Në kulmin e Luftës së Ftohtë, një mjet misterioz u vu re duke u ndërtuar në brigjet e Detit Kaspik në Bashkimin Sovjetik.
Ky mjet, i njohur si “Përbindëshi i Detit Kaspik”, u zbulua më vonë se ishte një ekranoplan, një anije ushtarake që mund të fluturojë mbi valë me shpejtësi të ngjashme me atë të aeroplanëve luftarakë.
Pas rënies së Bashkimit Sovjetik, ky projekt u mbyll, por tani, sipas fotografive të fundit nga Kina, duket se Pekini po ndërton një version të ngjashëm të ekranoplanit në Detin Bohai. Anija është quajtur “Përbindëshi i Detit Bohai”.
Eksperti i aviacionit ushtarak, Justin Bronk, ka komentuar për Radios Evropa e Lirë mbi këtë zhvillim, duke theksuar se ndërtimi i ekranoplanit nga Kina është një dëshmi e gatishmërisë së Pekinit për të eksperimentuar me teknologji të reja dhe të pabazuara.
“Kina ka treguar gjithmonë një vendosmëri për të financuar dhe testuar një mori mundësish teknologjike për t’u siguruar që të gjejë avantazhe taktike ndaj armiqve dhe rivalëve”, tha Bronk, duke shtuar se kinezët janë të gatshëm të provojnë edhe dizajne me mundësi të vogla për sukses, me shpresën se disa mund të rezultojnë të suksesshëm.
Përparësitë e ekranoplanëve në luftë
Ekranoplanët ofrojnë disa përparësi të dukshme në krahasim me aeroplanët dhe anijet. Duke fluturuar ulët mbi det, ata mund të kalojnë pa u zënë nga shumicën e radarëve, duke u bërë të padukshëm deri në momentin që dalin në horizont.
Me shpejtësi shumë më të madhe se anijet luftarake – deri në 10 herë më të shpejtë – ekranoplanët mund të mbërrijnë shumë shpejt, duke ofruar një kohë shumë të shkurtër reagimi për mbrojtjen bregdetare.
Po ashtu, ekranoplanët janë të aftë të kalojnë mbi mina kundëranije pa u dëmtuar, dhe mund të bartin ngarkesa më të mëdha se aeroplanët e madhësisë së ngjashme, çka i bën ata të shkëlqyer për operacione ushtarake në det.
Eksperimentet dhe shpenzimet amerikane në ekranoplanë
Në përpjekje për të pasur avantazh në këtë fushë, Agjencia amerikane për Projekte Hulumtuese të Avancuara për Mbrojtje (DARPA) ka investuar 22 milionë dollarë për të zhvilluar një ekranoplan të quajtur “Liberty Lifter”.
Ky projekt kishte për qëllim të testonte potencialin e ekranoplanëve për operacione ushtarake dhe transportin e ngarkesave.
Megjithatë, programi amerikan u ndërpre para kohe në vitin 2025, duke lënë hapësirë për zhvillime të mëtejshme nga vende të tjera.
Me këto zhvillime, Kina duket se është duke kapur një mundësi strategjike për të fituar avantazh në mbrojtjen bregdetare dhe operacionet ushtarake, duke i dhënë një goditje të mundshme rivalëve të saj, veçanërisht në detin Bohai, një zonë e rëndësishme ushtarake dhe ekonomike.
