Portretizimi më i hershëm i njohur i George Kastrioti Skënderbeut (Hero Kombëtar i Shqipërisë) është një pikturë e vitit 1467 nga Gentile Bellini. Fotaq Andreas dhe Dritan Muka, theksojnë se Bellini, një artist venecian, e titulloi veprën e tij: “Scander Beco”.
Kjo vepër e rrallë artistike, që paraqet origjinal, real dhe autentik portretin e Skënderbeut, prej shekujsh dihej e humbur, ndërkohë që, sipas asaj që është përcjellë brez pas brezi, piktori italian Gentile Belini kishte pikturuar kryeheroin e shqiptarëve gjatë shekullit XV.
A e ka pikturuar apo skicuar ndonjëherë Bellini Skënderbeun?
Nga pikëpamja e tij, është më se e imagjinueshme që Bellini të ketë skicuar vërtet portretin e Skënderbeut, me shumë mundësi në vitin 1466 kur Skënderbeu ishte në Venedik. Por, provat mbeten të pacaktuara, ndaj nevojiten iniciativa kërkimore shkencore publike dhe private për t’i dhënë një përgjigje përfundimtare këtij miti qindravjeçar.
Gentile Bellini udhëtoi për në Kostandinopojë (Stamboll) midis viteve 1479–1480 me rrugë, gjë që do ta kalonte atë pranë qytetit port kyç të Shqipërisë Durrës, në shtator 1479. Arsyeja e udhëtimit të tij në Stamboll? Me interes të madh për t’u legjitimuar në mesin e oborrit mbretëror evropian, Sulltan Mehmeti II dërgoi një diplomat hebre në Venecia për të gjetur “një piktor të mirë” (“un buon pittore”) për t’u kthyer në Stamboll.
Pse i vizatoi Belini shqiptarët?
Shumë qytete italiane, veçanërisht Venecia, tërhoqën dhe pritën komunitete të lulëzuara shqiptare, armene, greke dhe të tjera ndërsa njerëzit i shpëtuan pushtimit osman. Për më tepër, i vetmi kërcënim i vazhdueshëm për zgjerimin osman në Ballkan nga viti 1448 ishte mbreti shqiptar, Skënderbeu, i cili ruajti pavarësinë e Shqipërisë deri në vitin 1468. Prandaj, Skënderbeu ishte bërë një personazh i famshëm i ditëve tona – i shpallur si mbrojtës i krishterimit.
Ai u përpoq të përjetësonte takimet e tij me shqiptarët dhe të paraqiste një imazh të burrave shqiptarë në epokën e madhe të Skënderbeut si të matur, reflektues dhe madje të dalluar.
