Në diskutimet midis stafit të Ministrisë së Mbrojtjes greke dhe amerikanëve nga Zyra e Programit të Përbashkët të Gjuajtësve (JPO), Uashingtoni ka propozuar vitin 2028 si vit historik për të filluar dorëzimin e 20 F-35-ve të pare.
Në vitin 2028 pritet të përfundojë modernizimi i 83 F-16 të Forcave Ajrore në versionin Viper dhe amerikanët propozojnë të fillojë menjëherë pas programit të dorëzimit të F-35.
Shitësit amerikanë propozojnë t’i dorëzojnë Forcave Ajrore Greke katër F-35 në vitin 2028, dy në 2029, tre në 2030, tre në 2031, katër në 2032 dhe katër F-35 të fundit në 2033.
Kostoja e blerjes ende nuk mund të përcaktohet saktësisht. Amerikanët e kompanisë prodhuese Lockheed Martin kanë shpjeguar se kostoja e “fluturimit” për çdo F-35A arrin në rreth 80 milionë dollarë.
Vetëm për të blerë 20 avionët e parë luftarakë, pa armë dhe pa përfshirë koston e trajnimit të pilotëve të Forcave Ajrore, do të duhen 1.6 miliardë dollarë.
Po të shtojmë koston e infrastrukturës F-35, punën që do të bëjnë kompanitë greke, trajnimin e pilotëve të Forcave Ajrore dhe pjesët e kërkuara të këmbimit për periudhën nga dorëzimi i parë deri në dorëzimin e avionit të 20-të luftarak, buxheti i programit mund të rritet në 3.5-3.7 miliardë dollarë.
Ky do të jetë çmimi për blerjen e 20 F-35-ve të parë që qeveria ka vendosur të marrë për Forcat Ajrore Helenike në gjeneratën e re të realitetit të aviacionit.
Kostoja e porosisë ka përfshirë blerjen e katër simulatorëve të fluturimit që në thelb janë vetë F-35 pa motor.
Për të trajnuar në terren operatorët që do të jenë përgjegjës për fluturimin e avionëve të shtrenjtë luftarakë, simulatori i ofruar përbëhet nga të gjitha sistemet e F-35, pa “predhë” dhe motorin, funksionet e të cilit pasqyrohen në tendë n e simulatorit.
Sa kushtojnë këta katër simulatorë F-35? Pothuajse 220 milionë dollarë, pra sa tre avionë të rinj!
Por në botën komplekse dhe labirintike të shpenzimeve të mbrojtjes, asgjë nuk është e thjeshtë, përveç zgjedhjes së armës për të blerë.
Pas vendimit për blerjen e avionëve luftarakë amerikanë F-35 – që aktualisht konsiderohen si më të mirët, mbetet të vendoset se cila do të jetë forma e marrëveshjes për këtë blerje.
Greqia ka dy opsione: të marrë avionin pa u përfshirë në marrëveshje bashkëprodhimi të disa pjesëve të tyre, ose të nënshkruajë marrëveshje bashkëpunimi industrial në mënyrë që prodhimi i disa pjesëve të avionit dhe pajisjeve të tij të ndërmerret nga kompanitë greke, duke mbledhur sasitë përkatëse nga eksportet e asaj që do të prodhohet.
Vendimi nuk është i thjeshtë sepse pjesëmarrja në prodhim kërkon investim, pra para dhe kjo e rëndon buxhetin.
Por ky investim mund të ketë një kthim të madh financiar, padyshim që do të përmirësojë teknologjikisht industrinë greke të mbrojtjes, do të ofrojë njohuri të vlefshme dhe do të sigurojë shumë vende pune të nivelit të lartë në sektorin aeronautik dhe teknologjik në përgjithësi./Albeu.com/
