Eksportet kanë thelluar rënien në muajin prill, duke u tkurrur me 19.3%, me bazë vjetore, pasi në mars ishin reduktuar me 11.7%.
Ritmet e ritmet së eksporteve në vlerë janë ngadalësuar ndjeshëm në krahasim me janarin, kur shitjet jashtë vendit u zgjeruan me 20.2% me bazë vjetore, ndërsa në shkurt u zgjeruan me vetëm 2.8%.
Si rrjedhojë, për gjithë 4 mujorin, shitjet jashtë vendit ranë rezultuar me tendencë negative, duke u reduktuar me 3.4%.
Sipas INSTAT, Duke qenë se Shqipëria, kryen pjesën më të madhe të shkëmbimeve tregtare me vendet e Eurozonës, zhvlerësimi i Euros ka ndikuar në volumin tregtar, krahasuar me një vit më parë. Gjithashtu, rënia e çmimeve në tregjet botërore të produkteve, që kanë ndikim në volumin tregtar, ka ndikuar në treguesit e eksport/importit për muajin Prill 2023 krahasuar me një vit më parë.
Sipas INSTAT, në Prill 2023 eksportet e mallrave arritën vlerën 34 miliard lekë, duke u ulur me -19,2%, në krahasim me të njëjtën periudhë të një viti më parë dhe me -19,3%, në krahasim me Mars 2023.
Në këtë katër mujor eksportet e mallrave arritën vlerën 156 miliard lekë, duke u ulur me -3,4%.
Gjatë muajit Prill 2023, në uljen e eksporteve prej -19,2%, kanë ndikuar grupet: “Materiale ndërtimi dhe metale” me -10,2 pikë përqindje, “Minerale, lëndë djegëse, energji elektrike” me -4,6 pikë përqindje dhe “Tekstile dhe këpucë” me -3,8 pikë përqindje. Ndërsa pozitivisht kanë ndikuar grupet: “Ushqime, pije, duhan” me +0,2 pikë përqindje dhe “Produkte kimike dhe plastike” me +0,2 pikë përqindje.
Për 4 mujorin, grupet që kanë ndikuar negativisht në uljen vjetore të eksporteve, janë: “Materiale ndërtimi dhe metale” me -4,9 pikë përqindje, “Produkte kimike dhe plastike” me -0,5 pikë përqindje dhe “Minerale, lëndë djegëse, energji elektrike” me -0,3 pikë përqindje. Ndërsa pozitivisht kanë ndikuar grupet: “Makineri, pajisje dhe pjesë këmbimi” me +1,1 pikë përqindje dhe “Ushqime, pije, duhan” me +1,1 pikë përqindje.
Industria tekstile ngadalësohet ndjeshëm nga rritja e kostove dhe rënia e euros
Në prill, eksportet e “Tekstile dhe këpucë”, shënuan një rënie të fortë prej 13.1% për herë të parë në shumë muaj. Kjo tendencë negative erdhi pasi ky grup ishte zgjeruar me më pak se 1% në mars me bazë vjetore, teksa në shkurt ishin rritur në 4.2% me bazë vjetore, nga 12.8% që kishte qenë ecuria pozitive në janar. Për gjithë katër mujorin, ky grup është rritur me 0.68%.
Sipas eksportuesve, ecuria e dobët e eksporteve është ndikuar nga rënia e shitjeve për shkak të shtimit të kostove. Sipas Eva Laro, nga kompania e prodhimit të këpucëve “Pro Dyn”, tendenca ka ardhur si rrjedhojë e reduktimit të kërkesës në Europë si efekt i krizës.
Një tjetër faktor i rëndësishëm, sipas saj, është braktisja e Shqipërisë nga partnerët e huaj për shkak të rritjes së kostos, që ka ardhur nga ndryshimi disa herë i pagës minimale. Por efekti kryesor lidhet me zhvlerësimin e euros, që ul të ardhurat e konvertuara në lekë të eksportuesve.
Vetëm pak ditë më parë, Shoqata e Eksportuese u dërgoi shkresa dhe organizoi takime me Bankën e Shqipërisë dhe Ministrinë e Financave, ku kërkonte që të merreshin masa për të frenuar humbjet që po vinin nga zhvlerësimi i euros). Eksportuesit kanë deklaruar se vetëm në tre muajt e parë të vitit, humbjet nga rënia e monedhës së përbashkët vlerësoheshin në rreth 45 milionë euro.
Sektori po vuan dhe mungesën e punonjësve., si rrjedhojë e emigracionit të lartë.
Edhe në sasi, eksportet e tekstileve e këpucëve janë tkurrur ndjeshëm, përkatësisht me 21% në prill dhe 9.5% për 4 mujorin.
Bien dhe mineralet e lëndët djegëse
“Mineralet dhe lëndët djegëse” ranë me 24.4% në prill. Burime nga Bankers Petroleum thanë se ndonëse ata të gjithë prodhimin po e çojnë për eksport, rënia ka ardhur si rrjedhojë e çmimeve më të ulëta të naftës.
Për 4 mujorin, tkurrja është 1.14%.
Materialet e ndërtimit dhe metalet në tkurrje të ndjeshme
Materialet e ndërtimit dhe metalet vijuan me tkurrjen e ndjeshme dhe në prill, me -40.5% (nga – 33% në mars), duke pasur ecurinë më negative nga të gjitha grupet. Sipas burimeve nga Kurum, një ndër eksportuesit më të mëdhenj në vend tha se tendenca lidhet me disa faktorë, si rënia e çmimeve, por dhe frenimi i kërkesës.
Për 4 mujorin, ky grup u tkurr me 21.5%, duke dhënë ndikimin më negativ në ecurinë e eksporteve.
Ngadalësohen dhe Ushqimet, pijet dhe duhani
“Ushqimet, pijet dhe duhani” u rritën me vetëm 1.6% në prill (nga 18.2% në mars). Përfaqësuesit e sektorit thonë se janë ndikuar nga rënia e çmimeve në tregjet ndërkombëtare për shkak të motit të favorshëm, që ka rritur prodhimin.
Për 4 mujorin, ky grup është zgjeruar me 12.2% për shkak të ecurisë së mirë në tre muajt e parë të vitit.
Industria automotive, me rënie, pas rritjes së lartë
Eksportet e Makineri, pajisje, pjesë këmbimi ishin deri në muajin mars grupi që po shënonte ecurinë më të mirë të eksporteve si rrjedhojë e zgjerimit të fabrikave që punojnë në industrinë mbështetëse automotive. Por, në prill, edhe ky grup shënoi rënie të eksporteve me 5.9% me bazë vjetore, duke u ndikuar nga zhvlerësimi i euros.
Gjithsesi, për 4 mujorin, ky grup u zgjerua me 14.4%, duke dhënë ndikimin më pozitiv në eksportet total, së bashku me ushqimet, pijet e duhanin.
Thellohet deficiti tregtar
Në Prill 2023 eksportet e mallrave arritën vlerën 34 miliard lekë, duke u ulur me -19,2%, në krahasim me të njëjtën periudhë të një viti më parë dhe me -19,3%, në krahasim me Mars 2023.
Importet e mallrave arritën vlerën 75 miliard lekë, duke u ulur me -3,9%, në krahasim me një vit më parë dhe me -7,1 %, në krahasim me Mars 2023. Deficiti tregtar i këtij muaji është 41 miliard lekë, duke u rritur me 14,1 %, krahasuar me Prill 2022 dhe me 6,4 %, në krahasim me Mars 2023.
Në këtë katërmujor eksportet e mallrave arritën vlerën 156 miliard lekë, duke u ulur me -3,4%, ndërkohë importet e mallrave arritën vlerën 283 miliard lekë, duke u ulur me -0,8%, krahasuar me një vit më parë. Deficiti tregtar arriti vlerën 127 miliard lekë, duke u rritur me 2,7%, krahasuar me të njëjtën periudhë të 2022.
Ulen eksportet drejt Italisë, Gjermanisë, e Kinës
Në muajin Prill 2023, vendet me të cilët Shqipëria ka pasur ulje më të madhe të eksporteve, në krahasim me Prill 2022 janë: Italia (16,7%), Gjermania (48.2%) dhe Kina (59.9%). Ndërsa vendi me të cilin eksportet kanë pasur rritje më të madhe, është: Greqi (5,9%), Kosova (6,1%) dhe Spanja (285,2%).
Gjatë këtij katërmujori vendet me të cilët Shqipëria ka pasur ulje më të madhe të eksporteve, në krahasim me një vit më parë, janë: Italia (10,6%), Gjermania (28,9%) dhe Kina (52,0%). Ndërsa vendi me të cilin eksportet kanë pasur rritjen më të madhe, është: Kosova (3,3%), Greqi (51,3%) dhe Maqedoni (31,9%).
Në muajin Prill 2023, vendet me të cilët Shqipëria ka pasur uljen më të madhe te importeve, janë: Itali (0,2%), Turqi (42,4%) dhe Greqi (14,8%). Ndërsa vendet me të cilat importet kanë pasur rritjen më të madhe të importeve, në krahasim me Prill 2022 janë: Kina (44,0%), Gjermani (8,8%) dhe SHBA (161,5%).
Gjatë këtij katërmujori, vendet me të cilët Shqipëria ka pasur uljen më të madhe të importeve, në krahasim me një vit më parë, janë: Italia (2,7%), Turqia (21,0%) dhe Greqia (17,8%). Ndërsa vendet me të cilat importet kanë pasur rritjen më të madhe janë: Kina (32,3%), Gjermani (8,1%) dhe SHBA (75,0%)./monitor
