Makinat flasin dhe shkruajnë tashmë si ne: ChatGPT e vërteton këtë, një sistem komunikimi i krijuar nga Inteligjenca Artificiale, i cili dallon deri edhe moshën dhe kulturën e bashkëbiseduesve dhe u përshtatet atyre për t’u kuptuar më mirë. A është ky një tjetër hap drejt zëvendësimit të njeriut?
Në fillim ishte HAL 9000, kompjuteri i krijuar nga Stanley Kubrick për filmin “2001: A Space Odyssey”, në vitin 1968.
Një “kalkulator elektronik” që ndërvepronte me astronautët dhe i mbështeste ata në misionin e tyre. Sa keq, që doli të ishte “i keqi” i historisë: po përpiqej të vriste shokët që donin ta çaktivizonin. Pas më shumë se 50 vjetësh, një kompjuter kaq i avancuar ende nuk ekziston, por diçka e ngjashme është në horizont falë Inteligjencës Artificiale (AI).
Çfarë nënkuptohet me Inteligjencë Artificiale?
Është një degë e teknologjisë së informacionit që zhvillon sisteme të afta për të kryer aktivitete të kryera nga inteligjenca njerëzore: arsyetimi, të mësuarit, perceptimi, të kuptuarit e gjuhës. Duke dashur të thjeshtojë: ashtu si një fëmijë mëson falë vëzhgimit të botës që e rrethon, një Inteligjencë Artificiale evoluon duke mësuar pak a shumë në mënyrë të pavarur, përmes arsyetimit dhe marrëdhënies midis gjërave.
Origjinën e ka në mesin e viteve 1950, kur disa studiues amerikanë zhvilluan algoritmet e para të mësimit të makinerive. Që atëherë, Inteligjenca Artificiale ka gjetur aplikim në fusha të ndryshme, duke përfshirë mjekësinë, ku përdoret për të studiuar sëmundjet dhe për të zhvilluar trajtime gjithnjë e më efektive, financat, ku zhvillon produkte të reja që maksimizojnë fitimet, robotikën dhe komunikimin.
Tashmë janë të shumta faqet që ofrojnë tekste të përpunuara nga Inteligjenca Artificiale, të cilat janë jo vetëm korrekte, por edhe më të “tretshme” nga motorët e kërkimit si Google, duke garantuar shikueshmëri më të mirë dhe rrjedhimisht të ardhura më të mëdha për botuesit. Jo vetëm kaq. Falë Inteligjencës Artificiale, tregtarët krijojnë postime më me ndikim për mediat sociale, duke krijuar fushata reklamuese me ndikim për publikun. Zhvillimi i Inteligjencës Artificiale varet nga sasia dhe cilësia e të dhënave të përdorura për të trajnuar modelet. Kjo është arsyeja pse, me rritjen e kapacitetit llogaritës dhe rritjen eksponenciale të të dhënave në dispozicion, ajo po bëhet gjithnjë e më e saktë dhe e sofistikuar.
E fortë dhe e dobët
Ekzistojnë dy lloje të Inteligjencës Artificiale: “e dobët” dhe “e fortë”. E para është e specializuar në një detyrë specifike, si njohja e të folurit ose përkthimi. E dyta synon të përsërisë të gjitha funksionet njohëse të qenieve njerëzore. Duke e thjeshtuar, mund të themi se Inteligjencës Artificiale e dobët është tashmë një ndihmë e vlefshme për njerëzit në kryerjen e detyrave të ndryshme. Inteligjenca artificiale e fortë, nëse nuk menaxhohet si duhet, mund të përfaqësojë një rrezik serioz për njeriun në të ardhmen e afërt, duke qenë se ajo do të mund ta zëvendësojë atë në veprimtari, që sot janë prerogativë ekskluzive e tij.
Arsyeja pse Inteligjenca Artificiale është një nga temat më të debatuara në internet prej disa muajsh është e thjeshtë. Një kompani amerikane, OpenAi, ka vënë në dispozicion për publikun e gjerë një mjet të kollajtë për t’u përdorur: ChatGPT, një sistem i gjenerimit të gjuhës natyrore.
ChatGPT: Inteligjencë Artificiale për të gjithë
Është një algoritëm i sofistikuar, i aftë të kuptojë gjuhën njerëzore dhe të gjenerojë tekst në mënyrë autonome: në praktikë, një sistem i krijuar për të ndihmuar komunikimin midis njerëzve dhe makinave. Falë ChatGPT është e mundur të komunikosh me një Inteligjencë Artificiale, duke formuluar pyetje të drejtpërdrejta dhe fjali normale, sikur të bashkëvepronim me një njeri prej mishi e gjaku. Në versionin aktual, megjithatë, komunikimi nuk bëhet me gojë, por me shkrim. ChatGPT kupton kontekstin e pyetjes dhe përgjigjet në pak çaste, duke formuluar fjali dhe fjalime të plota dhe të artikuluara mirë.
Ai është gjithashtu në gjendje të personalizojë përgjigjen nisur nga personi që po ndërvepron. Këtë e bën duke ndryshuar tonin dhe thellësinë. Për shembull, nëse ChatGPT pyetet “çfarë jeni saktësisht?”, përgjigja e tij është: “Unë jam një model i Inteligjencës Artificiale i trajnuar nga OpenAi. Qëllimi im është të gjeneroj në mënyrë autonome tekst, t’u përgjigjem pyetjeve dhe të ndihmoj me detyra që kërkojnë të kuptuarit dhe prodhimin e gjuhës.”
Por nëse më pas pyesni “si do t’ia shpjegonit punën tuaj një fëmije kopshti?”, sistemi thotë: “Unë jam si një mik gjigant imagjinar që mund t’u përgjigjet shumë pyetjeve dhe mund të bëjë gjëra interesante me fjalë, si të tregojë histori apo të ndihmojë me detyrat e shtëpisë”.
Rezultate të personalizuara
Si i ofron ChatGPT rezultatet e personalizuara? Duke përdorur një teknologji të quajtur “Transformer”. Është një model i “trajnuar” në bazë të sasive të mëdha të të dhënave të disponueshme në internet (chat, mesazhe, email, etj.). Falë përpunimit të këtij mali gjigand të dhënash, sistemi ka fituar aftësinë për të gjeneruar tekst në mënyrë natyrale dhe të rrjedhshme.
Për më tepër, me një algoritëm kompleks të mësimit të makinerive, sistemi ka mësuar gjithashtu të “përqendrohet” në disa fjalë ose fraza të tekstit, duke arritur në thelbin e kuptimit të një fjalimi, deri në nuancat më të vogla.
Siç pranojnë vetë krijuesit e tij, sistemi nuk është plotësisht pa të meta dhe ndonjëherë mund të gjenerojë përgjigje që nuk janë plotësisht të sakta. Por është një pikënisje, jo një pikë mbërritjeje. Që sot, në fund të fundit, teknologjia na ka mësuar për të bashkëvepruar me makina dhe sisteme gjithnjë e më të sofistikuara. Një shembull përfaqësohet nga të ashtuquajturit “asistentë virtualë”, si Alexa i Amazon, Siri i Apple ose Google Now për botën Android. Ose kur vizitojmë Google për të kërkuar diçka. Edhe atëherë, në fakt, ne ndërveprojmë me një makinë. Ajo “përpiqet të na kuptojë” dhe kthen një sërë rezultatesh. Kushdo që e bën pyetjen më mirë merr përgjigjet më të mira.
Prandaj nuk është rastësi që në fushën e motorëve tashmë ka filluar një betejë mes gjigantëve, se kush do të jetë në gjendje të shfrytëzojë i pari – dhe më mirë – Inteligjencën Artificiale.
Miliona përdorues, miliarda dollarë
Përballë një sistemi kaq të sofistikuar, është e qartë se bota e Internetit është mobilizuar masivisht. Ndër të tjera, në këta muajt e parë të eksperimentimit, ChatGPT është vënë në dispozicion të publikut falas dhe kjo ka favorizuar përhapjen e tij. Në fakt, ajo ka mbledhur miliona përdorues, duke vendosur një rekord të të gjitha kohërave për sa i përket shpejtësisë së rritjes, si dhe miliarda financime të marra nga industritë e teknologjisë, si Microsoft.
Cila do të jetë e ardhmja e ChatGPT?
Ja çfarë thotë vetë Inteligjenca Artificiale kur merret në pyetje drejtpërdrejt për këtë temë. “E ardhmja e ChatGPT është e vështirë të parashikohet me siguri, por disa tendenca sugjerojnë se ajo do të vazhdojë të jetë një teknologji e rëndësishme dhe me zhvillim të shpejtë. Ka të ngjarë që të integrohet gjithnjë e më shumë në sisteme të tilla si asistentët virtualë dhe sistemet automatike të gjenerimit të tekstit, falë një përmirësimi të vazhdueshëm në performancë.
Në të vërtetë, ChatGPT do të vazhdojë të zhvillohet për të përmirësuar shpejtësinë, saktësinë dhe aftësinë për të kuptuar kontekste komplekse. Kjo do të çojë në një ndërveprim gjithnjë e më të natyrshëm me përdoruesit dhe, ndoshta, në zhvillimin e teknologjive të reja të bazuara në ChatGPT si sisteme më të avancuara të përkthimit me makinë ose sisteme të inteligjencës artificiale për krijimin automatik të përmbajtjes. Këto janë vetëm disa shembuj të evolucioneve të mundshme të ardhshme të ChatGPT. Por është e rëndësishme të mbani mend se Inteligjenca Artificiale dhe teknologjia po evoluojnë vazhdimisht, dhe për këtë arsye është e mundur që e ardhmja e ChatGPT të zhvillohet ndryshe nga sa pritej”.
Çfarë do të bëhet me njeriun?
Nëse e ardhmja e Inteligjencës Artificiale është kaq e paparashikueshme, çfarë do të bëhet me njeriun? A do ta zëvendësojë ndonjëherë një Inteligjencë Artificiale super e zhvilluar? Ja çfarë mendon ChatGPT. “Inteligjenca artificiale nuk mund të zëvendësojë plotësisht njerëzit, sepse i mungon kreativiteti, ndjeshmëria dhe morali i qenieve njerëzore. Megjithatë, mund të përdoret për të automatizuar disa detyra dhe për t’i bërë shumë detyra më efikase, më të thjeshta dhe më të shpejta. Inteligjenca artificiale mund të zëvendësojë disa punë manuale ose të përsëritura, por ka më shumë gjasa të punojë së bashku me njerëzit dhe t’i mbështesë ata në kryerjen e detyrave të tyre.
Është për të ardhur keq që ChatGPT më pas shton: “E rëndësishme është që Inteligjenca Artificiale të përdoret me përgjegjësi dhe që qeniet njerëzore të kontrollojnë gjithmonë përdorimin e saj, pasi teknologjia nuk mund të jetë plotësisht e lirë nga implikimet morale dhe sociale”.
Pyetja në këtë pikë bëhet: a do të jemi në gjendje ta bëjmë këtë? Apo do të biem të gjithë viktima të një HAL 9000 të fuqishëm të kohëve moderne? / AirOne – Bota.al
