Daniel Ellsberg, ish-analisti ushtarak, i cili zbuloi në shtyp “Dokumentet e Pentagonit” të klasifikuara mbi Luftën e Vietnamit, duke ekspozuar mashtrimin e qeverisë amerikane dhe duke ndezur një nga betejat më të rëndësishme për lirinë e shtypit, ka vdekur në moshën 92-vjeçare.
Ellsberg u diagnostikua në shkurt me kancer pankreatik të paoperueshëm. Ai vdiq në shtëpinë e tij në Kensington, Kaliforni, tha familja e tij.
Vite përpara Edward Snowden dhe WikiLeaks, të cilët ekspozuan sekretet e qeverisë në emër të transparencës, Ellsberg u tregoi amerikanëve se qeveria e tyre ishte në gjendje t’i mashtronte duke i gënjyer. Në vitet e fundit të jetës ai mbrojti dëshmitarët e interesit publik. Historia e tij u shfaq në filmin e vitit 2017 The Post.
Ellsberg iu drejtua mediave në vitin 1971 duke shpresuar se mund të përshpejtonte fundin e Luftës së Vietnamit. Kështu ai u bë objektivi i një fushate shpifjeje nga Shtëpia e Bardhë e Presidentit të atëhershëm Richard Nixon. Henry Kissinger, asokohe këshilltari i presidentit për sigurinë kombëtare, e quajti atë “njeriu më i rrezikshëm në Amerikë që duhet ndaluar me çdo kusht”.
Kur ai u dërgua në Saigon nga Departamenti i Shtetit në mesin e viteve 1960, Ellsberg kishte tashmë një rezyme mbresëlënëse: ai kishte tre diploma nga Harvard, shërbeu në marinë dhe punoi në Pentagon dhe Korporatën Amerikane RAND, një institut shumë me ndikim të studimeve. Në atë kohë ai ishte një mbështetës i Luftës së Ftohtë dhe një “skifter” i Vietnamit. Në kujtimet e tij të vitit 2003, Secrets: Memories of Vietnam and the Pentagon Papers, ai pranoi se kishte qenë në Saigon vetëm për një javë (qëndrimi i tij do të kishte qenë dy vjet) kur kuptoi se SHBA ishte përfshirë në një luftë që ata nuk do ta fitonin.
Ndërkohë, me urdhër të Sekretarit të Mbrojtjes Robert McNamara, zyrtarët e Pentagonit përpiluan në fshehtësi një raport 7000 faqesh mbi përfshirjen e SHBA-së në Vietnam nga viti 1945 deri në 1967. Kur e përfunduan atë, dy nga 15 kopjet iu dërguan Korporatës RAND, ku ndodhej Ellsberg duke punuar.
