Përballë ngrirjes së fondeve evropiane dhe shkeljeve në rritje të të drejtave themelore nga Hungaria, një shumicë e madhe e Parlamentit Evropian dyshon se qeveria hungareze e kryeministrit Viktor Orban është në gjendje të kryejë “në mënyrë të besueshme” detyrat e një Presidence të BE-së. BE.
Një rezolutë parlamentare për këtë u miratua me 442 vota pro, 144 deputetë kundër dhe 33 abstenime. Ajo nuk është e detyrueshme, kështu që nuk ka gjasa që Hungarisë t’i hiqet presidenca e BE e planifikuar për në korrik 2024.
Situata është përkeqësuar dukshëm
Krahas “mosrespektimit të ligjit dhe vlerave” të BE-së, rezoluta përmend ndër të tjera edhe “korrupsionin sistemik” në Hungari. Situata e shtetit të së drejtës është përkeqësuar dukshëm vitet e fundit. Gjithashtu, denoncohet qeverisja me dekrete, si dhe kërcënimi i të drejtave të mësuesve apo personave LGBTQ. Shkurtesa anglisht LGBTQ do të thotë lezbike, homoseksual, biseksual, transgjinor dhe identitete të tjera gjinore.
BE aktualisht po bllokon rreth 30 miliardë euro nga fondet evropiane të planifikuara për Hungarinë – duke përfshirë 12 miliardë në ndihmë dhe kredi të privilegjuara nga fondi i rindërtimit Corona. Ajo e arsyeton këtë vendim me faktin se sistemi i drejtësisë dhe organet e kontrollit të vendit të kryeministrit Orban nuk janë mjaftueshëm të pavarura për të garantuar përdorimin korrekt të fondeve evropiane.
Kritika të forta nga Hungaria dhe Polonia
Përballë këtyre problemeve, Parlamenti Evropian u kërkon shteteve anëtare që “të gjejnë një zgjidhje të përshtatshme sa më shpejt të jetë e mundur”. Nëse jo, Parlamenti gjithashtu mund të “marrë masat e duhura”. Sekretarja gjermane e shtetit Anna Lührmann (të Gjelbërit) e kishte përshkruar më herët Hungarinë si “aktualisht të izoluar brenda BE-së”, “për shkak të problemeve të sundimit të ligjit që janë vërtet serioze”. Për më tepër, Hungaria vazhdon të tregojë mungesë mbështetjeje për Ukrainën në luftën e agresionit rus.
Ministrja hungareze e Drejtësisë Judit Varga e quajti rezolutën punën e një “shumicë të majtë pro luftës në Parlamentin Evropian”, e cila është gjithashtu “krejtësisht e tepërt”. Puna përgatitore për Presidencën hungareze është me të vërtetë duke u zhvilluar.
Kryeministri polak Mateusz Morawiecki gjithashtu e kritikoi rezolutën, duke e quajtur atë “një shkelje të qartë të rregullave evropiane në formën e tyre më të rëndësishme, përkatësisht rregullat e traktatit”. “Shkatërrimi i të gjithë mënyrës se si drejtohet BE-ja në këtë mënyrë nuk është thjesht një rrugë drejt askund-it, por një rrugë drejt humnerës,” tha ai në një konferencë në Republikën e Moldavisë. Polonia kritikohet kryesisht për reformën e saj në drejtësi, e cila, nga pikëpamja e Brukselit, minon ndarjen e pushteteve.
“A mundet një vend i tillë të marrë udhëheqjen politike?”
Nga ana tjetër, eurodeputetja konservatore gjermane Monika Hohlmeier foli për një qeveri të Orbanit, e cila ka marrë peng muajt e fundit pothuajse pa dallim projektligje të rëndësishme të nivelit të BE për të zhvatur koncesione për vete. “A mundet një vend që ecën në këtë mënyrë të marrë udhëheqjen politike në Evropë?” pyeti politikania e CSU-së. Megjithatë, ajo kujtoi gjithashtu se ky vendim u përket shteteve anëtare të BE-së dhe jo Parlamentit Evropian.
Në BE, çdo gjashtë muaj një vend tjetër merr presidencën e Këshillit të Ministrave. Deri tani, nuk ka ndodhur kurrë që një nga 27 shtetet anëtare të jetë përjashtuar. Vetëm Britania hoqi dorë nga presidenca në vitin 2017 për shkak të vendimit të saj për t’u larguar nga BE. /DW
