Shqiptarët në Maqedoninë e Veriut janë optimist më të mëdhenj për ardhmërinë e vendit, më shumë besojnë në suksesin e integrimeve evropiane, si dhe në ndihmën nga NATO dhe SHBA, por kanë besim më të ulët në institucionet shtetërore, sidomos në polici, ndërsa mendim të njëjtë kanë me maqedonasit kur është në pyetje rreziku nga pandemia me Covid-19 dhe korrupsionin në vend.
Edhe maqedonasit dhe shqiptarët pajtohen se marrëdhëniet ndëretnike nuk bien te problemet kryesore me të cilat ballafaqohet vendi
Shkup, 22 shtator – Në një hulumtim në të cilën kanë qenë të përfshirë 1.201 të anketuar, mori parasysh karakteristikat demografike të popullsisë, si dhe përkatësinë etnike të të anketuarve. Rezultatet gjithashtu japin shpërndarjen e përgjigjeve sipas përkatësisë etnike, nga të cilat mund të nxirren përfundime interesante për gjendjen disponimin e qytetarëve nga komunitete të ndryshme dhe marrëdhëniet midis tyre.
Në pyetjen se cilat janë problemet kryesore në vend, ku janë përfshirë 36 të tilla si papunësia, korrupsioni, ekologjia, deri tek problemet politike, siç është bllokimi i Bullgarisë, si problem më i madh edhe maqedonasit edhe te shqiptarët është pandemia me Covid -19. Problemi më i madh u theksua nga 27.7 për qind e maqedonasve të anketuar dhe 24.4 për qind e të anketuarve shqiptarë. Në kombësitë e tjera ajo përqindje është 20 për qind dhe rezultati i përgjithshëm është 26 për qind. Maqedonasit dhe shqiptarët gjithashtu dhanë pothuajse të njëjtat përgjigje në pyetjen nëse korrupsioni është një nga problemet kryesore në vend (10.6 dhe 10.5 për qind), por shfaqet një pabarazi befasuese në qëndrimin ndaj çështjes së krimit në përgjithësi. Krimi u citua si një nga problemet kryesore në vend nga 12,9 për qind e maqedonasve të anketuar, dhe vetëm 1.1 për qind e shqiptarëve të anketuar. Në kombësitë e tjera, ajo përgjigje u dha nga 10.6 për qind e të anketuarve.
TENSIONET NDËRETNIKE JANË ULUR
Përgjigjet e diferencuara në bazë të vijave etnike për perceptimin e marrëdhënieve ndëretnike në vend janë indikative dhe inkurajuese. Marrëdhëniet ndëretnike u cituan si një nga problemet kryesore në vend nga vetëm 0.3% e të anketuarve maqedonas dhe 0.4% e të anketuarve shqiptarë. Dhe e ashtuquajtura Platforma e Tiranës, e cila ishte shumë aktuale në një kohë, konsiderohet një problem i madh nga vetëm 0.1 për qind e të anketuarve maqedonas.
Marrëdhëniet ndëretnike gjithashtu perceptohen rrallë si një problem serioz – 0.3% mes maqedonasve dhe 0.2% midis shqiptarëve. 0.2% e maqedonasve dhe 0.5% e shqiptarëve të anketuar e konsiderojnë problemin diplomatik me Bullgarinë një problem të madh.
Ekzistojnë dallime të mëdha në përgjigjet ndaj problemeve ekonomike, të shikuara sipas përkatësisë etnike të të anketuarve. Papunësia u përmend si problemi kryesor në vend nga 53.1 për qind e të anketuarve, dhe vetëm 21.7 për qind e maqedonasve të anketuar. Në mënyrë të ngjashme, varfëria dhe standardet e ulëta u cituan nga 18.6 për qind e të anketuarve maqedonas si problemi kryesor, dhe i lartë 26 për qind e shqiptarëve. Në të njëjtën kohë, duket se të anketuarit shqiptarë janë më të kënaqur me cilësinë e shërbimeve shtetërore dhe funksionimin e institucioneve (arsimi, shëndetësia) sesa ato maqedonase. Ky është një problem për 6.2 për qind të shqiptarëve dhe 16.2 për qind të maqedonasve të anketuar.
Nga ana tjetër, shqiptarët janë më pak të kënaqur (8.5 për qind) me infrastrukturën (kanalizimet, rrugët), krahasuar me maqedonasit (2.3). Maqedonasit (4.2) janë më të pakënaqur me funksionimin e qeverisë aktuale në krahasim me shqiptarët (1 për qind). Shqiptarët duket se janë më optimistë kur bëhet fjalë për të ardhmen e vendit. Për 34.3 për qind të shqiptarëve të anketuar, vendi në përgjithësi po lëviz në drejtimin e duhur, dhe për 58.4 prej tyre në drejtimin e gabuar. Në mesin e maqedonasve, 28.6 për qind u përgjigjën se vendi po shkon në drejtimin e duhur, dhe deri në 65.0 për qind – në drejtimin e gabuar. Në përputhje me këtë, parë një vit më parë, më shumë maqedonas presin që gjendja e tyre ekonomike të përkeqësohet (36.6%) dhe më pak shqiptarë (28.3). Gjithashtu më të kënaqur me përparimin e tyre ekonomik vitin e kaluar janë shqiptarët (14.2), krahasuar me maqedonasit (11.2 për qind).
POLICIA DHE PENDAROVSKI, “JOPOPULLORË” TE SHQIPTARËT
Kur bëhet fjalë për besimin në institucionet shtetërore, ka përgjigje interesante për besimin tek policia dhe institucioni i Presidentit. 9% e maqedonasve kanë besim të madh në polici, dhe vetëm 3.2% e shqiptarëve. Në të njëjtën kohë, rreth 25.7 për qind e maqedonasve dhe 17.6 për qind e shqiptarëve kanë mosbesim të madh në polici. “Deri diku nuk kanë besim” në MPB 28.3 për qind e maqedonasve të anketuar dhe 30.1 për qind e shqiptarëve të anketuar.
9.9 për qind e maqedonasve dhe 2.7 për qind e shqiptarëve kanë besim të madh tek Presidenti i vendit, dhe 35.6 për qind e maqedonasve dhe 26.5 për qind e shqiptarëve të anketuar nuk kanë besim fare. 43.6 për qind e maqedonasve dhe 28.8 për qind e shqiptarëve nuk i besojnë fare Qeverisë. Qeveria gëzon besim të madh në mesin e 5.6 të anketuarve maqedonas dhe 3,4 të anketuarve shqiptarë. Besimi në gjykata, vetëqeverisje lokale dhe Parlament është tradicionalisht i ulët dhe i barabartë në mesin e të gjitha bashkësive etnike. Shqiptarët kanë më shumë besim në partitë e tyre politike sesa maqedonasit (5.0 krahasuar me 1.5% që kanë “besim të madh te partitë”). 29.9% e të anketuarve shqiptarë dhe 39.9% e të anketuarve maqedonas nuk u besojnë aspak palëve. Mosbesimi është i ngjashëm me kombësitë e tjera – 27.0 për qind. 40.5 për qind e maqedonasve dhe 33.3 për qind e shqiptarëve të anketuar nuk i besojnë fare opozitës.
SHQIPTARËT KANË MË SHUMË BESIM TE BE-ja SESA MAQEDONASIT
Besimi në Bashkimin Evropian duket se po bie me shpejtësi të ndryshme në mesin e qytetarëve të etnive të ndryshme në vend. 37 për qind e shqiptarëve të anketuar kanë “besim të madh në Bashkimin Evropian”, ndërsa maqedonasit vetëm 11.9 për qind. 28 për qind të maqedonasve nuk i besojnë fare BE -së, dhe vetëm 3.3 për qind të shqiptarëve të anketuar. 43.1 për qind e të anketuarve shqiptarë dhe 13.2 për qind e maqedonasve kanë besim të madh në NATO. 28% e maqedonasve nuk i besojnë NATO -s, dhe vetëm 3% e shqiptarëve që morën pjesë në anketë. Sa i përket besimit në Shtetet e Bashkuara të Amerikës, 37.6 për qind e shqiptarëve kanë besim të madh në aleatin strategjik të Republikës së Maqedonisë së Veriut. Ndaj SHBA-së besim të madh kanë 5.1 për qind nga maqedonasit, ndërsa aspak nuk kanë besim 31 për qind të të anketuarve. Te shqiptarët përqindja e tyre që nuk kanë aspak besim te amerikanët është 6.8 për qind, ndërsa te kombësitë tjera 28.8 për qind. /koha.mk/
