Nga Jonathan Freedland-The Guardian
Përktheu: AlbEu.com
“Ju nuk mund të mendoni drejt kur keni dhimbje. Kjo është akoma më e vërtetë kur dhimbja kombinohet me tërbimin ndaj atyre që e kanë shkaktuar atë. Ka një arsye pse flasim për “tërbim të verbër”: kur zemërimi zbret, ne nuk mund të shohim se çfarë është para nesh. Dhe nëse kjo është e vërtetë për individët, është akoma më e vërtetë për kombet”.
Ky ishte mesazhi që dha Joe Biden kur udhëtoi në Izrael këtë javë. Duke u mbështetur në përvojën e tij të humbjeve të shumta, ai ngushëlloi izraelitët të pikëlluar për më shumë se 1400 civilë të vrarë nga Hamasi në masakrën e 7 tetorit dhe ata që prisnin fjalën për 203 pengjet, përfshirë fëmijë të vegjël dhe të moshuar, të mbajtur ende në Gaza.
Por ai u bazua gjithashtu në kujtesën e tij se si reaguan liderët amerikanë ndaj traumës kolektive të Amerikës në shtator 2001, dhe këtu ai ofroi diçka më afër një paralajmërimi. “Ju paralajmëroj, ndërsa ndjeni atë inat, mos u konsumoni prej tij. Pas 11 shtatorit ne u tërbuam në Shtetet e Bashkuara. Ndërsa kërkuam drejtësi dhe morëm drejtësi, por bëmë edhe gabime.”
Ai kishte nevojë të shprehte se, në tërbimin e saj ndaj al-Kaedës, SHBA-ja nuk e sulmoi thjesht atë rrjet të vetëm, por pushtoi vendin që e strehoi atë, Afganistanin dhe një vend që nuk kishte asnjë lidhje me të, Irakun. Të dy vendet patën pasoja shkatërruese.
Pas 11 shtatorit, SHBA shpalli një “luftë kundër terrorit” globale që kushtoi qindra mijëra jetë, e solli Al-Kaedën në vende ku nuk ekzistonte më parë – Iraku mes tyre – dhe lindi një terror të ri dhe akoma më të errët, në formën e Shtetit Islamik.
Është një paralajmërim nga historia e fundit që duhet të jetë në mendjet e Benjamin Netanyahu dhe komandantëve ushtarakë të Izraelit, ndërsa orët numërohen mbrapsht për një inkursion të pritshëm tokësor në Gaza.
Izraeli dhe mbrojtësit e tij theksojnë se vendi ka të drejtën, në të vërtetë detyrën, të mbrohet kundër një armiku që provoi mizorinë e tij dy javë më parë. Por kjo rrezikon të sjellë gabimin e Amerikës pas 11 shtatorit: të bindur se një kurs veprimi i zgjedhur është legjitim, është e lehtë të harrosh të pyesësh nëse është i mençur.
Tashmë, në tërbimin e tij, Izraeli ka marrë vendime për të cilat mund të pendohet. Misioni i tij duhet të jetë i qartë: të sigurojë që Hamasit t’i hiqet kapaciteti për të përsëritur atë që bëri dy javë më parë. Kjo do të thotë se lufta e Izraelit duhet të jetë vetëm me Hamasin, jo me popullin e Gazës. E megjithatë, duke vendosur një bllokadë thuajse totale, duke u mohuar më shumë se 2 milionë qytetarëve ushqim, ujë dhe ilaçe, ajo ka shkaktuar dhimbje në të gjithë popullsinë – dhimbje që do të lehtësohet vetëm pjesërisht sipas kushteve të një koncesioni të negociuar nga Biden.
Një veprim i tillë bie ndesh me moralin dhe ligjin ndërkombëtar, por gjithashtu bie ndesh me interesat e vetë Izraelit – duke dobësuar mbështetjen jashtë shtetit në momentin që duhet të jetë më i fortë. Sepse nëse vitet e fundit kanë treguar diçka, është se bërja e jetës më të mjerueshme në Gaza nuk heq Hamasin nga kontrolli por shton pushtetin e tij.
Pas bombardimeve të pamëshirshme nga ajri, një pushtim tokësor izraelit në shkallë të plotë mund të jetë një dhuratë edhe më e madhe për organizatën, duke i dhënë asaj pikërisht atë që dëshiron. Në të vërtetë, sadizmi ekstravagant i krimeve të Hamasit të kryera më 7 tetor – përdhunimi, torturimi dhe gjymtimi – ishte me siguri i projektuar për t’i shtyrë izraelitët të futeshin në Gaza, duke hyrë verbërisht në vetë kurthin që Hamasi kishte ngritur me aq kujdes për ta.
Izraeli ftohet të shkojë të luftojë në një terren me tunele të pafundme dhe rrugica pa mbarim. Në atë terren, Izraeli do të pësojë viktima të rënda dhe do t’i shkaktojë ato – dhe të dyja rezultatet do t’i përshtaten Hamasit.
Këta të fundit sepse e shohin rritjen e numrit të vdekjeve palestineze si një aset në luftën propagandistike; të parët sepse do të vërtetojë pretendimin e tyre se është vetëm Hamasi, jo nacionalistët laikë të rivalëve Fatah, që përfaqësojnë rezistencën e vërtetë kundër armikut izraelit.
Një luftë e gjatë dhe e përgjakshme është ajo që Hamasi dhe mbështetësit e tij iranianë duan, të cilët janë të dëshpëruar për të prishur lëvizjet e fundit drejt “normalizimit” të marrëdhënieve midis Izraelit dhe disa prej fqinjëve të tij, më e rëndësishmja Arabia Saudite.
Kjo do të nënkuptojë se, edhe nëse infrastruktura e Hamasit shkatërrohet, urrejtja që e fuqizon atë do të vijojë. Ajo do të rritet në zemrat e një brezi të ri palestinezësh të dëshpëruar. Jo më kot studiuesi Hussein Ibish shkroi këtë javë: “Në përpjekjen për të përmbushur zotimin për ‘eliminimin e Hamasit’, Izraeli mund të japë fare mirë gjithçka që Hamasit i duhet”
Ky nocion mund të duket kundërintuitiv dhe megjithatë, kur bëhet fjalë për vetë Netanyahun, ai është papritur në shënjestër.
Kryeministër për pjesën më të madhe të 15 viteve të fundit, Netanyahu ka qenë një përkrahës i Hamasit, duke ndërtuar organizatën, duke e lënë atë të sundojë Gazën pa pengesa – me përjashtim të operacioneve të shkurtra, periodike ushtarake kundër saj – dhe duke lejuar fonde nga klientët e Gjirit për ta mbajtur në qarkullim.
Netanyahut i pëlqente ideja e palestinezëve si një shtëpi e ndarë – Fatah në Bregun Perëndimor, Hamas në Gaza – sepse kjo e lejoi atë të këmbëngulte se nuk kishte asnjë partner palestinez me të cilin mund të fliste. Kjo do të thoshte asnjë proces paqeje, asnjë perspektivë për një shtet palestinez dhe asnjë kërkesë për lëshime territoriale izraelite.
Asnjë nga këto nuk ishte sekret. Në mars 2019, Netanyahu u tha kolegëve të tij të Likud: “Kushdo që dëshiron të pengojë krijimin e një shteti palestinez duhet të mbështesë forcimin e Hamasit dhe transferimin e parave në Hamas… Kjo është pjesë e strategjisë sonë – për të izoluar palestinezët në Gaza nga palestinezët në Bregun Perëndimor.”
Vetëm ky gjykim i gabuar katastrofik duhet të vulosë fatin e Netanyahut. Marrë së bashku me faktin se ishte nën vëzhgimin e tij që Izraeli pësoi sulmin më vdekjeprurës në historinë e tij, humbjen më të madhe të vetme të jetës hebreje që nga Holokausti, verdikti për Netanyahun duhet të jetë i qartë. Shumica e izraelitëve e pranojnë aq shumë, duke pranuar se pasi të përfundojë lufta aktuale, ai do të duhet të largohet. /albeu.com
