së Mbrojtjes së Fermerëve – një sindikatë që proteston kundër planit holandez për të ulur ndotjen dhe emetimet e karbonit.
Van Keimpema dhe aleatët e saj janë të shqetësuar se përpjekjet mjedisore të Holandës do të dëmtojnë jetesën e tyre, veçanërisht praktikën e tyre të përdorimit të plehrave kimikë që çlirojnë oksidet e azotit, të cilat janë ndotës.
Ndërsa beteja e saj ka nisur, Van Keimpema është bërë gjithnjë e më konfrontuese; edhe pse qeveria synonte ta zgjidhte çështjen me negociata me dyer të mbyllura dhe deklarata të forta.
Më tej jashtë vendit, ajo ka arritur të bëjë që të mbështesin kauzën e saj nga mbështetësit e krahut të djathtë si Marine Le Pen dhe Donald Trump.
Sado që politikëbërësit janë përpjekur ta paraqesin lëvizjen drejt një ekonomie të gjelbër si një mundësi, Van Keimpema është një kujtesë se tranzicioni ekologjik do të krijojë gjithashtu humbës – të cilët do të luftojnë dhëmbë për dhëmbë kundër masave që kërcënojnë jetesën e tyre.
Vladimir Putin
Ëndrra e Vladimir Putin për një Rusi të madhe nuk ka gjasa të realizohet. Sulmi i tij në shkallë të plotë ndaj Ukrainës filloi të shpërbëhej pothuajse aq shpejt sa filloi. Edhe pse presidenti rus i përmbahet përkufizimit të tij të konfliktit si një “operacion ushtarak special” që synon të pastrojë Ukrainën nga “nazistët”, trupat që kërcënuan shkurtimisht Kievin mezi po qëndrojnë në lindje të vendit.
Putini ka dëshiruar prej kohësh të rikthejë Rusinë në statusin e fuqisë së madhe që kishte gjatë periudhës sovjetike.
Me sanksionet perëndimore, me eksportet e saj të naftës në rënie dhe me aleatët e saj që tërhiqen gjithnjë e më shumë, Rusia i është drejtuar referendumeve të rreme dhe kërvcënimit të përdorimit të armëve bërthamore, raporton abcnews.al.
Por kokëfortësia e Putinit do të thotë se lufta ka gjasa të zgjatet. Për Europën, kjo do të vazhdojë të nënkuptojë rritjen e inflacionit, çmime të larta të energjisë, mungesë plehrash dhe mungesë gazi që do të ushtrojnë presion mbi ekonominë dhe sistemin politik.
Paaftësia e Putinit për të realizuar ëndrrën e tij nuk do të thotë se ai nuk do të vazhdojë të jetë një makth për fqinjët e tij.
Përçarësit
Giorgia Meloni
Kryeministrja e re e Italisë, Giorgia Meloni, po bën çdo përpjekje për ta paraqitur veten si një person që nuk përbentë kërvcënim. Sigurisht, flaka e ekstremit të djathtë dikur mbrojti tërheqjen e Italisë nga eurozona dhe kundërshtoi sanksionet ndaj Moskës pasi Rusia pushtoi Krimenë në vitin 2014.
Por këto ditë, ajo po përpiqet t’u bëjë të ditur bashkëbiseduesve të saj në Europë dhe në Perëndim se ajo është një mbështetëse e madhe e NATO-s, një linje e ashpër ndaj Kremlinit dhe në asnjë mënyrë nuk dëshiron të largohet nga Bashkimi Europian.
Duke iu drejtuar rrënjëve fashiste të partisë së saj përpara zgjedhjeve të shtatorit, ajo lëshoi një deklaratë duke mohuar ideologjinë në frëngjisht, anglisht dhe spanjisht.
Viktor Orban
Viktor Orban duket se e ka thyer Brukselin. Vetëm shikoni se çfarë ndodhi pasi ai kërcënoi kombet duke i quajtur “raca të përziera”.
Edhe pse zyrtarët e BE-së predikojnë “vlerat europiane”, Orban ka shkelur shtypin, duke minuar gjyqësorin, duke manipuluar demokracinë e vendit dhe duke miratuar ligje anti-LGBTQ+. Pas 12 vitesh në pushtet dhe një rizgjedhjeje të rehatshme, nëse është e diskutueshme – në prill, 59-vjeçari i fortë hungarez do të qëndrojë për një kohë të gjatë.
Sfidimi i Orbanit nuk ndalet në kufijtë e Hungarisë. Reforma e taksave të korporatave, migrimi, buxheti i BE-së, sundimi i ligjit – lista e nismave të Brukselit është e gjatë, raporton abcnews.al.
Është një model që është bërë veçanërisht ogurzi tani që ka një luftë në Europë dhe Orban ende nuk ka zgjedhur qartë një anë, duke ulur sanksionet ndaj Moskës. Ndërsa BE-ja kërkon të dyfishojë mbështetjen e saj për Kievin, ajo do të duhet të mbajë parasysh se çdo gjë që bëhet nga Brukseli rrezikon të zhbëhet nga Budapesti.
Keir Starmer
Duke pasur parasysh gjendjen e Partisë Konservatore Britanike, gjithçka që i është dashur të bëjë Keir Starmer është të qëndrojë neutral. Udhëheqësi i Partisë Laburiste është gati të jetë në mesin e shumë liderëve të qendrës së majtë në Perëndim – mendoni Joe Biden, Anthony Albanese, Olaf Scholz.
Me polemikat e laburistëve rreth antisemitizmit dhe Brexit-it në të kaluarën, Starmer duket se është përmirësuar. Mes një krize të kostos së jetesës, Starmer po flet për hipotekat, ngrohjen e shtëpive dhe sigurimin e ushqimit – në kontrast me uljet e taksave të ish-kryeministres Liz Truss për të pasurit.
Starmer gjithashtu ka të ngjarë të përfitojë pasi zëvendësuesi i Truss si udhëheqësi konservator dhe kryeministri britanik, Rishi Sunak, ka marrë në konsideratë rritjen e taksave dhe shkurtimin e shpenzimeve për të balancuar situatën ekonomike të Mbretërisë së Bashkuar, raporton abcnews.al.
Ndërsa Starmer përballet me kundërshtarin e tij më të ri, prejardhja e tij modeste dhe karriera e tij e mëparshme si avokat i të drejtave të njeriut do të dallojnë ashpër atë të Sunak, një ish-ekzekutiv i Goldman Sachs i martuar me një nga familjet më të pasura të Indisë.
Mbretëria e Bashkuar nuk duhet të ketë zgjedhje deri në vitin 2024.
Jean-Luc Melenchon
Jean-Luc Mélenchon ka ringjallur të majtën franceze. Pesë vite pasi presidenti francez Emmanuel Macron shkatërroi Partinë Socialiste, një sërë partish të krahut të majtë u bënë forca e dytë më e madhe në parlament.
Suksesi i tij ka pasoja praktike dhe simbolike. Kjo i jep atij ndikim mbi pjesën tjetër të agjendës legjislative të Macron dhe krijon një platformë për të majtën që të konkurrojë edhe një herë për presidencën e vitit 2027. Tashmë, prania e së majtës në parlament ka ndihmuar në miratimin e një pakete të inflacionit prej 20 miliardë eurosh.
Më gjerësisht, Melenchon, 71 vjeç, ka treguar se lëvizja djathtas e politikës franceze, qoftë kulturore apo ekonomike, nuk ka mbështetjen e të gjithëve dhe mund të kontrollohet nëse elektoratit i sigurohet një alternativë e qëndrueshme.
Carlos Tavares
A janë e ardhmja automobilat elektrike?
Përgjigja do të vendoset pjesërisht nga Carlos Tavares, CEO i Stellantis, prodhuesi i gjashtë më i madh i makinave në botë, i krijuar vitin e kaluar nga bashkimi i Fiat Chrysler dhe Grupit PSA, i cili zotëron marka si Peugeot dhe Citroen.
Ndërsa kompania ka deklaruar se dëshiron të bëjë një tranzicion të plotë në prodhimin e makinave elektrike deri në vitin 2030, veterani 64-vjeçar portugez i industrisë duket skeptik.
Tavares është ankuar për rreziqet për vendet e punës në Europë që paraqet tranzicioni dhe gjurmën e karbonit të baterive prodhuese.
Ylva Johansson
Në letër, të qenit në krye të çështjeve të brendshme të BE-së ka kufizime. Kryeqytetet kombëtare ruajnë me fanatizëm migracionin dhe sigurinë, duke mos i dhënë Brukselit shumë liri veprimi.
Por jo vetëm që Ylva Johansson ka gjetur një vend për veten e saj në politikën e teknologjisë, socialdemokratja suedeze është padyshim më e fuqishme se komisionerët më të profilit të lartë të autorizuar posaçërisht për të punuar në atë vend.
Profili i Johansson është rritur për shkak të luftës që ajo ka marrë. Ajo dëshiron që kompanitë e teknologjisë të kontrollojnë platformat e tyre për materiale abuzive si pornografia e fëmijëve dhe terrorizmi.
Dhe ajo dëshiron që Europol, agjencia e zbatimit të ligjit të BE-së, të jetë më e mirë në përpunimin e gjithë asaj përmbajtjeje dhe të shndërrohet në një forcë dixhitale luftarake.
Ajo po punon për të siguruar që zbatimi i ligjit të ketë mjetet e nevojshme për të zbërthyer enkriptimin kur është e nevojshme, dhe po përpiqet të kapërcejë të paktën një duzinë çështjesh gjyqësore që ndalojnë qeveritë dhe kompanitë të mbajnë të dhëna personale.
Pak do ta njihnin Johansson-in jashtë Brukselit ose Suedisë, por ajo është bërë emblematike në mënyrën sesi burokratët e Brukselit mund të gjejnë shtigjet drejt pushtetit. Natyra e saj na ka treguar se 58-vjeçarja do të jetë një kundërshtare e frikshme për këdo që kundërshton planet e saj legjislative.
Kyriakos Mitsotakis
Shkeljet e të drejtave të njeriut, heqja e lirisë së shtypit, skandalet e spiunazhit. Kjo duket të jetë pjesë e trashëgimisë së Kyriakos Mitsotakis, djalit të shkolluar në Harvard, i cili e tregoi veten si i moderuar dhe i huaj, pavarësisht prejardhjes së tij.
Uashingtoni e do atë. Greqia shpenzon më shumë për mbrojtjen si pjesë e PBB-së sesa vetë Shtetet e Bashkuara; Mitsotakis, 54 vjeç, ka qenë kritik ndaj Moskës dhe ka dërguar pajisje ushtarake në Ukrainë. Ai u bë kryeministri i parë grek që foli në një sesion të përbashkët të Kongresit të SHBA-së.
Për sa i përket të drejtave, megjithatë, Brukseli ka qenë i paefektshëm për ta bërë atë të ndalojë atë që grupet e të drejtave të njeriut thonë se është kthimi i paligjshëm i emigrantëve në ujërat ndërkombëtare.
Në vend të kësaj, presidentja e Komisionit Ursula von der Leyen ka lavdëruar Greqinë për përpjekjet e saj, duke e quajtur atë “mburojën” e Europës. Ndërkohë, rekordi i qeverisë për lirinë e shtypit vazhdon të shënojë rënie.
Me sytë e tij drejt zgjedhjeve vitin e ardhshëm, Mitsotakis është i etur të shpëtojë nga akuzat se qeveria e tij po spiunonte ilegalisht kundërshtarët politikë dhe gazetarët kritikë, të cilat ai i ka mohuar vazhdimisht.
Sondazhet tregojnë se skandali i spiunazhit nuk e ka dëmtuar shumë Mitsotakis-in dhe partia e tij ka ende një epërsi mbi të gjithë të tjerët.
Sergej Lavrov
Sado që Brukseli heziton ta pranojë, jo të gjithë e shohin luftën në Ukrainë si një betejë midis së mirës dhe së keqes.
Sergey Lavrov, ministri i jashtëm i Rusisë ka luajtur një rol të rëndësishëm për statusin e Rusisë si një eksportues gjigant i ushqimit dhe energjisë për t’u siguruar që Moska të mos jetë aq e izoluar sa Europa dhe Shtetet e Bashkuara duan të jenë.
Me mjete të sofistikuara propagandistike në dispozicion të tij, ministri i jashtëm 72-vjeçar dhe ushtria e tij e diplomatëve kanë shfrytëzuar me sukses oreksin global për gaz dhe grurë dhe kanë shfrytëzuar në maksimum marrëdhëniet e ndërlikuara të Perëndimit me ish-kolonitë e tij, duke shfrytëzuar çdo mundësi që i është dhënë.
Në shumë pjesë të botës, Europa është duke u përpjekur të gjejë zgjidhje në Afrikë dhe Azi nga gënjeshtra e Lavrov se çmimet e larta të ushqimeve dhe mungesat e plehrave nuk janë për shkak të pushtimit rus të Ukrainës, por për shkak të sanksioneve perëndimore.
Edhe aleatët e Europës si Turqia (një anëtare e NATO-s) dhe India kanë qenë të hapura për neutralitetin e tyre dhe lidhjet e forta me Moskën. Për sa kohë që Lavrov është këtu, Europa do të luftojë për të bashkuar një front kundër agresionit të Kremlinit.
/albeu.com
