Nga The Economist
Përktheu: AlbEu.com
Uria i bën njerëzit të dëshpëruar. Më 10 shkurt, një burrë i uritur në të 70-at mori një qëndroi jashtë zyrës së partisë komuniste në Hyesan, një qytet në pjesën veriore të Koresë së Veriut.
Ndërsa anëtarët e partisë erdhën për punë, ai thirri: “Unë do të vdes nga uria nëse gjërat vazhdojnë kështu, ju lutem më jepni ushqim.” Të tjerë të uritur iu bashkuan shpejt. Kur rojet e sigurisë u përpoqën të shpërndanin turmën, gjithçka pasoi në një përleshje.
Në një vend ku shkaktimi i një shqetësimi mund t’ju dërgojë në gulag, ose më keq, mospajtimi i këtij lloji duket të jetë jashtëzakonisht i rrallë.
Incidente të tilla, të raportuara nga Rimjin-gang, një grup i fshehtë gazetarësh që operojnë brenda Koresë së Veriut, ofrojnë një paraqitje të shkurtër të krizës ushqimore në rritje të shtetit të izoluar.
OKB-ja llogarit se midis 2019 dhe 2021, 42% e koreano-veriorëve ishin të kequshqyer. Dhe si rezultat i kushteve të këqija të motit dhe mungesës së plehrave kimikë – pjesërisht për shkak të karantinës trevjeçare të vetëvendosur nga qeveria- vendi pati korrje veçanërisht të dobëta vitin e kaluar, raporton AlbEu.com.
Prodhimi total i ushqimit ishte vetëm 4.5 milion ton, 3.8% më pak krahasuar me një vit më parë, sipas agjencisë së zhvillimit rural të Koresë së Jugut.
Kjo është më shumë se 1.2 milion ton më pak se Programi Botëror i Ushqimit i OKB-së i vlerësuar në vitin 2019 ishte i nevojshëm për të ushqyer vendin.
Sistemi i tij bujqësor ka dështuar prej kohësh të prodhojë ushqim të mjaftueshëm për 26 milionë banorët e Koresë së Veriut.
Një zi buke në vitet 1990 kushtoi të paktën 200,000 jetë dhe sipas disa vlerësimeve deri në 3 milion. Uria aktuale është më pak serioze. ”
“Ne sigurisht që nuk jemi ende atje,” thotë Lucas Rengifo-Keller i Institutit Peterson për Ekonominë Ndërkombëtare.
Por, shton ai, “nuk do të duhet shumë për të arritur atë nivel”. Qeveria e Koresë së Jugut po jep gjithnjë e më shumë alarmin.
Ajo beson se disa koreano-veriorë tashmë po vdesin nga uria. Raportet e tmerrshme, duke përfshirë një nga një shtatëvjeçar i gjetur i vdekur nga uria me dy anëtarë të familjes, po depërtojnë përtej kufirit.
Situata mund të jetë gati për t’u përkeqësuar më tej; Sezoni i dobët para korrjes së parë të orizit dhe misrit, i njohur si “gunga e elbit”, është i afërt. Dhe moti nuk premton lehtësim.
Bora e dimrit, e cila siguron ujë të shkrirë për ujitje, ka qenë nën mesataren. Mediat e Koresë së Veriut, të cilat padyshim janë më pak se të besueshme, paralajmërojnë për një thatësirë të mundshme.
Regjimi i Kim Jong Un është mjaft i shqetësuar saqë e ka pranuar krizën në disa raste. Në një takim të partisë komuniste në fillim të këtij muaji, Kim u bëri thirrje kuadrove të tij për të nisur një “epokë të re” të zhvillimit rural. Kjo ndërhyrje është edhe shqetësuese. Zia e bukës së viteve 1990 u mbyll përfundimisht nga bujqësia dhe tregtia private në shkallë të vogël, e cila u ngrit mes rrënojave të bujqësisë dhe sistemeve të shpërndarjes staliniste të vendit, vëren Benjamin Katzeff Silberstein i Stimson Centre, një institut kërkimi në Uashington.
Ai dhe vëzhgues të tjerë të Koresë së Veriut besojnë se këto tregje duhet të jenë të mjaftueshme për të parandaluar një tjetër uri të rëndë.
Megjithatë, regjimi i Kim duket se synon të shtrëngojë kontrollin e tij mbi ta.
Rimjin-band raporton se shteti ka ndaluar shitjen e ushqimit në tregjet në disa qytete për t’i dhënë dyqaneve shtetërore ushqimore, të cilat shesin drithë me çmime nën atë të tregut.
Elementë të tjerë të “epokës së re” të Kim, si sistemet e reja të ujitjes dhe pajisjet bujqësore, janë premtime të gjata, por të paplotësuara të regjimit. Koreanët e Veriut që folën për DailyNK thanë se dëshironin që qeveria të fokusohej në shpërndarjen e ushqimit dhe plehrave. “Njerëzit në prag të urisë nuk ka të ngjarë të bëjnë një punë të shkëlqyer [bujqësi],” tha njëri.
Programi Botëror i Ushqimit i OKB-së ka trefishuar buxhetin e tij për Korenë e Veriut për gjysmën e parë të 2023.
Por stafi i agjencisë së OKB-së është i ndaluar nga vendi dhe nuk ka asnjë shenjë se kjo do të ndryshojë. Në shkurt, gazeta e regjimit të Koresë së Veriut e përqeshi ndihmën e huaj si “karamele helmuese” dhe një fyerje për “nderin dhe dinjitetin” e vendit.
Koreja e Jugut ka ofruar gjithashtu ndihmë, me kushtin që Veriu duhet të rifillojë negociatat për një fund të mundshëm të programit të saj të armëve bërthamore.
Por Kim i sheh armët bërthamore si garantues të ekzistencës së vazhdueshme të regjimit të tij.
Vetëm në mars Koreja e Veriut ka lëshuar pesë raketa, duke përfshirë një raketë balistike ndërkontinentale dhe atë që media shtetërore pretendoi se ishte raketa e parë “cruise” e lëshuar nga nëndetësja e vendit.
Për regjimin e Kim, armët do të mundin gjithmonë “gjalpin”. /albeu.com
