Lufta në Ukrainë, ka tronditur Evropën dhe tregon se Ballkani Perëndimor nuk mund të mbetet më në listën e pritjes së BE-së.
Nëse Brukseli është serioz në lidhje me demokracinë, stabilitetin dhe sigurinë, ai ka nevojë për veprime, jo premtime, sepse ata që nuk e mbushin vakumin e pushtetit në Evropën Juglindore me Evropën, po ua lënë atë të tjerëve.
Deputetja shqiptare Jorida Tabaku dhe anëtari i Bundestagut Peter Beyer, kanë shkruar një artikull ekskluziv si mysafir për Frankfurter Rundschau nga Ippen.Media:
Lufta e agresionit e Rusisë kundër Ukrainës, ka ndryshuar në mënyrë të pakthyeshme hartën gjeopolitike të Evropës.
Kjo pikë kthese kërkon jo vetëm unitet më të madh, por edhe një riorientim strategjik të politikës së zgjerimit të Bashkimit Evropian.
Në zemër të kësaj sfide është një imperativ i qartë: Rajoni i Ballkanit Perëndimor, duhet të jetë i ankoruar fort në sferën demokratike dhe ekonomike të Evropës.
Vendet e Ballkanit Perëndimor, ndajnë vlera evropiane dhe përpiqen për një të ardhme më të mirë evropiane – dhe sot, më shumë se kurrë, ato duhet të shihen si një pjesë integrale e Evropës – jo si një shënim dytësor.
Një proces i rigjallëruar i zgjerimit, duhet të mbështetet nga një lidership i guximshëm politik dhe reforma strukturore të gjera – parime që janë theksuar gjithmonë nga Partia Popullore Evropiane (PPE).
Me zgjedhjen e Friedrich Merz si Kancelar i Gjermanisë, po shfaqet një pikë kthese.
Roli i ripërtërirë i lidershipit të Gjermanisë, i dukshëm përmes Procesit të Berlinit dhe Koalicionit të Ballkanit Perëndimor në Bundestag, nënvizon angazhimin e saj për të formësuar në mënyrë aktive Evropën Juglindore.
Kjo vëmendje e ripërtërirë tani duhet të përkthehet në rezultate konkrete: përshpejtimin e investimeve, forcimin e llogaridhënies politike dhe avancimin me forcë të rrugës drejt reformës demokratike. BE-ja, kandidatët për anëtarësim dhe shtetet e ardhshme anëtare ndajnë një përgjegjësi të përbashkët në këtë – jo vetëm për ta mbajtur derën hapur, por për ta udhëhequr në mënyrë aktive Ballkanin Perëndimor.
Ballkani Perëndimor është në një udhëkryq. Me mbështetjen e duhur, ai mund të zhvillohet në një urë dinamike midis Evropës dhe Lindjes së Mesme – një nxitës i inovacionit, rritjes ekonomike dhe zhvillimit të qëndrueshëm.
Investimet strategjike në infrastrukturën dixhitale, inteligjencën artificiale, energjinë e rinovueshme dhe industritë inteligjente mund të shënojnë fillimin e një epoke të re të prosperitetit rajonal. Por rritja ekonomike pa qeverisje të mirë nuk është vetëm e brishtë – ajo dëmton veten.
Konvergjenca ekonomike dhe integrimi politik duhet të shkojnë dorë për dore. Vlerat thelbësore të BE-së – pluralizmi, llogaridhënia dhe sundimi i ligjit – janë të panegociueshme.
Një demokraci funksionale me një opozitë të vërtetë, një shtyp të lirë dhe institucione të pavarura nuk është një ideal, por një kriter i detyrueshëm për pranimin në BE.
Është thelbësore që reformat të mos shihen si ushtrime teknokratike për Brukselin, por si ndryshime të thella që qytetarët mund t’i ndiejnë dhe t’u besojnë.
Raportet e ardhshme të progresit duhet të pyesin: Si ushtrohet pushteti – dhe si mbrohet mospajtimi?
Sepse: Demokracia pa opozitë nuk është demokraci. Një opozitë e fortë dhe e besueshme është thelbësore për të kontrolluar pushtetin dhe për të mbrojtur zhvillimin demokratik.
Pluralizmi duhet të konsiderohet një tregues themelor i gatishmërisë për pranim – në të njëjtin nivel me kriteret ekonomike ose të sundimit të ligjit. Konkurrenca e vërtetë politike dhe një shoqëri civile e hapur nuk janë pengesa për progresin, por themeli i integrimit legjitim evropian. Në planin afatgjatë, vetëm ky model garanton stabilitet, qëndrueshmëri dhe besim – si në rajon ashtu edhe në Bruksel.
BE-ja, kandidatët për anëtarësim dhe shtetet anëtare tani përballen me zgjedhjen e kalimit nga retorika në realitet. Më shumë se 80 përqind e njerëzve në Ballkanin Perëndimor mbështesin bashkëpunimin rajonal si një nxitës të rimëkëmbjes ekonomike – një sinjal i qartë.
Tani është koha për të dhënë rezultate: me qasje politike që shkojnë përtej reformave institucionale – duke forcuar gjyqësorin, duke luftuar korrupsionin, duke liberalizuar tregjet dhe duke investuar në kapitalin njerëzor të synuar. BE-ja duhet të zgjerojë praninë e saj përmes programeve që kombinojnë ripërtëritjen demokratike me modernizimin ekonomik.
Gjermania ka një rol të veçantë për të luajtur në këtë. Bashkëpunimi parlamentar midis Bundestagut dhe parlamenteve kombëtare të vendeve të Ballkanit Perëndimor mund të krijojë një model të ri besimi dhe procesesh të të mësuarit të ndërsjellë. Kjo “diplomaci parlamentare” duhet të jetë një bllok qendror ndërtimi i strategjisë evropiane – jo vetëm në nivelin qeveritar, por edhe për të forcuar institucionet demokratike nga brenda. Është një mundësi për të forcuar parlamentarizmin dhe për të fuqizuar anëtarët e parlamentit për të marrë përgjegjësi – dhe për të përmbushur rolin e tyre si përfaqësues të popullit.
Sidomos në kohë të trazuara, besueshmëria e Evropës varet nëse ajo mbështet angazhimet e saj strategjike me veprime politike. Nuk ka të bëjë vetëm me mbylljen e një “kapitulli të papërfunduar” në historinë e BE-së. Bëhet fjalë për faktin nëse Bashkimi është i aftë të formësojë fatin e vet strategjik. Nëse Evropa nuk arrin t’i ofrojë Ballkanit Perëndimor një rrugë të qartë dhe të besueshme përpara, aktorë të tjerë do të mbushin boshllëkun që do të krijohet – duke minuar kështu demokracinë, duke nxitur dezinformimin dhe duke rrezikuar stabilitetin ekonomik në një rajon që është pjesë e patundur e familjes evropiane.
Tani është momenti për të krijuar një partneritet të vërtetë midis BE-së, vendeve të aderuara dhe shteteve kandidate – një bashkësi me fat të përbashkët. Ripërtëritja demokratike, pluralizmi politik dhe transformimi ekonomik nuk janë projekte luksi. Ato janë e vetmja rrugë drejt paqes, prosperitetit dhe besueshmërisë në kufirin juglindor të Evropës.
Burimi: Frankfurter Rundschau
