Temperaturat e regjistruara gjatë muajit korrik kanë shënuar një rekord të ri sa i përket nivelit të nxehtësisë për të paktën në 120 mijë vitet e fundit.
Shkencëtarët janë të alarmuar për rritjen e menjëhershme të temperaturave, dhe për ata që na pret në vitet në vijim.
Nxehtësia në korrik ka qenë aq ekstreme sa që është “praktikisht e sigurt” se ky muaj do të thyejë rekorde “me një diferencë të konsiderueshme”, thanë nga Shërbimi i Ndryshimeve Klimatike i Bashkimit Evropian Copernicus dhe Organizata Botërore Meteorologjike në një raport të botuar të enjten.
“Ne sapo kemi jetuar periudhën më të nxehtë tre-javore të regjistruar – dhe pothuajse me siguri në më shumë se njëqind mijë vjet.
Zakonisht këto rekorde, të cilat gjurmojnë temperaturën mesatare të ajrit në të gjithë botën, thyhen me të qindtat e një shkalle. Por temperatura për 23 ditët e para të korrikut ishte mesatarisht 16.95 gradë Celsius (62.51 Fahrenheit), shumë mbi rekordin e mëparshëm prej 16.63 gradë Celsius (61.93 Fahrenheit) të vendosur në korrik 2019”, thuhet në raport.
Të dhënat e përdorura për të gjurmuar këto rekorde datojnë në vitin 1940, por shumë shkencëtarë thonë se është pothuajse e sigurt se këto temperatura janë më të ngrohtat që planeti ka parë në 120,000 vjet, duke pasur parasysh atë që dimë nga të dhënat mijëvjeçare të klimës të nxjerra nga unaza pemësh, shkëmbinj nënujorë koralorë dhe bërthama të sedimentit të thellë të detit.
“Këto janë temperaturat më të nxehta në historinë e njerëzimit,” tha Samantha Burgess, zëvendës drejtore në Copernicus.
E gjithë kjo i shtohet një vere plot flluska të hemisferës veriore – potencialisht një verë e paprecedentë. “Shanset janë sigurisht në favor të një vere me rekord,” tha Carlo Buontempo, drejtori i Copernicus, megjithëse ai paralajmëroi se është shumë herët për ta thënë këtë me besim.
Në Mesdhe, më shumë se 40 njerëz kanë humbur jetën pasi zjarret janë ndezur në të gjithë rajonin, të nxitura nga temperaturat e larta. Në Azi, valët e zgjatura dhe intensive të të nxehtit po marrin jetë dhe po kërcënojnë sigurinë ushqimore.
Ndryshimet klimatike të shkaktuara nga njerëzit janë shtytësi kryesor i kësaj vape të jashtëzakonshme, tha Burgess. “Temperatura globale e ajrit është drejtpërdrejt proporcionale me përqendrimin e gazeve serrë në atmosferë”, u shpreh ajo.
Një studim i fundit zbuloi se ndryshimi i klimës luajti një rol “absolutisht dërrmues” në valët e të nxehtit në SHBA, Kinë dhe Evropën Jugore këtë verë.
Ardhja e El Niño, një luhatje natyrore klimatike me një ndikim të ngrohjes, nuk ka pasur një ndikim të madh në temperaturat pasi është ende në fazën e zhvillimit, tha Burgess, por do të luajë një rol shumë më tepër vitin e ardhshëm, shtoi ajo, dhe ka të ngjarë të rrisë temperaturat edhe më të larta.
Lajmi se korriku do të jetë muaji më i nxehtë vjen mes një morie rekordesh alarmante që tashmë janë thyer dhe më pas janë thyer sërish këtë verë.
Muaji i kaluar ishte qershori më i nxehtë i regjistruar me një “diferencë të konsiderueshme”, sipas Copernicus.
Më pas, në korrik, bota përjetoi ditën e saj më të nxehtë të regjistruar. Më 6 korrik, temperatura mesatare globale u rrit në 17.08 gradë Celsius (62.74 Fahrenheit), sipas të dhënave të Copernicus, duke mposhtur rekordin e mëparshëm të temperaturës prej 16.8 gradë Celsius (62.24 Fahrenheit) të vendosur në gusht 2016.
Çdo ditë që nga 3 korriku ka qenë më e nxehtë se rekordi i vitit 2016.
“Jemi shtatë muaj në 2023 dhe pothuajse çdo muaj i këtij viti ka qenë në top pesëshen më të nxehtit të regjistruar”, tha Burgess, duke shtuar se nëse tendencat vazhdojnë në vjeshtë dhe dimër, 2023 ka të ngjarë të jetë ndër vitet më të ngrohta të regjistruara ndonjëherë.
Nxehtësia e oqeanit është gjithashtu në nivele rekord. Në mesin e majit, temperaturat globale të sipërfaqes së oqeanit arritën “nivele të paprecedentë” për kohën e vitit.
“Ajo që po shohim tani, nuk e kemi parë më parë,” tha Burgess.
Kim Cobb, një shkencëtare klimatike në Universitetin Broën, e cila nuk ishte e përfshirë në raport, e quajti rekordin e ri të temperaturës së korrikut “duke rënë në sy”, por paralajmëroi se do të thyhet përsëri.
“Është e frikshme të kujtosh se në një dekadë tjetër, ky do të shihet si një vit relativisht i freskët, ka shumë të ngjarë,” tha ajo, duke shtuar, “nëse njerëzve nuk u pëlqen ajo që po shohin këtë verë, ata do të jenë në mjaft tronditje në nivelet më të larta të ngrohjes drejt të cilave po shkojmë.”
Petteri Taalas, sekretari i përgjithshëm i ËMO, tha se moti ekstrem i korrikut zbulon “realitetin e ashpër të ndryshimit të klimës”.
“Nevoja për të reduktuar emetimet e gazrave serrë është më urgjente se kurrë më parë”, tha ai në një deklaratë. “Veprimet klimatike nuk janë një luks, por një domosdoshmëri.”
