Është e vështirë ta imagjinosh se Vatikani, shtëpia e një prej liderëve fetarë më të respektuar në botë, Papa Françeskut është në nga vendet normat më të larta të krimit në botë. Sipas të dhënave, numri i saktë i krimeve në historinë e Vatikanit varion nga 1-1,5 krime për person çdo vit.
Por, si u bë Vatikani një nga vendet me normat më të larta të krimit për frymë në botë?
Para së gjithash, qyteti i Vatikanit është vendi më i vogël në botë, si për nga madhësia ashtu edhe për nga popullsia. Në të jetojnë rreth 1000 banorë, ndërsa shumica dërrmuese e banorëve të saj janë priftërinj dhe murgesha.
Tingëllon si një vend shumë i sigurt, por shtojini këtij ekuacioni edhe 18 milionë turistë që udhëtojnë atje çdo vit për të vizituar atraksionet e tij me famë botërore, si bazilikën e Shën Pjetrit apo Kapelë Sistine. Popullariteti i qytetit të Vatikanit dhe fakti që ai tërheq miliona turistë çdo vit tërheq gjithashtu njerëz me qëllime kriminale. Në fakt, shumë nga krimet e regjistruara në Vatikan lidhen me vjedhjen.
Turmat në sheshin e Shën Pjetrit janë ëndrra për vjedhjen e portofolave dhe vjedhja e dyqaneve, edhe mes banorëve të Vatikanit, është një tjetër krim i zakonshëm. Dhe nga të gjitha krimet e raportuara, 90% nuk ndiqen kurrë penalisht, sipas Crime and Punishment Worldwide.
Si funksionon sistemi i drejtësisë së Vatikanit
Vatikani ka sistemin e vet të veçantë të policisë dhe drejtësisë penale. Një pjesë e madhe e popullsisë së saj përbëhet nga forca kryesore ushtarake, Korpusi i Gardës Papnor të Zvicrës. Garda zvicerane kujdeset kryesisht për sigurinë e Papës dhe përbëhet nga burra katolikë zviceranë të moshës 18 deri në 30 vjeç, raporton abcnews.al
Më pas është xhandarmëria e qytetit të Vatikanit, një forcë policore që ofron siguri shtesë, trajton probleme të ndryshme të trafikut dhe kryen hetime sa herë që është e nevojshme. Vatikani ka vetëm një burg dhe përdoret vetëm për të mbajtur të paraburgosurit përpara gjyqit. Të gjitha gjykimet kryhen nga gjyqtarë dhe jo nga juristët, dhe gjyqësori ka tre nivele.
Fillimisht, i akuzuari paraqitet para gjyqtarit, pastaj mund të ankohet në Tribunale (të përbërë nga tre gjyqtarë) dhe në fund në Gjykatën e Lartë të Apelit. Gjithashtu, Vatikani dhe Italia kanë një traktat të posaçëm për çështjet ligjore dhe disa çështje u dorëzohen autoriteteve italiane, përfshirë krimet e ndodhura në sheshin e Shën Pjetrit.
Shpresa e Papa Françeskut për të pastruar Vatikanin nga korrupsioni
Megjithatë, në vitet e fundit, krimi në qytetin e Vatikanit ka shkuar përtej vjedhjes të portofolit në Sheshin e Shën Pjetrit. Krimet e rënda të supozuara nga njerëzit që punojnë në Vatikan janë të shumta, si në vitin 2020, kur një ish ndihmës prift gjatë një ore seminari akuzoi një koleg për përdhunim dhe sulm seksual nga viti 2007 deri në 2012. I akuzuari më vonë u bë prift, ndërsa rektori i seminarit gjatë sulmeve të supozuara u akuzua gjithashtu se u përpoq të mbulonte faktet duke gënjyer hetuesit e Vatikanit.
Edhe kohët e fundit, 10 persona që kishin lidhje me Vatikanin, duke përfshirë një kardinal, janë akuzuar për krime financiare. Akuzat përfshinin pastrim parash dhe zhvatje, sipas një raporti të Reuters. Kardinali Angelo Betsiou, dikur një bashkëpunëtor i ngushtë i Papa Françeskut, dha dorëheqjen nga posti i Papës në shtator 2020 pas akuzave për mashtrim financiar, raporton abcnews.al
Betsiou dyshohet se përdori 412 milionë dollarë nga fondet e kishës për të blerë pasuri të paluajtshme në Londër, dhe gjithashtu investoi paratë e kishës në biznese së bashku me vëllezërit e tij.
Papa Françesku mendon se është i përkushtuar për pastrimin e Vatikanit nga korrupsioni. Në prill 2021, ai bëri ndryshime në rregullat e kishës duke lejuar që kardinalët dhe peshkopët të ndiqen penalisht nga Gjykata Penale Laike,- një gjykatë apeli e përbërë nga tre kardinalë të tjerë./abcnews.al/
