Qeveria gjermane u premtoi viktimave një mënyrë më të lehtë për të marrë një vizë turistike. Por pengesat janë të mëdha.
Konsulentja tatimore me qendër në Berlin, Surejja Inal kujton me tmerr 6 shkurtin kur dëgjoi për tërmetin në Turqi. Ajo ka lindur në qytetin Antakya në provincën Hatay. Antakya është një nga qytetet, ku tërmeti nuk la gur mbi gur.
Për orë të tëra, ajo nuk mund të kontaktonte me askënd nga familja e saj që jetonte atje. Edhe tani, rreth tre javë pas tërmetit, disa anëtarë të familjes konsiderohen të humbur. Mbijetoi një xhaxha, një kunatë dhe një kushëri. Surejja Inal dëshiron t’i sjellë ata përkohësisht në Berlin që të qetësohen pak.
Zhgënjimi
Kjo 57-vjeçare u gëzua kur dëgjoi se Ministria e Jashtme synon të lehtësojë procesin e marrjes së vizës turistike pas tërmetit. Kështu, shtetasit gjermanë dhe personat me leje qëndrimi të përhershme gjermane mund të ftojnë të afërmit e tyre të shkallës së parë dhe të dytë në Gjermani për 90 ditë nëse nënshkruajnë një deklaratë ligjërisht të detyrueshme. Kjo do të thotë që të afërmit marrin përsipër të paguajnë të gjitha shpenzimet e tyre.
Ndryshe nga të tjerët, Surejja Inal nuk ka frikë nga shpenzimet. Ajo fiton mirë. “Deklarata e detyrimit është në rregull tani për tani,” thotë ajo. Por pse iu desh t’ia dërgonte deklaratën origjinale familjes së saj në Turqi? Dhe asnjëri prej tyre nuk ka më një adresë? “Pse nuk mund ta dorëzoj tek noteri?”, pyet ajo. Dhe pastaj xhaxhai, kunata dhe kushëriri nuk janë të afërm të shkallës së parë dhe të dytë. Ndoshta ajo mund ta bëjë atë disi përmes nënës së saj, shpreson ajo. Për t’i ndihmuar disi ata. Fatkeqësisht, asgjë nuk ndodh shpejt. “Ndihem i zhgënjyer”, tha Inal për DW.
Avokati Engin Sanli dëshiron të ndihmojë
Engina Sanli aktualisht ndodhet në Stamboll. Një avokat nga Shtutgarti me rrënjë turke, ai është i specializuar në ligjin e emigracionit dhe azilit. Në vend, ai tani dëshiron të hetojë se sa e realizueshme është në fakt shpallja e vizave më të lehta në praktikë. Para largimit, 33-vjeçari ishte optimist. Vetë gruaja e tij humbi katër të afërm në fatkeqësi. Sanli tha për Stuttgarter Nahrichten se ai e sheh thjeshtimin e marrjes së një vize turistike si “një shenjë pozitive që nuk është parë kurrë më parë”. Njerëzit me origjinë turke që jetojnë këtu do ta shihnin këtë hap dhe si një “njohje të madhe” – do ta vlerësonin.
Por që kur ka qenë atje, optimizmi i tij është pakësuar nga dita në ditë. “Ka pengesa që nuk mund të kapërcehen,” thotë Sanli. Duhet të dorëzohen dhjetë dokumente të ndryshme nëse viktimat e tërmetit duan të qëndrojnë me të afërmit e tyre në Gjermani për maksimum 90 ditë.
Pasaportat janë nën rrënoja
Një problem tjetër janë pasaportat. Shumë njerëz në Turqi nuk kanë pasaportë sepse është e shtrenjtë dhe në parim nuk kanë nevojë për të. E në ditën e fatkeqësisë, viktimat e tërmetit u përpoqën të shpëtonin jetën e tyre, por jo edhe pasaportat e tyre. Pra, shumica e pasaportave janë nën rrënoja. Duhen të paktën tre muaj për të aplikuar për një pasaportë të re. Nëse keni fatin të gjeni një studio për fotografim që mund të bëjë foto biometrike. Dhe nëse ke para për një pasaportë të re që kushton sa paga e një muaji.
Engin Sanli propozon për të prekurit që nuk kanë më asnjë dokument identifikimi, që identiteti i tyre mund të konfirmohet përmes sistemit elektronik e-Devlet. Sanli thekson se administrimi dixhital në Turqi është shumë më i avancuar se në Gjermani. Pra, është e vetëkuptueshme që, të mbrojtura vetëm me një fjalëkalim, mund të thirren shumë dokumente – nga një çertifikatë policie deri në një ekstrakt nga regjistri familjar. Bazuar në këtë, sipas Sanli, ambasada gjermane në Ankara ose konsullatat në Izmir dhe Ankara mund të lëshojnë viza të përkohshme.
Frika nga ritraumatizimi
Por Engin Sanli nuk dëshiron të dorëzohet ende. Ai takohet me kolegë avokatë turq, shoqatën e avokatëve, gjykatës e të tjerë. Ai e konsideron tallje për viktimat e tërmetit të shkruajnë arsyen pse duan të largohen nga zona e tërmetit. Ai tallje e quan edhe një “letër motivuese” për dalje, sepse “shumë njerëz nuk mund të shkruajnë një arsye të tillë dhe të ripërjetojnë traumën nga e para”.
Ndryshe është situata për shumë fëmijë që mbetën jetimë nga tërmeti. Jo vetëm që duhet të dorëzojnë të gjitha dokumentet, por fillimisht gjykata turke duhet të sqarojë nëse lejohen të vizitojnë të afërmit e tyre në Gjermani. Për Engin Sanli, kjo është një situatë e padurueshme për fëmijët “të cilët tani thjesht kanë nevojë për mbrojtje dhe qetësi”, ndërsa ata tani pyesin se ku do të shkojnë këta fëmijë pas 90 ditëve?
Rregullat
Por qeveria gjermane dëshiron t’i përmbahet rregullave të vizave për momentin. Ministrja e Brendshme Federale Nancy Faeser (SPD) dhe Ministrja e Jashtme Analena Berbok (Të Gjelbërit) udhëtuan në zonën e goditur nga tërmeti në Turqinë jugore të martën në mëngjes. Ato vizituan edhe një zyrë për viza atje, e cila mund të përpunojë aplikimet drejtpërdrejt në vend. Është e paqartë nëse procedura për dhënien e vizave do të përmirësohet pas vizitës së dy ministreve gjermane.
Aktualisht duhen rreth tre muaj për një vizë turistike. Me sa duket shumë e gjatë për viktimat e tërmetit.
Nuk duan të ikin
Por duket se shumë nuk duan të largohen nga atdheu i tyre, pavarësisht shkatërrimeve, të vdekurve dhe rrezikut të epidemive. Sipas të dhënave të Ministrisë së Jashtme, me procedurë të përshpejtuar janë dhënë gjithsej 96 viza Shengen për shtetasit turq. Gjithashtu, deri të hënën janë dorëzuar 15 kërkesa për bashkim të përhershëm familjar.
Megjithatë, konsiderohet se tani ndihma lokale është shumë më e rëndësishme. Sidomos për njerëzit nga Siria, për të cilët është pothuajse e pamundur të marrin vizë në Gjermani.
Shumë viktima të tërmetit janë të shqetësuar se së shpejti vëmendja ndaj tyre mund të ndalet. Në video-mesazhin e tij gjatë fundjavës, kancelari Olaf Scholz tha: “Gerçek dost kötü günde belli olur” – një proverb turk, që në gjuhën tonë do të thotë diçka e ngjashme si: “Heronjtë njihen në kohë të vështira”.
Më shumë se tre milionë njerëz me origjinë turke në Gjermani do të donin ta besonin këtë. /dw/
