Pesë fëmijë të vegjël nga Afrika të cilët ndodheshin vetëm në shtëpi kanë vdekur, kur një zjarr përfshiu shtëpinë e tyre.
Fëmijët, të moshës nga një deri në tetë, ishin vëllezër e motra dhe kushërinj. Sipas autoriteteve nëntat e tyre kishin dalë për të pirë pranë kryeqytetit të Afrikës së Jugut, Pretoria, të shtunën në mbrëmje.
Rreth orës 4:26 të mëngjesit të së dielës, shërbimet e urgjencës u thirrën për të shuar zjarrin në një vendbanim informal të Itirelengut, në jugperëndim të qytetit.
Katër kasolle u ndezën nga flakët, duke marrë jetën e Lethokuhle dhe Siyanda Masango, një dhe katër vjeç, së bashku me kushërinjtë e tyre Senzo Mahlatsi Machika, dy vjeç, Themba Thulane, gjashtë vjeç dhe Dimakatso tetë vjeç.
“Trupat e fëmijëve ishin afër njëri-tjetrit dhe duket se ata vdiqën duke mbajtur njëri-tjetrin“, tha fqinji Gilbert Mahlelebe.
Nënat Lindiwe Machika, 39 vjeç dhe Zanele Machika, 36 vjeç u arrestuan dhe secila u akuzuan për pesë akuza për neglizhencë të fëmijëve dhe pesë akuza për vrasje me faj.
Babai i tre prej fëmijëve, Johannes Masongëane, u zgjua nga një telefonatë nga vendasit, duke i thënë atij se fëmijët e tij kishin vdekur. Ai i shokuar nuk mund të mblidhte mendjen dhe nuk e besonte se fëmijët e tij ishin bërë hi.
Prindi i shkatërruar tha për gazetën lokale SowetanLIVE: Isha me fëmijët e mi të shtunën dhe partnerja ime më tha se po i merrte fëmijët tanë për të vizituar tezen e tyre. Nuk e dija se do të flinin atje dhe mësova për këtë vetëm vonë në mbrëmje. Rreth orës 3 të mëngjesit mora një telefonatë se fëmijët e mi ishin djegur. Kur arrita në vendngjarje, kuptova se fëmijët e mi ishin djegur dhe nuk dalloheshin. Nëna e tyre dhe motra e saj nuk ishin aty. Më kanë shkatërruar jetën. Kam humbur gjithçka.
Të dyja nënat, të cilat janë ende në paraburgim nga policia, dhanë adresën e zotit Masongwane si vendin ku do të qëndronin nëse Gjykata e Magjistraturës së Atteridgeville, do t’i jepte lirimin me kusht.
Por Masongwane refuzoi t’i ndihmonte ata, duke thënë: Unë nuk i dua ata pranë meje, ato nuk mund të jetojnë të lira. Nuk do t’i fal kurrë, ata duhet të kalben në burg.
Gjyshja nga babai i fëmijëve Johanna tha: Jam e mërzitur sepse fëmijët patën një jetë të mirë me mua dhe tani ata janë larguar. Nënat e tyre duhet të qëndrojnë atje dhe të vdesin në burg sepse ne humbëm fëmijët, për shkak të alkoolit, ata meritojnë të vdesin në burg.
Mahlelebe tregoi se si atij dhe disa të tjerëve iu desh të përdornin kova me ujë për të vënë nën kontroll flakët vetë, sepse rrugët në zonën e mbushur me njerëz ishin shumë të ngushta për t’u futur në një zjarrfikës.
Itirelengu është klasifikuar prej kohësh si një vend i rrezikshëm për të jetuar për popullsinë e tij prej rreth 30,000 njerëzish që jetojnë kryesisht në varfëri. Me akses jashtëzakonisht të kufizuar në infrastrukturën zyrtare, banorët kanë vendosur lidhje të paligjshme të energjisë elektrike, të cilat paraqesin kërcënim të madh nga zjarri.
Përfaqësuesi i qeverisë lokale për vendbanimet njerëzore, Lebogang Maile, vizitoi Itirelengun të hënën dhe tha se të gjithë banorët e tij duhej të zhvendoseshin sepse është ‘i pabanueshëm’.
“Nuk mund të jap afate kohore se kur do të zhvendosen këta njerëz, por qyteti duhet të bëjë diçka për këtë vend, njerëzit nuk supozohet të qëndrojnë këtu,” tha ai.
Itireleng është vetëm një nga mijëra vendbanimet informale në Afrikën e Jugut, të cilat të gjitha janë të ndjeshme ndaj zjarreve për shkak të mbipopullimit dhe ndërtimeve të dobëta.
Vetëm në vitin 2019 janë raportuar 5,544 zjarre marramendëse të vendbanimeve informale, viti më i fundit për të cilin janë të disponueshme këto të dhëna nga Universiteti Stellenbosch. Qeveria dhe drejtuesit vendorë kanë qenë prej kohësh nën presion për të adresuar këtë çështje, por kjo është një çështje e ndërlikuar.
Maile tha për kanalin televiziv eNCA se ishte një “sfidë e madhe dhe e madhe për qeverinë që të parandalonte rritjen e vazhdueshme të vendbanimeve joformale”.
“Ne duam t’i nxisim komunitetet tona që të bashkëpunojnë dhe të punojnë me ne për të parandaluar rritjen e kërpudhave të vendbanimeve joformale,” tha ai.
