Izraeli dhe Hamasi kanë arritur një marrëveshje për shkëmbimin e 50 pengjeve të mbajtura në Gaza për një pauzë katër-ditore luftimesh.
Sipas marrëveshjes, gjithashtu duhet të lirohen 150 gra dhe fëmijë palestinezë të mbajtur në burgjet izraelite dhe të ketë rritje të sasisë së ndihmave humanitare të lejuara në Gaza.
Katari, si ndërmjetës, tha se zbatimi i marrëveshjes do të nisë të aplikohet pas 24 orësh.
Presidenti amerikan tha se marrëveshja do t’i jepte fund “një sprove të papërshkrueshme” për pengjet dhe “lehtësonte vuajtjet e familjeve të pafajshme palestineze”.
Qeveria izraelite u zotua të vijojë luftën me trupa në terren për të eliminuar Hamasin dhe për të kthyer pjesën tjetër të më shumë se 200 pengjeve që personat e armatosur të Hamasit rrëmbyen gjatë një sulmi ndërkufitar në Izraelin jugor më 7 tetor, ku u vranë 1200 njerëz.
Hamasi – të cilin Izraeli, SHBA dhe fuqitë e tjera perëndimore e klasifikojnë si organizatë terroriste – tha se marrëveshja do t’u japë palestinezëve kohë për t’u rikuperuar pas një sulmi intensiv ajror dhe tokësor izraelit për të cilin qeveria e tij në Gaza ka thënë se ka vrarë më shumë se 14,000 njerëz.
Cilët pengje do të lirohen?
Pasi bisedimet vazhduan vonë deri në orët e para të mëngjesit të së mërkurës, qeveria e koalicionit izraelit më në fund nënshkroi këtë marrëveshje.
Një deklaratë nga zyra e kryeministrit Benjamin Netanyahu njoftoi se 50 gra dhe fëmijë do të lirohen gjatë katër ditëve, kohë gjatë së cilës “do të mbahet një pauzë në luftime”.
Ai gjithashtu i ofroi Hamasit një nxitje për të liruar më shumë, duke thënë: “Lirimi i çdo 10 pengjeve shtesë do të përkthehet në një ditë pauze shtesë në luftime”.
Yolande Knell e BBC-së në Jerusalem thotë se kjo është e rëndësishme për familjet e pengjeve, disa prej të cilëve kanë thënë se nuk duan të shohin një marrëveshje të pjesshme.
50 pengjet që pritet të lirohen në katër grupe nga 12 sipas marrëveshjes do të jenë shtetas izraelitë ose me shtetësi të dyfishtë.
Asnjë listë me emra nuk është publikuar, por një zyrtar i lartë amerikan u tha gazetarëve se të paktën tre shtetas amerikanë – përfshirë tre vjeçarin Abigail Idan, prindërit e së cilës u vranë më 7 tetor – do të ishin mes tyre.
Një zyrtar i lartë izraelit tha të martën pasdite se Hamasi gjithashtu mund të lirojë në mënyrë të njëanshme 26 shtetasit tajlandezë që besohet të jenë mes pengjeve.
Komiteti Ndërkombëtar i Kryqit të Kuq ka thënë se është i gatshëm të lehtësojë çdo lirim, siç bëri stafi i tij kur Hamasi liroi dy gra izraelito-amerikane dhe dy gra izraelite muajin e kaluar.
Forcat izraelite që operojnë brenda Gazës kanë shpëtuar gjithashtu një ushtare dhe kanë gjetur trupat e dy pengjeve të tjera femra – një ushtare dhe një civil.
Qeveria izraelite tha gjithashtu se do të “vazhdojë luftën në mënyrë që të kthejë në shtëpi të gjithë pengjet, të përfundojë eliminimin e Hamasit dhe të sigurojë që nuk do të ketë asnjë kërcënim të ri për Shtetin e Izraelit nga Gaza”.
Çfarë do të ndodhë në Gaza?
Një deklaratë më e gjatë e Hamasit dha më shumë detaje se çfarë pritej nga kjo marrëveshje.
Ai tha se i gjithë aktiviteti i dronëve dhe avionëve izraelitë pritej të ndalet për katër ditë në jug të Gazës.
Por në veri – i cili ka qenë objektivi kryesor i operacioneve izraelite për të çmontuar Hamasin – e njëjta gjë do të mbahet vetëm nga ora 10:00 deri në 16:00 me orën lokale (08:00-14:00 GMT) çdo ditë.
Trupat dhe tanket izraelite pritet të qëndrojnë në pozicionet e tyre brenda Gazës gjatë pauzës katërditore, por në deklaratën e Hamasit thuhet se forcat izraelite nuk do të sulmojnë apo arrestojnë askënd.
Marrëveshja do të lejojë 200 kamionë që transportojnë ndihma, katër cisterna karburanti dhe katër kamionë që transportojnë gaz të hyjnë në Gaza përmes kalimit Rafah të Egjiptit në secilën prej katër ditëve.
Por kuptohet që rritja e karburantit – e nevojshme dëshpërimisht për gjeneratorët spitalorë, dekripëzimin e ujit dhe objektet e ujërave të zeza – do të zgjasë vetëm për aq kohë sa pauza.
Izraeli ndërpreu energjinë elektrike dhe shumicën e ujit si dhe ndaloi dërgesat e ushqimit, karburantit dhe mallrave të tjera në Gaza në hakmarrje për sulmin e Hamasit.
Izraeli ka lejuar 1,399 kamionë me furnizime humanitare të hyjnë përmes Egjiptit gjatë muajit të kaluar, krahasuar me një mesatare mujore prej 10,000 para luftës, sipas OKB-së. Ushtria e Izraelit bllokoi të gjitha dërgesat e karburantit deri një javë më parë, duke thënë se mund të vidhej nga Hamasi dhe të përdorej për qëllime ushtarake.
Dhe megjithëse marrëveshja do t’u lejojë njerëzve në Gaza kalimin e sigurt nga veriu në jug, ajo nuk do të lejojë qindra mijëra njerëz të zhvendosur nga veriu të kthehen në shtëpi.
Po të burgosurit palestinezë?
Hamasi tha se marrëveshja do të sigurojë gjithashtu lirimin e 150 të burgosurve palestinezë – të gjithë gra dhe fëmijë – nga Izraeli.
Deklarata e qeverisë izraelite nuk e përmendi këtë, por të mërkurën në mëngjes ministria e saj e drejtësisë publikoi një listë në hebraisht me emrat e 300 të burgosurve të kualifikuar për lirim si pjesë e marrëveshjes – bazuar në mundësinë që Hamasi të pranonte të lironte më shumë pengje.
Sipas gazetës izraelite Haaretz, pesë janë të rinj deri në 14 vjeç, të burgosur për vepra që variojnë nga hedhja e bombave me zjarr deri tek zjarrvënia. /albeu.com
