Avdiivka ishte në vijën e parë të luftës midis Kievit dhe Moskës për gati një dekadë. Luftimet e ashpra u zhvilluan në qytet për muaj të tërë pas pushtimit të plotë të Ukrainës nga Rusia gati dy vjet më parë.
Ushtria ukrainase e braktisi qytetin të shtunën, duke i dhënë Rusisë fitoren e saj më të rëndësishme në muaj, shkruan CNN.
“Lëri 300 (të plagosurit),” thuhet se u urdhërua një ushtar, “dhe digj gjithçka”.
Disa orë pasi trupat ruse ngritën flamujt e tyre mbi Avdiivka, ka dalë një histori e tmerrshme e disa ushtarëve të plagosur që nuk arritën të shpëtonin, dhe u vranë më vonë ndërsa trupat ruse arritën në pozicionin e tyre.
Ushtarët ukrainas atje ishin pjesë e Brigadës 110, e njohur si Zenit.
Ndërsa forcat ruse përparuan përmes Avdiivka javën e kaluar, Zenit u vu nën sulm të rëndë.
Ushtarët e vendosur atje bënë përpjekje të dëshpëruara për t’u shpëtuar rrënojave të qytetit, sipas Viktor Biliak, një nga ushtarët atje.
Në një postim në Instagram, Biliak përshkroi rrugën e rrezikshme që i priste.
“Jashtë kishte zero dukshmëri. Luftonim për mbijetesë. Artileri armike. Rruga për në Avdiivka është e mbushur me kufoma ukrainase”, ka shkruar ai.
Përfundimisht një komandant e informoi atë përmes radios se të plagosurit nuk do të evakuoheshin. Gjashtë burra mbetën pas. Mesazhet që ata lanë ishin të vështira për t’u lexuar, tha Biliak.
“Dëshpërimi i tyre, dënimi i tyre. Do të qëndrojë gjithmonë me ne. Më të guximshmit janë ata që vdesin”, tha ai.
Ushtarët e lënë pas
Avdiivka ka qenë në vijën e frontit që kur separatistët pro-Moskë pushtuan pjesë të mëdha të rajonit të Donbasit, duke përfshirë qytetin e afërt të Donetskut, në vitin 2014.
Vitet e luftimeve e kanë kthyer qytetin në një fortesë. Por me ushtrinë e Ukrainës nën presion përgjatë disa pikave në vijën e frontit dhe përballë municioneve dhe mungesës së fuqisë punëtore, ushtria ruse mund të ketë ndjerë një dritare mundësie. Ai goditi zonën me sulme ajrore dhe artileri përpara se të intensifikonte sulmin tokësor.
Forcat ukrainase morën vendimin gjatë fundjavës për të braktisur qytetin, duke i dhënë Rusisë fitoren e saj më të rëndësishme që kur ajo pushtoi qytetin e Bakhmut vitin e kaluar.
Presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky tha se vendimi për t’u tërhequr ishte marrë për të “shpëtuar jetën e ushtarëve tanë”.
Në mesin e të bllokuarve dhe të rrethuarve ishte një rreshter i ri 30-vjeçar dhe mjek luftarak nga rajoni i Dnipropetrovsk i quajtur Ivan Zhytnyk, i njohur ndryshe si “Django”. Ai kishte luftuar në Avdiivka për gati dy vjet, ashtu si edhe Brigada 110.
Ai ishte plagosur rëndë dhe nuk mund të lëvizte.
Të enjten, ai ishte në gjendje të kontaktonte motrën e tij Kateryna dhe anëtarët e tjerë të familjes në një video-telefonatë emocionale, një telefonatë e cila që atëherë ka marrë mbulim të gjerë në mediat ukrainase dhe sociale.
Kateryna pyet vëllain e saj: “Pra, çfarë, ata … askush nuk po vjen? Djemtë tuaj janë gjithashtu atje (me ju), apo jeni vetëm?”
Zhytnyk u përgjigj: “Të gjithë u larguan, të gjithë u tërhoqën. Na thanë se do të na merrte një makinë. Kam dy këmbë të thyera. Unë nuk mund të bëj asgjë…
Ai tha se kishte një duzinë ushtarësh në pozicionin e Zenit, katër prej të cilëve, si Zhytnyk, nuk mund të ecnin.
Kateryna përgjigjet: “Nuk e di se si të … kujt t’i telefonoj,” tha ajo duke qarë. “Nuk mund ta kuptoj. Kush do të të marrë?”
Askush nuk e bëri.
Gazetarët ukrainas që punojnë me Slidstvo.info më vonë biseduan me të afërmit e tre prej ukrainasve që mbetën të plagosur në pozicion.
Kateryna tha për Slidstvo.info: “Ata kishin qenë duke pritur për automjetin (evakuimit) për një ditë e gjysmë. Dhe kur e kuptuan se askush nuk po vinte për t’i marrë, filluan t’i thërrasin të gjithë. Kur më thirri Ivani, kishte shumë dhimbje, po i mbaronin ilaçet dhe ushqimi.”
Më vonë të enjten, një tjetër i afërm arriti të fliste me Zhytnyk përmes lidhjes video, sipas Kateryna.
“Vëllai im tha se komanda kishte rënë dakord që rusët t’i nxirrnin jashtë sepse njerëzit tanë nuk do të arrinin tek ata,” tha Kateryna.
Ndërsa ata flisnin, tha ajo, video tregonte trupat ruse duke hyrë në pozicionin ku burrat ishin bllokuar.
CNN nuk e ka parë atë video.
Një tjetër nga ushtarët e bllokuar në Zenit ishte Andrii Dubnytskyi.
Gruaja e tij Liudmyla tha për Slidstvo.info: “Ne folëm në orën 10 të mëngjesit (të enjten). Ai ishte i plagosur në ijë, po tërhiqej, duke u përpjekur të bënte shaka, filloi të qante. Më pas dërguam mesazhe…”
“Mesazhi i fundit ishte në orën 12:00 se ai do të kapej,” tha ajo.
“Mami, unë jam një luftëtar”
Të premten, një video u postua nga një bloger ushtarak rus që tregonte trupat e disa prej ushtarëve. Videoja mbante emblemën e Brigadës së Parë Sllave të Ushtrisë Ruse, e cila kishte hyrë në zonën e Zenit në jug të Avdiivka dy ditë më parë, sipas llogarive të shumta.
Teksti në video thotë se është xhiruar të premten në Avdiivka në një “objekt të njësisë ushtarake”.
U referohet trupave ukrainase atje si naziste dhe thotë “vetëm vdekja po ju pret në tokën tonë”.
Kateryna e njohu trupin e vëllait të saj nga rrobat e tij dhe nga shishja e ujit që mbante.
Biliak, ushtari që postoi videon në llogarinë e tij në Instagram, njohu Andrii Dubnytskyi sepse kishte një tatuazh në formën e një kryqi në krah.
Kështu bëri edhe gruaja e Dubnytskyit, Liudmyla, e cila e gjeti videon vonë natën.
“Në orën 10:30 e gjeta këtë video, e njoha nga tatuazhi i tij”, tha ajo.
“Ai u thirr më 8 mars 2022, dhe që atëherë ai kishte qenë në Avdiivka gjatë gjithë kohës… Vajza ime ishte 4 muajshe kur ai u mobilizua,” tha ajo për Slidstvo.info.
Nëna e një tjetër prej ushtarëve bëri të njëjtin zbulim të tmerrshëm.
Heorhii Pavlov, sinjalizuesi “Panda”, kishte qenë ushtar me kontratë që nga viti 2015 dhe kishte shërbyer në pozicionin e Zenit vitin e fundit, sipas nënës së tij Inna.
“Ata pritën tre ditë për një makinë (evakuimi)”, tha ajo.
“Në datën 14 u plagos, kishte plagë me predha, në shpinë… E kam lutur shumë, bir, dorëzohu, më duhesh gjall, ka një fëmijë të vogël, 5 vjeç.”
“Ai tha: Mami, unë jam një luftëtar,” rrëfen Inna për Slidstvo.info.
“Do të doja të besoja se ata janë gjallë. E vetmja gjë që dua tani është të gjej djalin tim”, tha ajo të premten.
Disa orë më vonë ajo njohu trupin e djalit të saj në të njëjtën video ruse.
Brigada 110 tha për CNN se nuk mund të verifikonte asnjë detaj të incidentit dhe po përpiqej të kontrollonte se çfarë kishte ndodhur.
Një bloger i njohur ushtarak ukrainas, Yurii Butusov, që atëherë ka postuar emrat e të gjashtë ushtarëve që mbetën pas në pozicionin e Zenit.
“Këta të plagosur nuk ishin në gjendje të lëviznin vetë dhe nuk kishte mjete evakuimi për t’i transportuar. Për shkak të rrethimit të plotë të Zenit, asnjë automjet nuk mund të kalonte për evakuim”, tha Butusov.
Nuk dihet se si vdiqën ushtarët, por Butusov pretendoi se ushtria ruse “ekzekutoi të plagosurit e pafuqishëm të paarmatosur, të cilët u kapën dhe nuk mund të lëviznin”.
Zyra e Prokurorit të Përgjithshëm në Ukrainë tha se një hetim ishte nisur për “shkelje të ligjeve dhe zakoneve të luftës, të kombinuara me vrasje me paramendim” në rastin e ushtarëve të plagosur.
Në një deklaratë të botuar të hënën, Brigada 110 e Mekanizuar e Veçantë tha se u përpoq të negocionte me forcat ruse për të evakuuar trupat e plagosur nga pozicioni Zenit pasi u rrethua plotësisht.
“Ata ranë dakord të evakuojnë të plagosurit tanë dhe t’u ofrojnë atyre ndihmë, dhe më pas t’i shkëmbejnë ata me robër të tjerë të luftës”, thuhet në deklaratë.
Brigada më vonë mësoi se ushtarët e saj u vranë nga video e publikuar nga forcat ruse.
“Lufta është mizore dhe ne po luftojmë për liri me një çmim të lartë,” tha ai.
CNN po i drejtohet Ministrisë së Mbrojtjes Ruse për koment mbi akuzat kundër forcave ruse në Avdiivka./albeu.com
