Beteja për jetë a vdekje, pse ka rëndësi Khersoni për Ukrainën dhe Rusinë

The Economist

Me 24 shkurt, ushtria ruse pushtoi Ukrainën, duke vendosur trupat rreth Kievit. Por renda një jave pushtoi qytetin e saj të parë më të madh: Kherson, kryeqyteti i provincës jugore me të njëjtin emër.

Kherson vazhdon të jetë ende në kontrollin e forcave ruse. Natën e 28 gushtit, Ukraina nisi një ofensivë ndaj qytetit duke deklaruar se beteja për Kherson sapo kishte filluar.

Është shumë herët për të gjykuar se sa të suksesshme kanë qenë këto sulme. Por pse ka kaq shumë rëndësi rajoni për të dyja palët?

Kherson ka një vlerë të konsiderueshme ekonomike, simbolike dhe strategjike për Ukrainën. Para luftës, rajoni kishte një popullsi prej pak më shumë se 1 milion banorësh. Tokat e saj fushore e bënë atë një central elektrik bujqësor për prodhimin e domateve, shalqinjve, lulediellit dhe sojës.

Kherson tregoi një rezistencë të fuqishme, edhe pse e shkurtër ndaj pushtimit rus në ditët e para të marsit- aq i shkurtër sa zyrtarët ukrainas dyshojnë se zyrtarët lokalë të pabesë sabotuan mbrojtjen e saj.

Por rëndësia e tij kryesore është pa dyshim ajo ushtarake. Si porta për në Krimenë e kontrolluar nga Rusia në jug dhe portet e Detit të Zi të Ukrainës në perëndim, Kherson është vendi ku tani mund të përcaktohet suksesi ose dështimi i luftës të Vladimir Putinit, raporton abcnews.al.

Sipas burimeve ukrainase, 20,000-25,000 trupa ruse mendohet të jenë të dislokuar në bregun perëndimor të lumit Dnieper në dhe rreth qytetit Kherson. Shumë nga njësitë më të forta të Rusisë janë vendosur në zonë, por sulmet mbi ura nga ukrainasit kanë ndërprerë vazhdimisht furnizimin me mjete ushtarake.

Sulmet aktuale të Ukrainës duket se synojnë të krijojnë një ngërç midis dy grupeve të atyre trupave: ato në jugperëndim, brenda dhe përreth qytetit, dhe ato në veri-lindje. Nëse këta të fundit mund të bllokohen, një grup forcash të izoluara për shkak të furnizimeve dhe njësive të tjera mund të kërcënojë pozicionin e 10 deri në 12 mijë rusëve.

Territori në të cilin ata janë pozicionuar është thelbësor. Trupat rusë përdorën Kherson si një trampolinë për të sulmuar portin e Odessa në fazën e parë të luftës, megjithatë përparimi i forcave u pengua rreth Mykolaiv.

Gjeneralët ruse kanë thënë se synimi i tyre është marrja në kontroll e Odessës, si edhe e gjithë Ukraina jugore.

Nëse Ukraina do të rimarrë qytetin Kherson, do të bllokonte rrugën e Rusisë nga toka për në port. Ai gjithashtu do të ndërpresë rrugën në veri për në Kryvyi Rih, vendlindja e Volodymyr Zelensky, presidenti i Ukrainës, dhe një qendër jetike industriale që gjeneroi një të dhjetën e PBB-së së Ukrainës para luftës.

Rimarrja e qytetit Kherson dhe dobësimi i forcave ruse atje do të llogariteshin si një sukses i madh. Përparimi më në lindje do të ishte i vështirë, sepse do të kërkonte që forcat ukrainase të kalonin lumin, duke rrezikuar shumë. Por nëse Ukraina do të arrinte të përparonte në pjesën tjetër të provincës, kjo do të krijonte mundësi të tjera ushtarake.

Sistemet raketore HIMARS dhe artileri të tjera do të ishin kërcënim për linjat ruse të furnizimit nga Krimea dhe, ndoshta, pjesë të Flotës së Detit të Zi. Forcat ruse që sulmojnë veriun përmes provincës fqinje Zaporizhia do të ishin të ekspozuara ndaj rrezikut.

Përfundimisht, nëse Ukraina do të ndërmerrte një ofensivë paralele në jug nga Zaporizhia, ajo mund të kërcënonte të ashtuquajturën urë tokësore të Rusisë drejt Krimesë- edhe pse është larg.

Me pak fjalë, një kundërsulm i suksesshëm do të riformësonte gjeografinë ushtarake të Ukrainës jugore.

Do të kishte edhe pasoja të rëndësishme politike. Rusia ka forcuar kontrollin e saj në provincën Kherson, duke futur kurrikulën ruse në shkolla, duke ofruar pasaporta ruse për banorët dhe duke përgatitur një referendum të rremë për të hapur rrugën për aneksimin e territorit, raporton abcnews.al.

Ukraina kërkon të pengojë këtë proçes. Ajo është gjithashtu e etur për të demonstruar – si për partnerët e saj perëndimorë, të cilët po ofrojnë shumicën e armëve dhe municioneve të saj, ashtu edhe për popullin ukrainas se ata mund të fitojnë luftën.

Ditët dhe javët e ardhshme do të jenë vendimtare.