Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe Bashkimi Evropian kritikuan të hënën vendimin e Listës Serbe – subjekti kryesor i serbëve të Kosovës, për të mos marrë pjesë në votimin për largimin nga detyra të kryetarëve shqiptarë në katër komunat e banuara me shumicë serbe në veri të Kosovës.
Ambasada amerikane në Prishtinë, tha në një përgjigje për Zërin e Amerikës, se është e rëndësishme që qytetarët e Kosovës të kenë mundësinë të ushtrojnë të drejtën e tyre për të shkarkuar kryetarët në përputhje me ligjin në Kosovë.
“Ne vlerësojmë përpjekjet e zyrtarëve të Kosovës për të lejuar të gjithë qytetarët e vendit të marrin pjesë në këtë proces demokratik. Të gjithë qytetarët e regjistruar në veri të Kosovën kanë mundësi pjesëmarrjeje. Na vjen keq për deklaratën e Listës Serbe që do të tërhiqen nga pjesëmarrja në votimin për largimin e kryetarëve aktualë”, thuhet në përgjigje, në të cilën theksohet se “pjesëmarrja demokratike siguron që udhëheqësit të jenë përfaqësues të popullsisë që i shërbejnë dhe votimi është e drejtë thelbësore e shoqërive demokratike”.
“Presim që qeveria e Kosovës të trajtojë me ndjeshmëri shqetësimet e qytetarëve në veri në këtë proces. Qëndrimi i Shteteve të Bashkuara mbetet i qartë dhe i pandryshuar – mbështesim një demokraci gjithëpërfshirëse dhe shumë etnike të Kosovës dhe zgjedhjet e lira, të drejta dhe të ligjshme që e mbështesin këtë demokraci”, thuhet në përgjigje.
Një zëdhënës i Bashkimit Evropian, i tha Zërit të Amerikës se blloku shpreh keqardhjen me vendimin e Listës Serbe, ndërsa rikujton se është kritike që zgjedhjet lokale gjithëpërfshirëse, në të cilat serbët e Kosovës marrin pjesë pa parakushte, të mbahen në katër komunat në veri të Kosovës.
“Ne i kemi përcjellur shqetësimet e shprehura nga serbët e Kosovës në lidhje me procesin që mundëson zgjedhje të reja lokale. Megjithatë, ne i bëjmë thirrje Listës Serbe që të rishqyrtojë vendimin për të mos marrë pjesë, pasi demokracia ka të bëjë me pjesëmarrjen, dhe i bëjmë thirrje elektoratit serb të Kosovës që të shfrytëzojë të drejtat e veta dhe të shprehë opinionin politik në kutinë e votimit”, thuhet në përgjigje.
Aty thuhet se “zgjedhjet e reja për kryetar komune do të siguronin një qeverisje vendore plotësisht përfaqësuese në veri dhe do të ndihmonin në shtensionimin e situatës” ndërsa nënvizohet se “vota për largimin e kryetarëve aktual është një hap në këtë drejtim”.
“Që kur serbët u larguan nga institucionet e Kosovës në veri të vendit në nëntor të vitit 2022, BE-ja me partnerët është angazhuar me Kosovën dhe Serbinë për të mundësuar kthimin e tyre në institucione. Është e domosdoshme që të kthehemi në një situatë ku serbët e Kosovës marrin pjesë aktive në qeverisjen lokale, policinë dhe gjyqësorin në veri të Kosovës”, thuhet në përgjigje.
Kryetari i Listës Serbe, Zlatan Elek, akuzoi të dielën kryeministrin e Kosovës, Albin Kurti, se po bën përpjekje të vazhdueshme që ky votim të dështojë, ndërsa theksoi se një ndër arsyet e mospjesëmarrjes në të është edhe fryrja e listave të votuesve.
Komisioni Qendror i Zgjedhjeve në Kosovë, konfirmoi të hënën dorëheqjet e katër anëtarëve të Komisioneve Komunale për komunat Mitrovicë e Veriut, Zveçan, Zubin Potok dhe Leposaviç, të cilët ishin emëruar më parë si përfaqësues të Listës Serbe.
Në një përgjigje të këtij institucioni thuhet se pas këtyre dorëheqjeve në Komisionet Komunale të Zgjedhjeve mbesin edhe 23 anëtarë nga subjektet politike, të cilët sipas ligjit do të administrojnë procesin e votimit, nën mbikëqyrjen e Komisionit Qendror të Zgjedhjeve.
Aktualisht Mitrovica e Veriut, Zubin Potoku, Leposaviçi dhe Zveçani, udhëhiqen nga kryetarët shqiptarë të dalë nga zgjedhjet e 23 prillit të vitit të kaluar, të cilat u bojkotuan nga partitë politike serbe.
Dërgimi i kryetarëve në zyrat e tyre në fund të muajit maj të vitit të kaluar u kundërshtua ashpër nga grupe qytetarësh serbë të cilët u përplasen me policinë e Kosovës dhe forcat paqeruajtëse të NATO-s.
Vendimi që me 21 prill të mbahen votimet për largimin nga detyra të kryetarëve në katër komunat në veri të Kosovës pasoi nënshkrimin e një peticion gjatë muajit janar nga mbi 20 për qind e votuesve me të drejtë vote në secilën komunë.
Për largimin e kryetarit të një komune duhet të votojnë 50 për qind plus një e votuesve me të drejtë vote. Nëse dështon, një peticion tjetër nuk mund të organizohet përpara se të kenë kaluar 12 muaj.
