A mendoni se po ushqeheni shëndetshëm kur zgjidhni ushqime pa yndyrë dhe sheqer nga raftet e supermarketeve? Përgjigja është se duhet të jemi më të kujdesshëm dhe mbi të gjitha të lexojmë përbërësit në paketimet ushqimore.
Ushqime të tilla si pica e ngrirë, makaronat e menjëhershme dhe çokollata janë të pashëndetshme dhe i përkasin ushqimeve ultra të përpunuara.
Por ushqimet që shumë i konsiderojnë të shëndetshme – si buka e grurit të plotë, krundet dhe kosi i pa ëmbëlsuar – janë gjithashtu në kategorinë ultra të përpunuara.
Ekspertët që morën pjesë në dy studime në Mbretërinë e Bashkuar paralajmërojnë se ata që konsumojnë tepër ushqime të tilla janë të rrezikuar nga sulmet në zemër dhe goditjet në tru.
Hulumtimet kineze dhe australiane kanë treguar se ngrënia e ushqimeve shumë të përpunuara mund të rrisë rrezikun e sulmit në zemër ose goditjes në tru me 25% dhe mundësinë e presionit të lartë të gjakut deri në 39%.
Cilat janë ushqimet e përpunuara?
Ushqimet shumë të përpunuara janë ato që janë modifikuar ndjeshëm nga forma e tyre natyrale, me përbërës të tillë si konservues ose shije artificiale që shpesh shtohen për të rritur jetëgjatësinë e tyre ose për t’i bërë ato më të shijshme.
Studime të shumta i kanë lidhur ato me kushte dhe sëmundje të tilla si obeziteti, diabeti dhe kanceri. Me ushqimet shumë të përpunuara që përbëjnë 57% të dietës mesatare në Mbretërinë e Bashkuar, përqindja më e madhe në Evropë, efektet shëndetësore të mbikonsumimit mund të jenë shkatërruese.
Nutricionistët i ndajnë ushqimet në tre grupe sipas shkallës së përpunimit që kanë pësuar. Ushqimet e përpunuara minimalisht, të tilla si mollët, janë zakonisht ashtu siç ndodhin në natyrë. Ushqimet e përpunuara, si salca e mollës, kanë kaluar të paktën një nivel përpunimi që ka ndryshuar formën e tyre origjinale. Në të kundërt, ushqimet shumë të përpunuara si pelte molle kanë kaluar në nivele të shumta përpunimi dhe zakonisht janë plot me yndyrna, ngjyra dhe konservues shtesë.
MailOnline zbulon vetëm pesë ushqime që njerëzit mund të mos e kuptojnë se janë kaq shumë të përpunuara.
A ka drithëra të shëndetshme?
Drithërat e mëngjesit me sheqer, siç mendohet, nuk konsiderohen të shëndetshme. Por edhe ato të shëndetshmet konsiderohen teknikisht si ushqime të hiper-përpunuara.
Thekonet e krundeve të ëmbëlsuara me ekstrakt malti elbi, sheqer dhe aditivë të tjerë që nuk gjenden në natyrë konsiderohen të përpunuara ultra.
Për shembull, në Mbretërinë e Bashkuar, drithërat janë të fortifikuara, që do të thotë se disa nga aditivët e futur janë për të rritur nivelet e lëndëve ushqyese që shumica e njerëzve përpiqen t’i marrin.
Këto përfshijnë hekurin, i nevojshëm për trupin për të prodhuar qeliza të kuqe të gjakut që transportojnë oksigjenin në trup, dhe vitamina të nevojshme për ruajtjen e shëndetit të zemrës dhe sistemit nervor.
Bukë e zezë
Buka e thjeshtë e supermarketit është teknikisht një ushqim shumë i përpunuar. Një bukë e bërë në shtëpi konsiderohet vetëm e përpunuar, pasi zakonisht bëhet vetëm nga mielli, uji dhe majaja. Buka integrale e shitur në supermarkete ka përbërës që ndihmojnë në ruajtjen e produktit
Por ato në raftet e dyqaneve mund të përmbajnë aditivë, të tillë si emulsifikues dhe konservues, të krijuar për të zgjatur jetëgjatësinë e tyre. Megjithatë, buka me miell integral nuk është pa përfitimet e tyre shëndetësore, pasi ato janë të pasura me fibra. Fibra është një komponent kyç i shëndetit të mirë të tretjes dhe shoqërohet me një rrezik më të ulët të sëmundjeve të zemrës, goditjes në tru, diabetit të tipit 2 dhe kancerit të zorrëve. Ato gjithashtu, si drithërat, mund të forcohen me vitamina dhe minerale për përfitime shtesë shëndetësore.
Kos
Kosi konsiderohet një burim i shëndetshëm i proteinave, i mirë për mirëmbajtjen e muskujve dhe kalciumit, një përbërës thelbësor për shëndetin e kockave. Por ndërsa kosi natyral bie në kategorinë e përpunuar, shumë prej atyre që gjenden në raftet e dyqaneve bien në kategorinë shumë të përpunuar.
Disa kanë substanca artificiale të krijuara për të përmirësuar shijen, ngjyrën dhe shijen e tyre. Të tjerë, të reklamuar si të ulët në sheqer, shtojnë ëmbëlsues artificialë si aspartame. Disa kos kanë substanca artificiale të krijuara për të përmirësuar shijen
Shumë prej tyre përmbajnë gjithashtu stabilizues dhe konservues, të cilët janë krijuar për t’i mbajtur ato më të freskëta për më gjatë në raftet e supermarketeve.
Bare frutash dhe proteinash
Shpesh paketohen si një vakt i lehtë, i shëndetshëm. Por shufrat e frutave dhe proteinave janë ndër ushqimet më të përpunuara që mund të merrni. Baret e frutave shpesh përmbajnë fruta të thata dhe niseshte që tashmë janë produkte të përpunuara.
Frutat dhe proteinat janë disa nga ushqimet më të përpunuara që mund të merrni
Disa përmbajnë gjithashtu trashës, rregullues të aciditetit dhe konservues si pjesë e procesit të prodhimit. Baret e proteinave janë gjithashtu të mbushura me përbërës të ngjashëm. Këto mund të përfshijnë ëmbëlsues, emulsifikues, konservues dhe ngjyrues ushqimor.
Fasule të pjekura
Fasulet e pjekura janë një ushqim shumë i përpunuar. Ndërsa janë bishtajore dhe konsiderohen si burim i mirë i proteinave dhe
të pasura me fibra, versionet e konservuara përmbajnë kripë dhe sheqer të shtuar.
Fasule të pjekura
Fasulet e pjekura të përgatitura paraprakisht mund të përmbajnë gjithashtu aromatizues të shtuar
Këto, kur konsumohen me tepricë, mund të dëmtojnë shëndetin tonë duke kontribuar në presionin e lartë të gjakut dhe obezitetin.
