Me siguri ju ka ndodhur këtë javë, dhe nëse nuk do të ishte kjo ndoshta ka qenë e mëparshmja dhe nëse jo, me siguri të paktën në dy ose tre muajt e fundit: të gjitha në një moment ne kemi humbur çelësat, telefonin, syzet apo kemi kaluar një kohë të mirë në kërkim të diçkaje që nuk mund të mbajmë mend se ku kemi lënë.
Humbja e gjërave dhe – veçanërisht humbja e kohës në kërkim të tyre – është shqetësuese, por, sipas një artikulli të botuar këtë muaj në Wall Street Journal, dështimet e vogla të kujtesës janë të zakonshme në të gjitha moshat dhe, pjesërisht, gjenet janë përgjegjës.
Një studim i kryer kohët e fundit në Gjermani zbuloi se 75% e njerëzve të anketuar mbi çështjen e harresës dhe shpërqendrimet kishin një variacion të të ashtuquajturit gjen të receptorit Dopamine D2 (DRD2), gjë që i bëri ata më të predispozuar të harronin gjërat.
“Mungesa e kujtesës është mjaft e zakonshme,” shpjegon Sebastian Markett, një studiues në psikologji dhe neuroshkencë në Universitetin e Bonit.
Studiuesit e bazuan studimin e tyre në anketat e 500 personave ku bënë një analizë gjenetike. Pothuajse gjysma e ndryshimeve në harrim, thotë Markett, mund të shpjegohet me efekte gjenetike, të cilat ndoshta përfshijnë një duzinë variacionesh gjenetike. Një arsye tjetër që mund të shpjegojë pse harrojmë gjërat e përditshme është sepse “ka një ndërprerje në ndërfaqen midis vëmendjes dhe kujtesës”, shpjegon Daniel L. Schacter, profesor i psikologjisë në Universitetin e Harvardit, në Shtetet e Bashkuara.
Kjo ndërprerje, thotë artikulli në Wall Street Journal, mund të ndodhë në dy momente: kur nuk arrijmë të aktivizojmë kujtesën tonë për të koduar atë që po bëjmë – për shembull, ku lëmë çelësat ose rendin e ditës – ose kur përpiqemi të qasemi në atë memorie.
Kur kodojmë një memorje, hipokampusi, pjesa qendrore e trurit të përfshirë në funksionin e kujtesës, bën një lloj fotografie që konservohet në një grup neuronesh që aktivizohen më vonë me një stimul ose një çelës.
Prandaj, është e rëndësishme t’i kushtoni vëmendje gjatë procesit të kodimit. Nëse gjendja jonë mendore kur përpiqemi të qasemi në atë memorie është e ndryshme nga gjendja mendore gjatë kodifikimit, mund të kemi një problem.
Kështu, shpesh na ndihmon të kujtojmë të përpiqemi të rindërtojmë gjendjen tonë mendore në kohën e kodifikimit.
Ato janë harresa të vogla që nuk kanë asnjë rëndësi pasi të vendoset objekti në fjalë. Në fakt, sipas një artikulli shkencor të botuar në gazetën Wall Wall Street Journal ’dështimet e vogla të kujtesës janë të zakonshme tek të gjithë njerëzit, pavarësisht nga mosha e tyre, dhe në shumicën e rasteve ato shkaktohen nga gjenet. Pas vëzhgimit të 500 gjermanëve, studiuesit panë që 75% e tyre kishin një variacion të të ashtuquajturit gjen të receptorit Dopamine D2 (DED2), gjë që e bën më të lehtë për këta njerëz që të kenë më shumë gjasa të kenë harresa të vogla.
Njerëzit që humbasin gjërat e tyre shpesh janë më të zgjuarit
Por në anën tjetër, një studim i kohëve të fundit ka vërtetuar se njerëzit që harrojnë ose humbasin telefonat celularë, çelësat, kuletat dhe gjëra të tjera shpesh, do të ishin më të zgjuar se pjesa tjetër. Hulumtimi u krye nga Universiteti i Torontos, qëllimi i të cilit ishte të tregonte se njerëzit që humbasin gjërat e tyre lehtësisht janë edhe më të zgjuar se ata që i kushtojnë më shumë vëmendje botës përreth tyre.
Blake Richards, bashkëautor i studimit, komenton se njerëzit shpesh harrojnë gjërat e tyre dhe kanë një arsye të veçantë për ta bërë këtë, pasi ato lejojnë që detajet e parëndësishme të kalojnë për t’u përqendruar në informacionet që kanë vërtet rëndësi.
Ky studim u përqëndrua në kujtesën “transcience”, e cila bazohet në teorinë e zgjedhjes së vetëm disa lloj kujtimesh janë jetike për të marrë vendime më të mira në të ardhmen dhe kur bëhet fjalë për të kujtuar disa gjëra, më e mira është cilësia sesa sasia.
Vlen të përmendet se ky studim është ende nën hetim, por për momentin këto statistika janë në dispozicion.
