Nga Dr. Albana Daka
Termi “stres oksidativ” përmendet gjatë gjithë kohës në fushën e shkencës dhe të ushqyerit, por shpesh nuk është e qartë se çfarë do të thotë për shëndetin tuaj. Në fakt hulumtimet tregojnë se stresi oksidativ është një shkak themelor i kancerit, kështu që të kuptuarit dhe parandalimi i tij është një strategji e zgjuar për mirëqenien tuaj.
Prandaj eshte e rendesishme te dime çfarë është, disa shenja që duhet të keni kujdes dhe disa hapa të thjeshtë që mund të ndërmerrni për ta parandaluar atë.
Çfarë është Stresi oksidativ?
Procesi i oksidimit ndodh kur trupat tanë metabolizojnë (ose përpunojnë) oksigjenin që thithim dhe qelizat tona prodhojnë energji prej tij. Ky proces prodhon gjithashtu radikalë të lirë – molekula që ndërveprojnë me molekulat brenda qelizave tona duke rezultuar në dëmtim (ose stres) të qelizave të afërta, mitokondri dhe ADN. Radikalet e lira janë normale dhe të nevojshme në një farë mase.
Përveç që shkaktojnë ndonjë dëm, ato gjithashtu stimulojnë riparimin. Vetëm kur prodhohen kaq shumë radikalë të lirë, dhe ato mbingarkojnë proceset e riparimit, ai bëhet problem. Kjo është ajo që ne e quajmë stres oksidativ. Oksidimi ndodh në një numër rrethanash, duke përfshirë: kur qelizat tona përdorin glukozën për të prodhuar energji kur sistemi imunitar po lufton bakteret dhe krijon inflamacion kur trupat tanë detoksifikojnë ndotësit, pesticidet dhe tymin e cigareve .
Në fakt, ka miliona procese që ndodhin në trupat tanë në çdo moment që mund të rezultojnë në oksidim. Ajo gjithashtu rritet kur jemi të stresuar fizikisht dhe/ose emocionalisht.
Pse eshte problem? Për shkak se radikalet e lira që rezultojnë nga oksidimi dëmtojnë qelizat, proteinat dhe ADN -në (gjenet) tona dhe për shkak se vetë oksidimi është një proces kaq i zakonshëm, dëmi që mund të shkaktojë është i rëndësishëm. Dihet se shkakton plakje, flokë të thinjur, rrudha, artrit, ulje të shikimit, madje edhe kancer.
Pra, si mund ta dalloni nëse stresi oksidativ po ndodh në trupin tuaj? Këtu janë disa shenja që duhet të keni kujdes:
- Lodhje
- Humbja e kujtesës dhe/ose mjegulla e trurit
- Dhimbje të muskujve dhe/ose nyjeve
- Rrudhat dhe flokët gri
- Zvogëlimi i shikimit
- Dhimbje koke dhe ndjeshmëri ndaj zhurmës
- Ndjeshmëria ndaj infeksioneve
Si të zvogëloni stresin oksidativ?
Ka dy mënyra për të zvogëluar stresin oksidativ:
- Shmangia e ekspozimit ndaj oksidimit të panevojshëm
- rritja e antioksidantëve.
Oksidimi rritet kur jemi të ekspozuar ndaj stresit, toksinave dhe infeksioneve. Rritet gjithashtu nga sheqeri dhe kimikatet, kështu që sa më shumë që të minimizoni ekspozimin tuaj ndaj këtyre gjërave, aq më mirë – zgjedhja e ushqimeve organike dhe shmangia e toksinave në mjedisin tuaj bën një ndryshim të madh.
Zvogëlimi i stresit gjithashtu ndihmon dhe mund të bëhet me atë qe i referohemi si “ilaçe të përditshme të stresit”.
Këtu janë katër hapa që mund të ndërmerrni për të zvogëluar oksidimin e panevojshëm në trupin tuaj.
Hapi 1: Shmangni sheqerin dhe ushqimet e përpunuara ndërsa balanconi nivelet e sheqerit në gjak.
Kur trupi duhet të përpunojë sheqerin, ai gjithashtu krijon oksidim dhe sa më shumë sheqer të hamë, aq më shumë ndodh oksidimi. Ushqimet e përpunuara shpesh përmbajnë sheqer dhe/ose kimikate të tjera që gjithashtu rezultojnë në oksidim. Ngrënia e vakteve të mëdha dhe të rralla gjithashtu krijon më shumë stres oksidativ, kështu që balancimi i sheqerit në gjak duke ngrënë vakte më të vogla dhe të shpeshta, gjithashtu ndihmon.
Hapi 2: Parandaloni infeksionet
Kur sistemi imunitar po lufton një infeksion, ai përfundon duke krijuar oksidim, prandaj, kur sëmureni, ai shkarkon trupin tuaj të energjisë.
Hapi 3: Lini kohë për ilaçet e përditshme të stresit
Duket kaq e thjeshtë, por me të vërtetë paguhet. Kjo është arsyeja pse ju duhet të krijoni pushime në ditën tuaj – për t’i dhënë trupit tuaj një shans për t’u shëruar. Sigurohuni që të respektoni pushimet në orarin tuaj (ose krijoni ato) dhe merrni ato si një shans për të shijuar jashtë, për të marrë frymë dhe ri-përqëndruar. Këto janë disa ide për ilaçet e përditshme të stresit:
Ushtrohuni
Meditim
Biseda me një mik
Duke shijuar natyrën
Udhëtimi
Duke parë një shfaqje humori
Duke bërë një shëtitje
Hapi 4: Shmangni toksinat.
Zgjidhni ushqime organike dhe shmangni cigaren, qirinjtë, sallonet e flokëve dhe thonjve, qilimat, gazrat e shkarkimit dhe plastikën. Kontrolloni produktet tuaja të kujdesit personal dhe pastrimit për përbërës toksikë dhe zëvendësojini ato me alternativa jo toksike.
Ne permbledhje: Stresi oksidativ është një formë “ stresi kimik “ që i detyrohet një çekuilibri midis prodhimit dhe eliminimit të një numri të agjentëve oksidues , si psh: radikalet e lira .
Radikalet e lira luajnë rol të rëndësishëm pasi marrin pjesë në : eliminimin e baktereve patogjene, rregullimin e presionit arterial të gjakut, transmetimin e sinjaleve .
Rritja e radikaleve të lira sjell dëmtimin e molekulave biologjike jetësore si lipidet duke dëmtuar membranën e tyre qelizore , proteinat enzimatike si dhe ADN –në.
Ky dëmtim nëse nuk riparohet menjëherë do të favorizojë shfaqjen ose përshpejtimin e progresit të shumë sëmundjeve si : Hipertensioni arterial ; Ateroskleroza ; Infarkti ; Ishemia cerebrale ; Semundja e Parkinsonit ; Alzhaimerit ; Koliti ulceroz ; Obeziteti ; Diabeti Mellitus ; Artriti Reumatoid apo dhe disa lloje te tumoreve …
Përveç kësaj, një rritje e radikaleve të lira mund të nxisë plakjen e parakohshme të organizmit.
