Tradhtia dhe periudhat e gjata larg nga njëri-tjetri zakonisht parashikojnë divorcin për çiftet njerëzore, por duket se faktorë të ngjashëm luajnë një rol edhe në ndarjet midis zogjve.
Mendohet se më shumë se 90 përqind e specieve të shpendëve në përgjithësi kanë një çift të vetëm gjatë të paktën një sezoni riprodhimi, ose edhe më gjatë. Megjithatë, disa zogj monogamë kalojnë në një partner tjetër për një sezon riprodhimi pasues, pavarësisht se partneri i tyre origjinal mbetet i gjallë, një sjellje e quajtur “divorc”.
Teksa një numër studimesh kanë shqyrtuar faktorët e mundshëm që lidhen me ndarje të tilla, ekspertët thonë se këto priren të përqendrohen në specie individuale ose grupe speciesh, shkruan Guardian.
Tani studiuesit thonë se kanë gjetur dy faktorë kyç që janë të përfshirë në divorc në një gamë të gjerë speciesh zogjsh: tradhtia e meshkujve dhe migrimet në distanca të gjata.
Duke shkruar në revistën Proceedings of the Royal Society B, kërkuesit në Kinë dhe Gjermani përshkruajnë se si u mbështetën në të dhënat e publikuara më parë në lidhje me normat e divorcit për 232 lloje zogjsh me të dhëna për vdekshmërinë dhe distancat e migrimit. Ekipi gjithashtu u dha meshkujve dhe femrave të secilës specie një “mundësi të tradhtisë” të veçantë bazuar në informacionin e publikuar në lidhje me sjelljen e zogjve.
Ata gjithashtu kryen një analizë të bazuar në marrëdhëniet evolucionare midis specieve për të marrë parasysh efektin e prejardhjes së përbashkët.
Rezultatet tregojnë se speciet me norma dukshëm të larta divorci priren të jenë të lidhura ngushtë me njëra-tjetrën, një gjetje që vlen edhe për speciet me shkallë dukshëm të ulët divorci. Një model i ngjashëm u pa për tradhtinë e meshkujve.
“Për shembull, pëlhurat, dallëndyshet, martinat, oriolat dhe zogjtë e zinj kishin si norma të larta divorci ashtu edhe shthurje të meshkujve, ndërsa petët, albatroset, patat dhe mjellmat kishin norma të ulëta divorci dhe tradhti nga meshkujt,” shkruan ekipi.
Ndërsa studiuesit zbuluan se tradhtia më e lartë e meshkujve shoqërohej me përqindje më të larta ‘divorci’, ky nuk ishte rasti për tradhtinë nga femrat.
“Kur një zog mashkull është tradhtar, shpesh perceptohet si një reduktim i këtij angazhimi, pasi vëmendja dhe burimet e tij ndahen mes disa femrave. Kjo mund ta bëjë atë më pak tërheqës si partner, dhe kështu ka më shumë gjasa të ‘divorcohet’ në sezonin e ardhshëm të shumimit. Anasjelltas, një mashkull mund të rrisë aftësinë e tij duke u çiftuar me disa femra”, tha Dr Zitan Song, një bashkautor i hulumtimit në Institutin Max Planck të Sjelljes së Kafshëve në Gjermani. Si rezultat, normat e divorcit mund të rriten aty ku meshkujt kanë më shumë mundësi për të qenë të shthurur.
Megjithatë, Song sugjeroi që tradhtia e femrave mund të mos çojë në të njëjtat pasoja, sepse pasiguria për atësinë e pasardhësve mund të rezultojë në përfshirjen e shtuar të meshkujve në kujdesin prindëror.
Ekipi zbuloi gjithashtu se speciet me distanca më të gjata migrimi kishin një shkallë më të lartë divorci.
“Pas migrimit, çiftet mund të mbërrijnë në destinacionin e tyre në mënyrë asinkrone, duke çuar në një situatë ku mbërritja e hershme mund të çiftëzohet me një partner tjetër, duke rezultuar në një divorc. Migrimi mund të çojë gjithashtu në uljen e çifteve në vende të ndryshme të shumimit, duke shkaktuar kështu ‘divorc’ për shkak të humbjes aksidentale. Ky efekt intensifikohet me rritjen e distancës së migrimit”, tha Song. Ekipi vuri në dukje se migrimet më të gjata ngushtuan dritaren për mbarështim.
“Divorci mund të ndihmojë në lehtësimin e shumimit të menjëhershëm pas mbërritjes, në vend që të presësh për një partner të mëparshëm”, tha Song.
Studiuesit zbuluan gjithashtu se shkalla e vdekshmërisë dhe distanca e emigrimit dukeshin të lidhura me tradhtinë e meshkujve, duke sugjeruar efekte të mundshme indirekte në divorc.
Ekipi thotë se rezultatet sugjerojnë se divorci tek zogjtë mund të mos jetë thjesht një strategji për të rritur aftësinë fizike të një individi, ose një përgjigje ndaj faktorëve ekologjikë si migrimi, por në vend të kësaj mund të ndikohet njëkohësisht nga të dyja.
